Kodžadžik Коџаџик Kocacık | |
|---|---|
Village | |
 Airview of the village | |
  Kodžadžik Location within North Macedonia | |
| Coordinates:41°27′N20°36′E / 41.450°N 20.600°E /41.450; 20.600 | |
| Country |  North Macedonia |
| Region |  Southwestern |
| Municipality |  Centar Župa |
| Population (2021) | |
• Total | 146 |
| Time zone | UTC+1 (CET) |
| • Summer (DST) | UTC+2 (CEST) |
| Car plates | DB |
| Website | . |
Kodžadžik (Macedonian:Коџаџик;Turkish:Kocacık), is avillage in themunicipality ofCentar Župa,North Macedonia.
A formerOttoman fortress existed at the location of Kodžadžik before the end of the first half of the 15th century.[1] Scholars such as Smiljanić and Hadži Vasiljević stated that a battle betweenSkanderbeg and theOttoman Turks took place in the area, and that the name of the village derives from theOttoman Turkish expressionkocacenk, which meansbig battle.[1]
It was known asSvetigrad before theOttoman conquest in 1448, in which Ottoman forces captured it from forces of theLeague of Lezhë after sieging it for three months.[2]
The local church was converted to an Ottoman mosque, and Kodžadžik, as part of thesanjak (district) Debra-i Bala, became a center that connected the southeast withAlbania and theAdriatic Sea. The fortress of Kodžadžik is recorded in theOttomandefter of 1467 with 51 household heads being attested who were exempt from paying theharaç tax as long as they maintained the upper fortress. The personal names recorded are of a mixed local Albanian-Slavic (and more generally Christian) character. No Turkic settlers were recorded.[3][4]
The carpenters of the upper castle, who were also exempt from taxes, were:Gjin Drodgjeri;Bogiçe, son ofGjin; andAleko, son ofGjin.[5]
During the Ottoman era, the local populationconverted to Islam and adopted aTurkish identity.[6][4] Kodžadžik is known for the house ofMustafa Kemal Atatürk's parents. The memorial house ofKemal Atatürk's father was reconstructed in Kodžadžik.[7]
On his ethnic map of Northwestern Macedonia in 1929, Afanasy Selishchev marked Kodžadžik as a mixed Bulgarian-Turkish (Muslim) village.[8]
The castle of Kodžadžik lays in the middle of the valley bordering the village of Kodžadžik to the southeast andBreštani to the northwest.[9] The positioning of the castle gives it favorable strategic control several surrounding areas such as theBlack Drin, the Debar-Kodžadžik road,Dibër County and the settlements ofDebar.[10] At the Kodžadžik Castle, there are traces of habitation dating back to the Late Bronze Age and Early Iron Age, as well as the Late Antiquity and medieval periods. The topographical location of Kodžadžik Castle closely aligns with Barleti's description of the city of Sfetigrad, to the extent that it appears almost identical.[11] Furthermore according to Barleti, the castle of Sfetigrad (Kodžadžik) was similar in size to the castle of Stelushi and shared a comparable topographical position, a detail that has been affirmed by archaeological excavations.[12] Parts of the fortification system from the Late Antiquity and medieval periods are present on the upper platform of its level rocky surface. This platform has a polygonal plan with a perimeter of 145 meters, measuring 58 meters in length and 34 meters in width, covering an area of approximately 1,600 square meters.[13] The walls follow the contours of the crest, except on the southern side, where they enclose two narrow terraces suitable for habitation.[14] The fortification takes advantage of the natural defensive features of the rocky crest, at times incorporating natural rock formations into its structure or discontinuing where the slopes are rocky or particularly steep.[15] The Late Antiquity wall represents the earliest fortification of Kodžadžik Castle. It was constructed using river and natural stones bound with limestone mortar, theopus incertum technique was used for its construction.[16] The castle was extensively refortified during the medieval period, with damaged sections repaired and new fortification lines constructed. From a chronological perspective, the medieval fortification of Kodžadžik Castle dates to the 14th-15th centuries AD. This period is evidenced by the construction techniques of the surrounding walls, their narrow width, the characteristics of the limestone-based mortar, and the use of iron scaffolding during construction.[17]
The village is inhabited by aTurkish-speaking population consisting ofTurks.[18][19] According to a 2014 study conducted on immigrants fromElevci and Kodžadžik villages by Ali Dikici, Elevci and Kodžadžik wereTorbeši villages.[20]
According to the 2002 census, the village had a total of 275 inhabitants, who were Turks.[20][21] As of the2021 census, Kodžadžik had 146 residents with the following ethnic composition:[22]
Radeko Porteviri;Pejo (possibly,Pijo), son ofRadeko;Todor Koleci;Bogçeja son ofTodor;Nikolla son ofDrago;Todor Drago;Jançe, brother ofTodor;Radako, brother ofJançe;Dimitri Pavli;Ivan Koleci;Nikolla son ofTanas;Gjorgje Pavli;Dimitri Koleci;PavëlKallogjeri;Gjoni, son ofPavël;Pop Bojko;Nikolla brother ofPop Bojko;Gjon Strumahu;Petër Kalani;Radec Deskoviçi;Petko Shirgji;Todori, brother ofPetko;Radçe Bogisha;Dimitri Zaharia;Ifço Bogiçi;Bogiçe, son ofIfço;Gjon Llazari;Vlashi, brother ofGjon;Nikolla Bratani;Gjorgo Strumahu;Gjergj Koleci;Nanko, brother ofGjergj;Pjeko Obertko (Obretko);Nenko, brother ofPjeko;Todori, brother ofNenko;Gjuro Kozhonari;Ninec Damziqi;Brato, brother ofNinec;Pjero Llazini;Pop Ratko;Radqe Stanisha;Zaharia Stanisha;Ninec Vidiqi;Radçe Kozhari;Dabërto Strumahu;Dako Masktori;Bushko Todori; andNinec Dajçi
Ajo është vendosur në një kreshtë shkëmbore me lartësi absolute 1160m dhe relative 360m, që ngrihet në luginën midis fshatrave Koxhaxhik në juglindje dhe Breshtan në veriperëndim, malit të Stogovës në lindje dhe përroit të Koçistës në veri
Kalaja ka një pozicion të favorshëm strategjik në zotërim të rrugës Ohër-Dibër. Nga sipërfaqja e saj kontrollohet lehtësisht i gjithë krahu i djathtë i Drinit të Zi, nga kodrat e Zhupës në jug deri në qytetin e Dibrës së Madhe në ver
Pozita topografike e kalasë së Koxhaxhikut përputhet plotësisht me përshkrimin e Barletit mbi qytetin e Sfetigradit, aq sa ngjan si fotokopje e tij. '
Sipas Barletit kështjella e Sfetigradit (Koxhaxhikut) ka pasur madhësinë e kështjellës së Stelushit si dhe një pozitë topografike krejt të ngjashme me të, gjë që është konfirmuar nga gërmimet arkeologjike13.
Ky fortifikim gjendet në pjesën më të lartë të kreshtës shkëmbore të kalasë dhe përbëhet nga muri rrethues, një kullë katrore dhe hyrja pranë saj. Kreshta e kalasë mbyllet me një platformë të sheshtë afërsisht poligonale, me kalime të buta në këndet, që brenda mureve ka përmasa 58x34m, perimetër 145m dhe sipërfaqe rreth 1600m2.
Linja e murrit të çitadelës ndjek vijën kufizuese të kreshtës, përveç anës jugore, ku përfshin brenda sipërfaqes së mbrojtur dhe dy tarraca të ngushta, të përshtatshme për banim.
Murri shfrytëzon aftësitë mbrojtëse të terrenit, duke përfshirë brenda tij shkëmbinj të lartë natyrorë, kur ato gjenden nëlinjën e murit, dhe ndërpritet aty ku ka rënie të rrëpita e të pangjitshme dhe s'ka nevojë për mbrojtje.
Muri është ndërtuar me gurë lumorë dhe të terrenit, të lidhur me llaç të bollshëm gëlqeror, sipas teknikës opus incertum.
kronologjikisht të lidhur me tri faza të ndryshme, që i referohen përkatësisht periudhës së Bronzit të Vonë, periudhës së vonë antike56 dhe periudhës mesjetare. Periudha e fundit mendojmë se kronologjikisht lidhet me shek.XIV- XV pas Kr., dhe kryesisht me periudhën e Skënderbeut.