ΟιThe Beatles ήταναγγλικόροκ συγκρότημα (αναφέρονταν και ως «Σκαθάρια» σταελληνικά),[11][12] αποτελούμενο από τοντραγουδιστή καικιθαρίσταΤζον Λένον, τον τραγουδιστή καιμπασίσταΠολ ΜακΚάρτνεϊ, τον κιθαρίσταΤζορτζ Χάρισον και τονντράμερΡίνγκο Σταρ. Το συγκρότημα έκανε έντονη την παρουσία του κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και γνώρισε τόσο μεγάλη επιτυχία σε ολόκληρο τον κόσμο, ώστε να παραμένει ένα από τα πιο δημοφιλή και επαναστατικά συγκροτήματα στην ιστορία τηςμουσικής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού συνδέσμου δισκογραφικών εταιρειών (RIAA), οι Beatles αποτελούν το μουσικό συγκρότημα με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στιςΗνωμένες Πολιτείες, με 178 εκατομμύρια επιβεβαιωμένες πωλήσεις, ενώ παγκοσμίως εκτιμώνται σε πάνω από 600 εκατομμύρια αντίτυπα.[13][14] Επίσης τα τραγούδια τους κατέκτησαν περισσότερες φορές την 1η θέση στα βρετανικά τσαρτ και σημείωσαν περισσότερες πωλήσεις από οποιοδήποτε άλλο συγκρότημα. Άλλα σημαντικά βραβεία που έχουν λάβει ως συγκρότημα είναι, 10βραβεία Γκράμι, 1 βραβείοΌσκαρ για καλύτερη μουσική επένδυση, καθώς και έχουν συμπεριληφθεί ως συγκρότημα στην κατάταξη του περιοδικούTime για τα 100 άτομα του 20ού αιώνα με την μεγαλύτερη επίδραση. Ως ομάδα εντάχθηκαν το 1988 στοRock and Roll Hall of Fame, ενώ εισήχθη και ο καθένας ατομικά από το 1994 έως το 2015 .
Η αρχή έγινε με τονΤζον Λένον στα σχολικά του χρόνια, και τηskiffle μπάντα του, τουςBlack Jacks. Στη συνέχεια ονομάστηκανQuarrymen, από το όνομα του σχολείουQuarry Bank High School. Ο Στιούαρτ Σάτκλιφ – πρώτοςμπασίστας του συγκροτήματος και καλός φίλος του Τζον – πρότεινε να αλλάξουν το όνομα τους σεBeetles (=σκαθάρια) επηρεαζόμενος από τονBuddy Holly and the Crickets (=γρύλοι). Αφού δοκίμασαν ονόματα όπως«Long John and The Beetles»,«Johnny and the Moondogs»,«The Silver Beatles»,«Beat Brothers» κατέληξαν στο «The Βeatles».
Το δεύτερο«e» στοBeetles έγινε«a» κάνοντας λογοπαίγνιο με τη λέξηbeat (=ρυθμός). Ο Λένον είπε ότι έκανε λογοπαίγνιο με τις λέξειςbeat καιless (= χωρίς ρυθμό).
Μια άλλη εκδοχή για το όνομα των Beatles είναι ότι εμπνεύστηκε από την ταινίαΟ ατίθασος (1953) με τονΜάρλον Μπράντο. Οι Beetles ήταν μια συμμορίαμοτοσικλετιστών με δερμάτινα, κάτι που τους έκανε να ταυτιστούν με αυτό το ύφος, πολύ πριν γίνουν γνωστοί ως «τα καλά παιδιά» με κοστούμια και γραβάτες.
Ο Τζον Λένον είχε πει ότι είχε ένα όραμα όταν ήταν 12 χρονών. Είδε έναν άνθρωπο να βγαίνει μέσα από μια φλεγόμενη πίτα και του είπε «Θα είστε οιBeatles μεa, όχιe». Πολλοί τον πίστεψαν, αλλά οΠολ ΜακΚάρτνεϊ σε συνέντευξη που έδωσε το 1997 για τον δίσκο τουFlaming Pie είπε ότι προφανώς ο Τζον αστειευόταν.
Οι Beatles σχηματίστηκαν στοΛίβερπουλ το1959 και η αρχική τους σύνθεση περιλάμβανε τουςΤζον Λένον,Πολ ΜακΚάρτνεϊ,Τζωρτζ Χάρισον, Στιούαρτ Σάτκλιφ (μπάσο καιφωνή), και Πιτ Μπεστ (τύμπανα). Όταν ο Τζον Λένον συνάντησε τον Πολ ΜακΚάρτνεϊ, ήταν και οι δύο γύρω στα 14 και ο Τζον ελαφρώς μεθυσμένος. "Συνήθιζε να βάζει τα χέρια του γύρω από τους ώμους μου. Η ανάσα του μύριζε, αλλά του έδειξα κάποια μυστικά στην κιθάρα που δεν γνώριζε" (Πολ ΜακΚάρτνεϊ).
Αυτή η παράδοξη συνάντηση δύο σχολιαρόπαιδων από το Λίβερπουλ στα μέσα της δεκαετίας του 1950 οδήγησε σε γεγονότα που έμελλε να συγκλονίσουν τον κόσμο. Αν αναλογιστεί κανείς την κοσμογονία των κοινωνικών αλλαγών και συνηθειών που συντελέστηκαν στη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και τη συνδυάσει με την πορεία των Beatles, τότε θα διακρίνει μία παραλληλία που δεν είναι και τόσο τυχαία[15].
Οι περίοδοι της δικής τους ιστορίας, ως γκρουπ, και τα τραγούδια τους απηχούν τις τάσεις και ανακατατάξεις μιας ολόκληρης εποχής. Από τα πρώιμα χρόνια που περιλαμβάνουν τα πρώτα τους βήματα και τις εμφανίσεις τους σε μικρά κλαμπ ως την αρχή της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας (το1962) και την εθνική τους αναγνώριση. Ημπιτλομανία είναι η δεύτερη μεγάλη περίοδος που σηματοδοτεί το πέρασμα από την εθνική στη διεθνή αναγνώριση, στην υστερία και τον πανζουρλισμό που προκαλούσαν οι δημόσιες εμφανίσεις τους. Τα χρόνια της μεγάλης παραγωγής και των συνεχών ηχογραφήσεων διαδέχεται η "σόλο περίοδος" κατά την οποία το συγκρότημα διαλύεται και καθένας ακολουθεί τη μοναχική του καριέρα.
Το πρώιμο ρεπερτόριό τους στηριζόταν σε διασκευές αμερικανικώνR&B κομματιών τωνΤσακ Μπέρι καιΛιτλ Ρίτσαρντ. Με την επιστροφή τους από τοΑμβούργο στις αρχές του1961, ο Σάτκλιφ αποφάσισε να αποχωρήσει και ο ΜακΚάρτνεϊ πήρε το μπάσο. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, οΜπράιαν Επστάιν έγινε μάνατζέρ τους και απέδειξε σπάνιες ικανότητες και γι' αυτό τον αποκάλεσαν "πέμπτο Μπιτλ".
Τον Ιανουάριο του1962, οι Beatles ξεκίνησαν την καινούργια τους χρονιά με οντισιόν στη δισκογραφική εταιρία Decca. Ο Τζωρτζ Χάρισον τραγούδησε το "The Sheik Of Araby", ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ το "Raid Sails In The Sunset" και ο Τζον Λένον το "Please Mr Postman". Ο υπεύθυνος της εταιρίας, Μάικ Σμιθ, τους βρήκε υπέροχους αλλά ο γενικός διευθυντής Ντικ Ρόου διαφώνησε. Η Decca υπέγραψε με τον Μπράιαν Πουλ και τους Tremoloes. "Τα κιθαριστικά γκρουπ είναι εκτός εποχής. Κύριε Επστάιν, θα έπρεπε να επιμείνετε πουλώντας δίσκους στο Λίβερπουλ...", τηλεγράφησε ο Ντικ Ρόου στον μάνατζερ των Μπιτλς[16]. Στις10 Απριλίου του1962 πέθανε ο Στιούαρτ Σάτκλιφ, πρώην μπασίστας του συγκροτήματος, σε ηλικία 21 ετών. Τον Αύγουστο, αντικατέστησαν τον ντράμερ Πιτ Μπεστ με τον Ρίτσαρντ Στάρκι (Ρίνγκο Σταρ) και το Σεπτέμβριο ηχογράφησαν το πρώτο τους τραγούδι, το ιστορικό "Love Me Do" με παραγωγό τονΤζορτζ Μάρτιν που σύντομα θα απολάμβανε τη φήμη του "πέμπτου Beatle". Τα "Σκαθάρια" προετοίμαζαν την θριαμβευτική είδοσό τους στη μουσική σκηνή και ετοιμάζονταν για την μεγάλη εξόρμηση του1963. Καθιέρωσαν το image με το ιδιαίτερο κούρεμά τους και τα σακάκια δίχως κολάρο.
Οι Πολ ΜακΚάρτνεϊ, Τζωρτζ Χάρισον και Τζον Λένον σε εκπομπή της σουηδικής τηλεόρασης στις 30 Οκτωβρίου του 1963
Η καριέρα τους άρχισε να εξελίσσεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα από τον Ιανουάριο του 1963 όταν κυκλοφόρησε το δεύτερο σινγκλ "Please Please Me" και έφτασε στο Νο 1 τουβρετανικού τοπ. Το πρώτο τους άλμπουμμε τον ίδιο τίτλο έμεινε για 30 εβδομάδες στο Νο 1 τηςΑγγλίας, για να αντικατασταθεί το1964 από τοWith The Beatles, που έμεινε στην κορυφή για 22 εβδομάδες. Με την κυκλοφορία του άλμπουμ τουςWith The Beatles καθιερώθηκαν όροι όπως "Merseybeat" (για τη μουσική τους) και "Beatlemania" (για την υστερία που προκαλούσαν, ειδικά στο γυναικείο πληθυσμό). Το "She Loves You" έγινε τοsingle με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας. Έπαιζαν πλέον στα μεγάλα κλαμπ του Λονδίνου (Palladium,Ρόγιαλ Άλμπερτ Χολ), εμφανίζονταν στο εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο και το Νοέμβριο του1963 έπαιξαν για τηβασίλισσα, αποδεκτοί πλέον από το κατεστημένο κι έχοντας γεφυρώσει τοχάσμα των γενεών. Το 1963, επίσης, ηχογράφησαν ένα από τα πιο ιστορικά σινγκλ τους, το "I Want to Hold Your Hand", που απέδειξε την ξεχωριστή τους ικανότητα να γράφουν αυθεντικά, διαχρονικά και εμπορικά τραγούδια, ικανότητα που με εξελισσόμενη ταχύτητα οδήγησε το γκρουπ στην καλλιτεχνική του ωρίμανση. Τον Ιανουάριο του1964, επιφύλαξαν στους Beatles αποθεωτική υποδοχή και τα εισιτήρια για την αίθουσα Ολυμπιά είχαν προπωληθεί εβδομάδες νωρίτερα. Κατά την παραμονή τους στοΠαρίσι, έμαθαν ότι με το "I Want to Hold Your Hand" εκπορθήθηκε ηαμερικανική αγορά καθώς ανέβηκαν στο Νο 1 των Η.Π.Α.
Οι Beatles προσγειώνονται στηΝέα Υόρκη, 7 Φεβρουαρίου του 1964
Η "μπιτλομανία" με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εξαπλώθηκε σταδιακά μετά την Ευρώπη στην Αμερική. Όταν έφτασαν στηΝέα Υόρκη (7 Φεβρουαρίου του1964), τους περίμεναν στο αεροδρόμιο χιλιάδες θαυμαστές και θαυμάστριές τους και διαδραματίστηκαν σκηνές υστερίες οι οποίες συνεχίστηκαν και στο ξενοδοχείο Πλάζα όπου κατέλυσαν. "Παίρναμε 12.000 γράμματα την ημέρα", έλεγε αργότερα ο Ρίνγκο. Την ίδια εξέλιξη είχε και η περιοδεία τους στην υπόλοιπη Αμερική. ΣτηνΟυάσινγκτον, όπου ταξίδεψαν με ιδιαίτερο πολυτελέστατο βαγόνι, 2.000 θαυμαστές πολιόρκησαν το σταθμό. Οι εμφανίσεις τους προκαλούσαν τόση υστερία που αποτελούσαν μεγάλο πονοκέφαλο στην αστυνομία. Η εμφάνισή τους στο δημοφιλέστατο τηλεοπτικό σόου τουΕντ Σάλιβαν σημείωσε ρεκόρτηλεθέασης. Ρεπορτάζ της εποχής αναφέρει πως "οι αστυνομικές δυνάμεις των διαφόρων πόλεων, όπου το συγκρότημα περιοδεύει, συναγωνίζονται μεταξύ τους ποια θα καταφέρει να φυγαδεύσει ταχύτερα τους Μπιτλς από την αίθουσα συναυλιών". Τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου οι Μπιτλς κατείχαν και τις πέντε πρώτες θέσεις των σινγκλ στην Αμερική. Από κει και πέρα η αλυσίδα των επιτυχιών ήταν αρραγής και διέσχισε όλη τη δεκαετία.
Επέστρεψαν στοΛονδίνο με τιμές ηρώων, έχοντας ανοίξει το δρόμο για τηβρετανική εισβολή όπως ονομάστηκε η διάκριση που ακολούθησε των βρετανικών συγκροτημάτων στα αμερικανικά τσαρτς. Στο Λίβερπουλ, τον Ιούλιο του 1964, 60 νέοι και νέες λιποθύμησαν αφού στάθηκαν ολόκληρη νύχτα στην ουρά, μαζί με άλλες δώδεκα χιλιάδες, για να αγοράσουν εισιτήρια για μία συναυλία των Beatles. Από τις εμφανίσεις τους κατά το 1964 υπολογίζεται ότι εισέπραξαν 14.000.000δολάρια[17]. Επίσης τον Ιούλιο, έκανε πρεμιέρα η πρώτη τους κινηματογραφική ταινίαA Hard Day's Night σε σκηνοθεσίαΡίτσαρντ Λέστερ και σύντομα ακολούθησε το δεύτερό τους φιλμHelp, αυτή τη φορά σε τεχνικόλορ. Οι δύο ταινίες που γύρισαν περιλαμβάνονται στο βιογραφικό τους κυρίως για τασάουντρακ αλλά και για την απάντηση του Τζωρτζ Χάρισον στην ερώτηση δημοσιογράφου: "Θα υπάρχει και γυναικείος πρωταγωνιστικός ρόλος στην πρώτη σας ταινία;". "Προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε την βασίλισσα. Πουλάει".
Τα μέλη του συγκροτήματος το 1965, γιορτάζοντας τη νίκη τους σταβραβεία Γκράμι
Στις6 Αυγούστου του1965, οι Beatles κυκλοφόρησαν το δίσκοHelp!, ο οποίος περιλαμβάνει και το τραγούδιYesterday. Η15η Αυγούστου του1965 ήταν μία ιστορική βραδιά για τους Beatles στηνΑμερική. Το Shea Stadium γέμισε με περισσότερους από 60.000 θεατές. Ποτέ έως τότε συναυλία δεν είχε συγκεντρώσει τόσο πολυάριθμο κοινό. Η θρυλική αυτή εμφάνιση κατέρριψε ένα ακόμη ρεκόρ της show biz Τα έσοδα της βραδιάς ανήλθαν σε 304.000 δολάρια, ποσό πρωτοφανές για την εποχή. Για να τηρηθεί δε κάποια στοιχειώδης τάξη στους έξαλλους θαυμαστές, χρειάστηκαν 2.000 άνδρες ασφαλείας, εκτός από τις αστυνομικές δυνάμεις. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, οι Beatles προσκλήθηκαν σταανάκτορα του Μπάκιγχαμ. Η βασίλισσα τους απένειμε το τιμητικό μετάλλιο MBE (Members of British Empire) -το οποίο έως τότε κατείχαν μόνον ήρωες πολέμου- για την προσφορά τους "στην προβολή της Βρετανίας στο εξωτερικό". Λέγεται μάλιστα ότι είχαν τόσο τρακ και νευρικότητα πριν από τη συνάντηση με τη βασίλισσα, ώστε χρειάστηκε να πάρουν μια μικρή δόσηναρκωτικών για να ηρεμήσουν.[18]
Στο στούντιο της EMI το 1966
Σταδιακά οι Beatles άρχισαν την παραγωγή πιο περιπετειώδους μουσικής, που οδήγησε σε δίσκους σαν τοRubber Soul και τοRevolver. Ο Χάρισον πειραματίστηκε για πρώτη φορά με το ινδικό έγχορδοσιτάρ στο "Norwegian Wood". Το καλοκαίρι του1966, κατά τη διάρκεια περιοδείας του συγκροτήματος στην Αμερική, ο Τζον Λένον δήλωσε στηνEvening Standard τουΛονδίνου ότιοι Beatles είναι πιο δημοφιλείς από τονΙησού, προκαλώντας κατακραυγή και θύελλα αντιδράσεων. Τοπικός ραδιοσταθμός στην Αμερική σκηνοθέτησε τη δημόσια καταδίκη του "βλάσφημου" Λένον παραδίδοντας (εικονικά) στην πυρά όλους τους δίσκους των Beatles εν μέσω επευφημιών των οπαδών τους. Η κατακραυγή εντάθηκε όταν ο ΜακΚάρτνεϊ παραδέχθηκε στην τηλεόραση ότι έχει πάρειLSD. Τίποτα όμως δεν μπορούσε να σκιάσει την ακατάλυτη σχέση λατρείας ανάμεσα στους Beatles και το κοινό τους. Το περίφημο "Philadelphia Concert" στις16 Αυγούστου έφερε δάκρυα ευτυχίας και παραλήρημα ηδονής στους χιλιάδες θεατές. Το ίδιο συνέβη και τρεις ημέρες νωρίτερα στοΣικάγο στη συναυλία που δόθηκε στο Διεθνές Αμφιθέατρο της πόλης. Οι Beatles έδωσαν μια από τις μεγαλύτερες συναυλίες της καριέρας τους στοΣαν Φρανσίσκο. Το φθινόπωρο του 1966, ο Τζον Λένον έκοψε τα μαλλιά του για να συμπρωταγωνιστήσει με τον Λι Μόνταγκιου στην ταινία του Ρίτσαρντ ΛέστερΠώς κέρδισα τον πόλεμο. Μέσα στο γόνιμο για τους Beatles 1966 κυκλοφόρησε και το άλμπουμRevolver, το οποίο για πολλούς θεωρείται το μεσουράνημα της καριέρας τους. "Μπορεί αργότερα να αναμετρήθηκαν με πιο φιλόδοξους στόχους", σημειώνουν οι κριτικοί, "που να στέφθηκαν με εξίσου εγκωμιαστικά σχόλια. Αλλά το Revolverαντιπροσωπεύει το είδος εκείνο του εγχειρήματος για το οποίο κάθε καλλιτέχνης μπορεί να είναι απόλυτα ικανοποιημένος και να ανατρέχει σε αυτό ως μια κορυφαία δημιουργική στιγμή του". Το Δεκέμβριο οι Beatles άρχισαν να προετοιμάζουν ό,τι θα αποτελούσε αργότερα το ιστορικόSgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band.[19]
Εξώφυλλο του άλμπουμSgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band, από τα πιο διάσημα και δημοφιλή εξώφυλλα δίσκων όλων των εποχών[20]
Το Φεβρουάριο του1967, με την κυκλοφορία του σινγκλ "Penny Lane" και "Strawberry Fields for Ever", που κατέλαβε τη δεύτερη θέση του βρετανικού τσαρτ, ο Τύπος βιάστηκε να σχολιάσει "Κοιμούνται οι Μπιτλς;". Λίγους μήνες αργότερα οι Μπιτλς πρόσφεραν το σημαντικότερο, κατά πολλούς, επίτευγμα στην καριέρα τους. Στις2 Ιουνίου του 1967 κυκλοφόρησαν τοSgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band ύστερα από 9μηνη προετοιμασία και περίοδο σιωπής, κατά την οποία το συγκρότημα είχε απομονωθεί αποφεύγοντας συνεντεύξεις και δηλώσεις. Οι φήμες οργίαζαν και το αποτέλεσμα επιβεβαίωσε κάθε αναμονή. Το άλμπουμ αυτό αποτελεί μία εκθαμβωτική σύνθεση μουσικής, στίχων, ήχων, συμβολικών εκφράσεων, κοινωνικών παρατηρήσεων, διαδοχής ονείρων, μία θαυμαστή ανάμειξη μοναδική και ανεπανάληπτη. Το εξώφυλλο του δίσκου, πιστό στο πνεύμα της ψυχεδέλειας, φιλοτέχνησαν οι Βρετανοί καλλιτέχνες τηςποπ αρτ Πίτερ Μπλέικ και Γιαν Χάγουορθ.[21] ΤοSgt. Pepper's Lonely Heart's Club Band θεωρείται κορυφαία στιγμή στην καριέρα των Beatles και για πολλούς μουσικούς κριτικούς αποτελεί το σημαντικότερο άλμπουμ τηςροκ μουσικής. Δεκαετίες αργότερα η συλλογή τραγουδιών που περιλαμβάνεται στο άλμπουμ αυτό δεν μετακινείται από τις πρώτες θέσεις των προτιμήσεων για τους θαυμαστές τους και όχι μόνο.
Στις25 Ιουνίου του1967, στην πρώτη παγκόσμια ταυτόχρονη μετάδοση μέσω δορυφόρου, οι Beatles τραγούδησαν το "All You Need Is Love" σε 200 εκατομμύρια ανθρώπους. Ήταν μία από τις πιο δυνατές, ιστορικά και συναισθηματικά, στιγμές στην ιστορία της ροκ μουσικής. Το ίδιο καλοκαίρι, στην καρδιά του "καλοκαιριού της αγάπης" και της επιτυχίας, οι Beatles ετοίμασαν το επόμενό τους φιλμ, σε ύφοςντοκιμαντέρ (αν και σουρεαλιστικό), τοMagical Mystery Tour.
Αμέσως μετά τον αιφνίδιο θάνατο του μάνατζέρ τους Μπράιαν Επστάιν, γνώρισαν τονΜαχαρίσι Γιόγκι Μαχές και ενσωμάτωσαν στοιχεία τωνανατολικών φιλοσοφιών. Το1968, οΡίνγκο Σταρ και ο Τζορτζ Χάρισον διάλεξαν μάλλον λάθος χρονιά για να επισκεφθούν τιςΚάννες.[22] Την ίδια χρονιά, οι Beatles ίδρυσαν φιλόδοξα τη δισκογραφική εταιρεία Apple, που στέγασε επιχειρηματικά όλες τους τις δραστηριότητες. Θριαμβευτικά, με τοAbbey Road και τοLet It Be (που ήταν τελικά το τελευταίο τους άλμπουμ, αλλά και το τελευταίο τους ζωντανό), η ιστορία των Beatles έφτασε στο τέλος της. Αιτία ήταν οι εσωτερικές διαμάχες, οι συγκρούσεις, οι ανταγωνισμοί και κατά πολλούς, ηΓιόκο Όνο, η οποία είχε εισβάλει το1966 στη ζωή του Τζον Λένον.
Το εξώφυλλο του δίσκουAbbey Road (1969)
Το1969, λίγο πριν οι Beatles χωρίσουν και ακολουθήσει ο καθένας τη δική του σόλο καριέρα, ήταν η χρονιά του "Get Back", του "Don't Let Me Down", του "The Ballad of John and Yoko" και τουAbbey Road (το τελευταίο άλμπουμ αποτέλεσμα στενής συνεργασίας και των τεσσάρων μαζί). Ήταν η χρονιά που ο Τζον Λένον παντρεύτηκε τη Γιόκο Όνο στοΓιβραλτάρ (20 Μαρτίου) και στη συνέχεια (21 Μαρτίου), από την πολυτελή σουίτα τους στο Χίλτον τουΆμστερνταμ, έκαναν εκστρατεία για τηνειρήνη. Στις22 Απριλίου ο Τζον Γουίνστον Λένον, σε μία σύντομη τελετή, άλλαξε το όνομά του σε Τζον Όνο Λένον. "Ο Τζον και η Γιόκο; Πολλοί νομίζουν ότι είναι τρελοί. Αλλά αυτός είναι ο Τζον!", σχολίασε ο Ρίνγκο Σταρ. Ούτως ή άλλως το 1969 ήταν η χρονιά τους: Διαμαρτυρίες για την ειρήνη, ναρκωτικά (συνελήφθησαν γιατί βρέθηκε στην κατοχή τουςκάνναβη), μετακινήσεις και ταξίδια. Το αποκορύφωμα ήταν ότι στις25 Νοεμβρίου ο Τζον Λένον επέστρεψε στη βασίλισσα το τιμητικό μετάλλιο (MBE, Members of British Empire) -το οποίο τους απένειμε τέσσερα χρόνια νωρίτερα- διαμαρτυρόμενος για την ανάμειξη τηςΒρετανίας στηνΜπιάφρα και τοΒιετνάμ. Χειρονομία που θεωρήθηκε μεγάλη προσβολή.[23]
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι κοινωνικές εντάσεις έφτασαν στο αποκορύφωμά τους. Ηνεολαία επαναστατούσε ειρηνικά ή μη, τα μαλλιά μάκρυναν, τα ναρκωτικά ήταν παντού, και ο μυστικισμός, οι ανατολικές φιλοσοφίες και η ψυχεδέλεια ζυμώνονταν με τηδυτική σκέψη και τον τρόπο ζωής. Οι Μπιτλς ανδρώθηκαν, ξέφυγαν από την κυριαρχία του μάνατζέρ τους, Επστάιν, και η μουσική τους έκρηξη ήταν ο παλμογράφος των κοινωνικών αλλαγών. Ίσως, σε ένα βαθμό, να βρίσκονταν και πίσω από αυτές. Ωστόσο για πολλούς άλλους οι Beatles θεωρούνται υπερεκτιμημένοι σε σύγκριση με συγκροτήματα που επικράτησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στη δεκαετία του 1970, τα οποία συγκροτήματα είχαν έναν πιο σκληρό ροκ ήχο ή πιο ώριμο και προοδευτικό ήχο και στίχο. Πάντως όπως και να έχει, οι Beatles ήταν αυτοί που έκαναν την αρχή και αποτέλεσαν πρότυπο για αρκετά από αυτά τα συγκροτήματα.
Η κύρια είσοδος των στούντιο της Abbey Road
Ο τίτλος του τελευταίου άλμπουμ των Beatles,Let It Be, έμοιαζε να είναι προφητικός. Μετά την ταινία-ντοκουμέντο που γυρίστηκε, αποτυπώνοντας όλη τη διαδικασία εγγραφής του δίσκου στο στούντιο, έκαναν ακριβώς αυτό: τα άφησαν όλα όπως είναι. Αν εξαιρέσει κανείς μερικές ευχάριστες στιγμές, η ταινία παρακολουθεί ένα γκρουπ υπό διάλυση μάλλον, παρά ένα ζωντανό και θαλερό συγκρότημα. Στο όλο εγχείρημα εξάλλου παραγωγής και εγγραφής αυτού του τελευταίου άλμπουμ, είναι εμφανή τα σημάδια της προβληματικής συνεργασίας.[24] Η αξία του ντοκιμαντέρ είναι ότι καταγράφει βήμα-βήμα το αναπόφευκτο τέλος μιας θρυλικής συνεργασίας, που άλλαξε τον ρου της μουσικήςποπ ιστορίας. Οι εσωτερικές διαμάχες και διαφωνίες, οι προσωπικές διαφορετικές επιλογές, ζωής κυρίως, είχαν αρχίσει αρκετό καιρό πριν. Απλώς, το1970 οριστικοποιήθηκε ο χωρισμός. Οι τελευταίες μάλιστα ώρες παραλίγο να μείνουν για πάντα στο ράφι. Τριάντα ώρες μαγνητοταινία και, παράλληλα, φιλμ, το αποτέλεσμα μιας κοπιώδους συνύπαρξης, δεν ικανοποίησε τους Beatles. Αποκήρυξαν τη δουλειά τους. Τότε εμφανίστηκε ως από μηχανής θεός οΦιλ Σπέκτορ, από τα μεγαλύτερα ονόματα στο χώρο της παραγωγής, ο οποίος ανέλαβε να συνθέσει και να διαμορφώσει το ουσιαστικά φινάλε αυτής της θρυλικής διαδρομής. Στο άλμπουμ, όπως και στην ταινία, διατηρήθηκε η φυσικότητα, η αυθεντικότητα ήχων και εικόνων, χωρίς τις επεμβάσεις εκείνες που τελειοποιούν το αποτέλεσμα. Η καλύτερη στιγμή είναι η ζωντανή ηχογράφηση του τελευταίου κομματιού "Get Back" στην ταράτσα του Apple στούντιο, ένα παγωμένο απόγευμα του Ιανουαρίου. Ο Λένον, ο Χάρισον, ο ΜακΚάρτνεϊ και ο Ρίνγκο Σταρ. Συμμετείχε και οπιανίσταςΜπίλι Πρέστον. Την αυλαία έκλεισε ο Λένον εκφράζοντας την ελπίδα ότι το συγκρότημα και αυτός προσωπικά "έχουν περάσει την οντισιόν".[25]
Οι "Υπέροχοι Τέσσερις" ακολούθησαν προσωπικές καριέρες με αρκετές αξιόλογες στιγμές, που όμως ποτέ δεν πλησίασαν την ακεραιότητα του Beatle-ικού καλλιτεχνικού οράματος. Στις8 Δεκεμβρίου1980ο Λένον δολοφονήθηκε έξω από το σπίτι του στηΝέα Υόρκη από τονΜαρκ Τσάπμαν. Ο θάνατός του σήμανε και το οριστικό τέλος μίας μεγαλειώδους και μοναδικής στη μουσική σκηνή πορείας. Ο Λένον ήταν η ιδιοφυΐα του συγκροτήματος. Κορυφαίος συνθέτης, οραματιστής, ουμανιστής. Ο ΜακΚάρτνεϊ ένας σημαντικός μουσικός, με μελωδικό παίξιμο, συνθετική και στιχουργική προσφορά. Ο Χάρισον, σπουδαίος κιθαρίστας με στυλ κοντά σε αυτό του φίλου του,Έρικ Κλάπτον, και ο Ρίνγκο Σταρ που διεκδικεί τα λιγότερα κοσμητικά, αλλά ήταν σίγουρα ένας πολύ καλός ντράμερ. Και οι τέσσερις είναι αναπόσπαστα κομμάτια ενός ανεπανάληπτου μύθου. Στις29 Νοεμβρίου του2001 ο Χάρισον πέθανε απόκαρκίνο στοΛος Άντζελες.
Η αποτίμηση της αξίας των Μπιτλς από τους μουσικοκριτικούς και τους κοινωνιολόγους έχει πολλές πτυχές. "Μετέτρεψαν τη ροκ σε αξιοσέβαστο μουσικό είδος", "οι στίχοι τους μίλησαν πρώτοι για τονρατσισμό, την αποξένωση, το άγχος της μεγαλούπολης, την επανάσταση, την αγάπη, την κατανόηση", "τέλειεςμελωδίες, άψογεςενορχηστρώσεις", "ενηλικιώθηκαν μπροστά στο κοινό τους χωρίς να διστάσουν να παραδεχθούν τις αγωνίες τους και τα σφάλματά τους"... Όποια και να είναι η απάντηση ή οι απαντήσεις στο ερώτημα τι δίνει διάρκεια και ανατροφοδοτεί διαρκώς τον θρύλο των Μπιτλς, ένα στοιχείο παραμένει αναμφισβήτητο: η λατρεία του κοινού, που δεκαετίες τώρα τους συντηρεί όχι μόνο στη μνήμη αλλά και στην πρώτη θέση των πωλήσεων.
↑Μπιτλς: Επιτυχίες πριν από το χωρισμό, Ιστορικό Λεύκωμα 1969, σελ. 148, Καθημερινή (1998)
↑Κριτικές όπως του Άλαν Σμιθ στο New Musical Express δεν αποτέλεσαν εξαίρεση: "Εάν το "Let It Be" είναι η τελευταία τους δουλειά, θα παραμείνει σαν ένας φτηνός επιτάφιος, μια χάρτινη ταφόπλακα, ένα θλιβερό τέλος στη μουσική, κηδεία ενός συγκροτήματος που έσβησε και σχεδίασε εξ αρχής το πρόσωπο της ποπ μουσικής".
_-_Beatles.jpg)
