 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 22 lutego 1905 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 10 marca 1997 | ||
| profesor nauk humanistycznych | |||
| Specjalność: językoznawstwo polskie i słowiańskie | |||
| Alma Mater | |||
| Polska Akademia Nauk /Umiejętności | |||
| Status PAN | członek rzeczywisty | ||
| Status PAU | członek krajowy | ||
| Doktorhonoris causa Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – 15 marca 1985 Uniwersytet Warszawski – 27 stycznia 1994 | |||
| Nauczyciel akademicki | |||
| Uczelnia | KUL | ||
| Odznaczenia | |||
      | |||
| |||
Władysław Kuraszkiewicz (ur.22 lutego1905 weWłodawie, zm.10 marca1997 wPoznaniu) –językoznawca,slawista,profesor uniwersytetów:KUL (1936–1939, 1946–1950),Wrocławskiego (1946–1950) iPoznańskiego (od 1950 r.); autor prac dotyczących historii i dialektówjęzyka polskiego. Zajmował sięgwarami przejściowymibiałorusko-ukraińskimi[1].
Urodził się 22 lutego 1905 r. we Włodawie, w rodzinie Pawła i Zofii z Soroków. Ukończył gimnazjum wChełmie[2]. Studia polonistyczne islawistyczne odbył w latach 1924–1929 naUniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W 1929 r. otrzymał doktorat, obroniony na podstawie pracy o polskich samogłoskach nosowych. Pracę naukową kontynuował naUniwersytecie Jagiellońskim, gdzie jego profesorami byli:Tadeusz Lehr-Spławiński,Kazimierz Nitsch iJan Rozwadowski. Tam w 1934 r.habilitował się na podstawie rozprawy ogramotach halicko-wołyńskich z XIV–XV wieku. Wiedzę pogłębiał wWiedniu i wPradze pod kierunkiem wybitnego językoznawcyNikołaja Trubieckoja[3]. Początkowo pracował jakonauczycielgimnazjalny, następnie jako profesor uniwersytecki. W 1936 r. uzyskał nominację naprofesora nadzwyczajnegoKatolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 1937–1939 był kierownikiem Katedry Języka Polskiego i Filologii Słowiańskiej KUL.
W czasieII wojny światowej aresztowany wraz z innymi pracownikami KUL przezgestapo został uwięziony naZamku Lubelskim, gdzie przebywał do czerwca 1940, a następnie do 2 maja 1945 w obozie koncentracyjnymSachsenhausen (numer więźnia P 25793[2]).
Po powrocie do kraju, jesienią 1945 r. wraz zeStanisławem Rospondem współtworzyłwrocławski Instytut Filologii Polskiej i Słowiańskiej[4]. W 1946 r. objął funkcję kierownika Katedry Filologii Słowiańskiej KUL[5]. W latach 1950–1956 – kierownik Katedry SlawistykiUAM, następnie Katedry Języka Polskiego (1956–1969) i dyrektor Instytutu Filologii Polskiej UAM (1969–1974). CzłonekPAU (1947),PAN (1967 członek korespondent, 1973 członek rzeczywisty)[6] orazPoznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk[3].
Wykładał na uniwersytetach zagranicznych, m.in. wLos Angeles,Lund,Uppsali,Oslo,Paryżu,Kolonii,Frankfurcie iBonn. Należał do Société de Linguistque de Paris[3]. Był honorowym profesoremUniwersytetu w Kolonii[7].
Zmarł 10 marca 1997 r. w Poznaniu, pochowany w Alei Zasłużonychcmentarza na Junikowie (pole AZ kwatera 3-L-55)[8].
Autor m.in.Połabskie samogłoski nosowe (1930),Studia nad polskimi samogłoskami nosowymi (1932),Gramoty halicko-wołyńskie XIV–XV wieku (1934),Język polski w obozie koncentracyjnym (1947),Pochodzenie polskiego języka w świetle wyników dialektologii historycznej (1953),Zarys dialektologii wschodniosłowiańskiej (1954),Gramoty nowogrodzkie na brzozowej korze (1957),Szkice o języku M. Reja (1960),Podstawowe wiadomości z gramatyki historycznej języka polskiego (1970),W kręgu dawnej mowy polskiej i ruskiej. Publikował tekstystaropolskie z obszernymi studiami językowymi, np.PostyllęM. Reja.
Imię prof. Władysława Kuraszkiewicza nadano sali wykładowej Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM[3] orazrondu u zbiegu ulic Korolowskiej i Chełmskiej weWłodawie[13][14].
