Tgnénd adrē a di studi genètic, cal frut chè 'l è 'n ìbrid ch'al daśvîṅ da 'n incróś fra 'lpurtugàl amâr e 'lsédar.
I limòṅ i èṅ rivâ inEurópa in dalXIII sécul, a 'l inìsi inSicìglia e inSpaggna e pò anc inGermàgna.
'L è fàcil però ch'anc i rumàṅ i i cgnusìsan bèla. La piànta l'è élta da i tri a i siē métar mént'r i sò arbùt e i sò pétai i èṅ biànc o viulét. Al frut 'l è śal ad fóra e dagnóra sénsa culōr a 'l intèran. La sò fórma la pâr na bucìna, in part ślungàda da 'l dū bandi. La pèla la pōl èsar rûga o lisa.
La piànta l'è bòna 'd fiurìr dū vòlti 'l an dand da 600 a 800 frut in tut ma la gh'à biśógn 'd un clima cald e ùmid. I prudutōr ad limòṅ più impurtànt a 'l mónd i èṅ l'Ìndia, alMèsic, laCina, l'Argintìna e 'lBraśìl. InItàglia i èṅ cultivâ specialmènt inBasitàglia.
Da 'l limòṅ a s tira fóra un sûg dimóndi brusc ch'al sarvìs par far lalimunàda, un quèl da bévar ch'al cava dimóndi la sē e pîna 'dvitamìna C eputàs. Tgnénd dacàt la pèl a s pōl far invéci un liquōr ciamâlimunsèl.
