To jest wersja przejrzana tej strony
| doktor habilitowany nauk humanistycznych | |
| Specjalność: językoznawstwo | |
| Alma Mater | |
|---|---|
| Doktorat | 14 maja 1982 |
| Habilitacja | 12 czerwca 2008 |
| Uczelnia | |
Ewa Magdalena Deptuchowa – polska polonistka, badaczkadziejów języka polskiego.
Ukończyła filologię słowiańską naUniwersytecie Jagiellońskim w roku 1973[1]. W roku 1982 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy pod tytułemOdpowiedniki łacińskiego passivum w psałterzach staropolskich, której promotorem byłMarian Kucała[2].
Habilitowała się w roku 2008 na podstawie rozprawy pod tytułemOdpowiedniki czeskiego aorystu w Biblii królowej Zofii (Genesis-Josue). W tej pracy badała, jak czeskiaoryst został oddany w polskim tłumaczeniuBiblii królowej Zofii i potwierdziła tezę o wpływach czeskiego języka naBiblię w języku polskim[3]. ProfesorBogdan Walczak, recenzując pracę wStudiach Językoznawczych, zwrócił uwagę na dogłębność analizy oraz bogaty materiał językowy. Deptuchowa skupiła się na tekście autorstwa pierwszych czterech tłumaczy, w którym szczególnej analizie poddała ekwiwalenty czeskich form aorystycznych trzeciej osoby liczby pojedynczej. Te formy porównała następnie z tłumaczeniami form aorystycznych trzeciej osoby liczby pojedynczej w częściBiblii królowej Zofii tłumaczonej przezAndrzeja z Jaszowic, a także ogólnie z tłumaczeniami wszystkich form aorystycznych w całym tekście dzieła. Ocenił, że rozprawa dała bardzo wartościowe wyniki, wykazując, jak blisko tłumaczeBiblii trzymali się czeskiego oryginału, nieraz powielając szyk zdania, a nawet interpretacje. Czasami różnią się one od łacińskiejWulgaty, którą użyła również w swoim badaniu[4].
Ma wkład w tworzenie słowników historycznych języka polskiego, takich jakSłownik staropolski pod redakcjąStanisława Urbańczyka (1971–2002) orazMały słownik zaginionej polszczyzny pod redakcjąFelicji Wysockiej (2004)[5]. Kierowała projektemSkarbnica leksyki staropolskiej, przeprowadzonym w latach 2009–2012, w którym analizowano słownictwo z zakresu religii, prawa i przyrody w łacińskich rękopisach mających polskieglosy[6]. W latach 2011–2015 brała udział w projekcieSłownik pojęciowy języka staropolskiego on-line[7]. W latach 2018–2023 przeprowadzany jest kolejny projekt pod jej kierownictwiem, mianowicieBaza leksykalna średniowiecznej polszczyzny (do 1500 roku). Fleksja, którego celem jest opisanie staropolskiej fleksji na potrzeby przyszłej gramatyki historycznej języka polskiego[8].
Jest profesorem nadzwyczajnymInstytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk[1]. Pełniła funkcję przewodniczącego Rady Naukowej tego instytutu w kadencjach 2011–2014[9] oraz 2015–2018[10].