ΗMont Pelerin Society (MPS) είναι ένας διεθνής οργανισμός που αποτελείται από οικονομολόγους (συμπεριλαμβανομένων οκτώ βραβευμένων μεΝόμπελ Οικονομικών Επιστημών), φιλόσοφους, ιστορικούς, διανοούμενους, ηγέτες της αγοράς, και άλλους αφοσιωμένους στην κατανόηση της προσωπικής και πολιτικής ελευθερίας[1]. Στους ιδρυτές του περιλαμβάνονται οι:Φρίντριχ Χάγιεκ,Καρλ Πόπερ,Λούντβιχ φον Μίζες,Τζωρτζ Στίγκλερ, και οΜίλτον Φρίντμαν[1]. Το MPS τάσσεται υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης, των οικονομικών πολιτικών της ελεύθερης αγοράς, καθώς και των πολιτικών αξιών της ανοικτής κοινωνίας. Αν και τα θεμέλια του MPS και η έμφαση βρίσκονται στονκλασσικό φιλελευθερισμό, ομαρξιστής κοινωνικός θεωρητικός David Harvey απέδιδε στο MPS την εξάπλωση τουνεοφιλελευθερισμού[2].
Στο έγγραφο τους «Δήλωση Στόχων» με ημερομηνία8 Απριλίου 1947, οι λόγιοι εξέφρασαν τις ανησυχίες τους σχετικά με τους κινδύνους για τον πολιτισμό.
Σε μεγάλες εκτάσεις ανά την επιφάνεια της Γης έχουν ήδη εξαφανιστεί οι στοιχειώδεις συνθήκες ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ελευθερίας. Σε άλλες, είναι υπό συνεχή απειλή από τις εξελίξεις των τωρινών πολιτικών πρακτικών. Η θέση του ατόμου και της εθελούσιας ομάδας σταδιακά υποσκάπτονται από επεκτάσεις αυθαίρετης εξουσίας. Ακόμα και αυτή η πιο πολύτιμη κτήση του Δυτικού Ανθρώπου, η ελευθερία σκέψης και έκφρασης, απειλείται από συστήματα ηθικών αξιών τα οποία, διεκδικώντας το προνόμιο της ανοχής όταν είναι στη μειονότητα, το μόνο που προσπαθούν είναι να δημιουργήσουν μια θέση ισχύος από την οποία να μπορούν να καταστείλουν και να καταστρέψουν όλες τις άλλες απόψεις εκτός της δικής τους[3].
Η ομάδα παράλληλα δήλωσε ότι «είναι δύσκολο να φανταστούμε μια κοινωνία στην οποία η ελευθερία μπορεί να διαφυλαχτεί αποτελεσματικά» χωρίς την «διαχυμένη δύναμη και πρωτοβουλία» που συνδυάζεται με την «ιδιωτική περιουσία και την ανταγωνιστική αγορά», και θεώρησαν πως είναι επιθυμητό, μεταξύ άλλων, να εξετάσουν τα ακόλουθα θέματα[3]:
Η ομάδα «δεν σκοπεύει να εγκαθιδρύσει ορθοδοξία με λεπτολογίες και παρακωλύσεις», «να διενεργήσει προπαγάνδας» ή «να εναρμονιστεί με κάποιο πολιτικό κόμμα». Σκοπεύει να διευκολύνει «την ανταλλαγή απόψεων –να συμβάλει στη διατήρηση και την καλυτέρευση της ελεύθερης κοινωνίας»[3].
Η εταιρία του Mont Pelerin (Mont Pelerin Society) δημιουργήθηκε την10η Απριλίου1947 σε ένα συνέδριο που οργάνωσε οΦρίντριχ Χάγιεκ (Friedrich August von Hayek). Αρχικά, επρόκειτο να ονομαστεί Σύλλογος Άκτον–Τοκβίλ (Acton-Tocqueville Society). Τελικά, χρησιμοποιήθηκε το όνομα του Ελβετικού θερέτρου όπου έλαβε χώρα το συνέδριο, έπειτα από την έντονη διαφωνία του Frank Knight που δεν ήθελε να λάβει η ομάδα το όνομά της από δύο «Ρωμαιοκαθολικούς Αριστοκράτες» και αφού ο Μίζες εξέφρασε την ανησυχία του ότι τα λάθη των Άκτον και Τοκβίλ θα συνδέονταν με τον Σύλλογο.
Το 1947, 36 πανεπιστημιακοί ερευνητές, κυρίως οικονομολόγοι, μαζί με ορισμένους ιστορικούς και φιλοσόφους, προσεκλήθησαν από τον καθηγητή Χάγιεκ να συναντηθούν προκειμένου να συζητήσουν την κατάσταση και το μέλλον τουκλασικού φιλελευθερισμού (classical liberalism). Ο Χάγιεκ επιθυμούσε να συζητήσουν το πώς θα καταπολεμηθεί «η κρατικίστικη υπεροχή και η Μαρξιστική ή Κευνσιανή αντίληψη περί κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας που εξαπλωνόταν στην υφήλιο». Η πρώτη συνάντηση έλαβε χώρα στο Hotel du Parc στηνΕλβετία, στο ελβετικό χωριό Mont Pelerin κοντά στην πόληΒεβέ. Στην «Εναρκτήρια Ομιλία στο Συνέδριο του Mont Pelerin» ο Χάγιεκ έκανε αναφορά στους «δύο ανθρώπους με τους οποίους είχα συζητήσει εκτενώς την ιδέα για το παρόν συνέδριο που και οι δύο δεν έζησαν να δουν να πραγματοποιείται»: τον Henry Simons (ο οποίος δίδαξε τον Μίλτον Φρίντμαν, μελλοντικό πρόεδρο του Συλλόγου, στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο) και τον Sir John Clapham, Βρετανό Ιστορικό της Οικονομίας.
Η Mont Pelerin Society είχε ως σκοπό να «διευκολύνει την ανταλλαγή ιδεών μεταξύ πανεπιστημιακών ερευνητών με όμοιες αντιλήψεις, με την ελπίδα να ενδυναμώσει τις αρχές και πρακτικές μιας ελεύθερης κοινωνίας και να μελετήσει τη λειτουργία, τις αξίες και τις ατέλειες ενός οικονομικού συστήματος προσανατολισμένου στην αγορά». Ο Σύλλογος συνέχισε να συνεδριάζει τακτικά, η γενική συνέλευση κάθε δύο χρόνια και οι τοπικές συνεδριάσεις σε ετήσια βάση. Ο Deepak Lal είναι ο σημερινός πρόεδρος του Συλλόγου. Ο Σύλλογος διατηρεί στενούς δεσμούς με ένα δίκτυοδεξαμενών σκέψης (think tank) που στηρίζονται εν μέρει από το Atlas Economic Research Foundation.
Ο Χάγιεκ τόνισε ότι η το MPS θα έπρεπε να γίνει μια επιστημονική κοινότητα που θα επιχειρηματολογεί εναντίον του κολεκτιβισμού, ενώ δεν ασχολείται με τις δημόσιες σχέσεις ή την προπαγάνδα. Ο Σύλλογος έχει γίνει μέρος ενός διεθνούς κινήματος από δεξαμενές σκέψης. Ο Χάγιεκ το χρησιμοποίησε ως ένα φόρουμ για να ενθαρρύνει τα μέλη του, όπως ο Antony Fisher να συνεχίσει τη διαδρομή των δεξαμενών σκέψης. Ο Fisher ίδρυσε τοInstitute of Economic Affairs (IEA) στοΛονδίνο το1955, το Heritage Foundation στηνΟυάσιγκτον το 1973, το Manhattan Institute for Policy Research στηνΝέα Υόρκη το1977 και το Atlas Economic Research Foundation το1981. Το Ίδρυμα Άτλας υποστηρίζει ένα ευρύ δίκτυο δεξαμενών σκέψης, συμπεριλαμβανομένου του Fraser Institute.
Εξέχοντα μέλη του MPS που σταδιοδρόμησαν στην πολιτική είναι ο τέως καγκελάριος της Δυτικής ΓερμανίαςΛούντβιχ Έρχαρντ, ο Πρόεδρος της ΙταλίαςΛουίτζι Εϊνάουντι, ο πρόεδρος της του συμβουλίου της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας Arthur F. Burns και ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑΤζορτζ Σουλτς. Μεταξύ των σημαντικότερων σύγχρονων πολιτικών προσώπων είναι ο πρώην Πρόεδρος τηςΤσεχικής ΔημοκρατίαςΒάτσλαβ Κλάους και από ενεργοί πολιτικοί, όπως ο πρώην Πρωθυπουργός της Σρι ΛάνκαΡανίλ Γουικρεμεσίνγκε, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου SirΤζέφρι Χάου, ο πρώην Ιταλός Υπουργός Εξωτερικών και ΆμυναςΑντόνιο Μαρτίνο, ο υπουργός Οικονομικών τηςΧιλής Carlos Cáceres, και πρώην υπουργός Οικονομικών τηςΝέας Ζηλανδίας Ruth Richardson, είναι όλοι μέλη του MPS. Από τους 76 οικονομικούς συμβούλους του προσωπικού της προεκλογικής εκστρατείας τουΡόναλντ Ρίγκαν για το 1980, οι 22 ήταν μέλη της MPS.
Αρκετοί κορυφαίοι δημοσιογράφοι, συμπεριλαμβανομένων του βραβευμένου με Πούλιτζερ αρθρογράφου Walter Lippmann, του πρώην ριζοσπάστη Max Eastman (τότε ελεύθερου συντάκτη του Reader’s Digest), του John Chamberlain (πρώην αρθρογράφου του περιοδικού Life),Χένρυ Χάζλιτ (πρώην οικονομικού συντάκτη των New York Times και αρθρογράφου του περιοδικού Newsweek), και Felix Morley (βραβευμένου με Πούλιτζερ συντάκτη της Washington Post), υπήρξαν επίσης μέλη.
Οκτώ μέλη της MPS, οι Χάγιεκ, Φρίντμαν, Στίγκλερ, Maurice Allais, James M. Buchanan, Ronald Coase, ο Gary Becker S.[4] και ο Βέρνον Σμιθ έχουν τιμηθεί με τοΒραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών.
Το 2006, ο φιλελεύθερος θεωρητικός και οικονομολόγος τηςΑυστριακής ΣχολήςΧανς-Χέρμαν Χόπε ίδρυσε την Property and Freedom Society ως μια αντίδραση ενάντια σε αυτό που θεωρούσε ως μετατόπιση του MPS προς το «σοσιαλισμό»[5]. Ο Χόπε δήλωσε ότι άτομα, τα οποία δεν κατονόμασε, είχαν «σκεπτικισμό σχετικά με το MPS από την αρχή», το 1947. Είπε ότι ο Λούντβιχ φον Μίζες είχε αμφιβολίες ως προς το αν «μια κοινωνία γεμάτη με πιστοποιημένους κρατικούς παρεμβατιστές», θα μπορούσε να επιδιώξει τα φιλελεύθερα ιδεώδη[6].