| Consonants |
|---|
| IPA | Bengali | Examples | ISO 15919 | English Approximation |
|---|
| b | ব | বালি | b | abash | | bʱ[1] | ভ | ভীরু | bh | clubhouse | | d[2] | দ | দাম | d | deal (dental),Indianthe | | dʱ[2] | ধ | ধারা | dh | redhead (dental), Indianthat | | ɖ[2] | ড | ডুমুর | ḍ | American bird | | ɖʱ[2] | ঢ | ঢোল | ḍh | American birdhouse | | d͡ʒ | জ, য[3] | জলযবন | j | hedge | | d͡ʒʱ | ঝ | ঝাউ | jh | hedgehog | | ɡ | গ | গম | g | agate | | ɡʱ | ঘ | বাঘা | gh | loghouse | | ɦ | হ, ঃ[4] | মহানবাঃ | h | behind | | h | head | | k | ক | কলম | k | scan | | kʰ | খ, ক্ষ | শাখা, ক্ষমা | kh | can | | l | ল | মালিনী | l | leaf | | m | ম | মানুষ | m | much | | n | ন, ণ | নীলা ,বাণ | n | not | | ŋ | ঙ, ং | বাঙালিঅংশ | ṅ | sing | | p | প | পাকা | p | span | | pʰ[5] | ফ | ফল | ph | pin | | r[6] | র, র্ক, (র্), ্র | বিরাম, তর্ক, শ্রম | r | American atom orring (flapped ortrilled) | | ɽ | ড়, ঢ় | বড় দৃঢ় | ṛ | American larder | | s | স | সেলাম | s | sue | | ʃ | শ, ষ, স | মশাষাটসময় | ś | shoe | | t[2] | ত, ৎ | তমাল উৎস | t | get (dental), Indianthink | | tʰ[2] | থ | থাবা | th | tub (dental), Indianthought | | ʈ[2] | ট | বট | ṭ | American part | | ʈʰ[2] | ঠ | কাঠুরে | ṭh | American partake | | t͡ʃ | চ | মুচি | c | catch | | t͡ʃʰ | ছ | ছাগল | ch | choose | | Marginal consonants |
|---|
| β[1] | ভ | ভিসা | v | very | | j | য়[7] | নয়ন | y | yes | | ɸ[5] | ফ | ফ্যান | f | find | | w[8] | ও, উ | ওয়াদা,উইলিয়াম | v | will | | z | জ, য[3] | জাকাতযিয়ারত | z | zip | | ɳ[9] | ণ[10] | বাণ | ṇ | American burn |
| | Vowels |
|---|
| Monophthongs |
|---|
| IPA | Bengali | Examples | ISO 15919 | English Approximation |
|---|
| ɔ | অ, প | অমর | a | off | | a | আ, পা | আঙ্গিনা | ā | Australian father,RP cut | | æ[11] | অ্যা, প্যা, এ, পে | ত্যাগখেলা | ae/æ | trap | | i | ই, পি, ঈ, পী | দিনদীন | i | beat | | u | উ, পু, ঊ, পূ | কুলকূল | u | cool | | e | এ, পে | মেদিনী | ē | Scottish may | | o | ও, পো, অ, প | ওজনঅঙ্কুর | ō | story | | ◌̃ | ঁ | ইঁদুর | ঁ | nasal vowel ([ã],[õ], etc.) | | Semivowels |
|---|
| e̯[7] | য় | খায় | ẏ | Similar to very | | i̯[7] | ই | ভাই | i | happy | | o̯[8] | ও | যাও হাওয়া | ō | Similar to look | | u̯[8] | উ | ঝাউ | u | too | | Diphthongs |
|---|
| ii̯ | িই | নিই | ii | tea | | iu̯ | িউ | বিউভোল | iu | ew | | ei̯ | েয় | দেয় | ēi | RP bay | | eu̯ | েও | ঢেও | ēu | Roughly like go in some dialects of English[12] | | æe̯ | ্যায় | ন্যায় | aeẏ/æẏ | No English equivalent | | ai̯ | াই | পাই | āi | Buy | | ae̯ | ায় | পায় | āẏ | Similar to Hi | | au̯ | াউ | পাউ | āu | How | | ao̯ | াও | পাও | āō | Similar to How | | ɔe̯ | ◌য় | নয় | aẏ | No English equivalent | | ɔo̯ | ◌ও | নও | aō | No English equivalent | | oi̯ | োই | দোই | ōi | Similar to boy | | oo̯ | োও | দোও | ōō | Indian no | | ou̯ | ৌ | নৌকা | ōu | goal | | ui̯ | ুই, ূই | ধুই | ui | booyah; Gruyère |
| Suprasegmentals |
|---|
| IPA | |
|---|
| ˈ | primary stress (placed before stressed syllable)[13] | | ˌ | secondary stress (placed before stressed syllable)[13] | | ː | doubled consonant |
|