 | Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίςπαραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγέςχρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναιεπαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|24|03|2025}} |
 | |
 | |
| Νομική μορφή | Ανώνυμη εταιρεία |
|---|---|
| Κλάδος | Χημική βιομηχανία |
| Ίδρυση | 2 Δεκεμβρίου 1916 |
| Διάλυση | 31 Οκτωβρίου 2012 |
| Έδρα | Φραγκφούρτη etΚτήριο της IG Farben,Γερμανία |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π • σ • ε) | |
ΗIG Farben (συντομογραφία του γερμανικούInteressen - Gemeinschaft Farbenindustrie Aktiengesellschaft = Κοινοπραξία Βιομηχανιών Βαφικών Υλών) ήταν γερμανική Κοινοπραξία που συστάθηκε το 1925 και διαλύθηκε με το τέλος τουΒ΄ Παγκοσμίου Πολέμου λόγω κυρίως της συνεργασίας της με τοναζιστικό καθεστώς.
Την Κοινοπραξία συνέστησαν οι εξής εταιρείες:
Ως έδρα της Κοινοπραξίας επελέγη ηΦραγκφούρτη. Τοκεντρικό κτίριο της εταιρείας παραδόθηκε προς χρήση το 1931.
Η Κοινοπραξία ιδρύθηκε για να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό, που, λόγω των εξουθενωτικών όρων τηςΣυνθήκης των Βερσαλλιών, έπνιγε τηΓερμανία και τη βιομηχανία της. Σύμφωνα με την επιτροπή εμπειρογνωμόνων, που συνέστησε για την έρευνα των δραστηριοτήτων της οΝτουάιτ Αϊζενχάουερ, μετά τη λήξη του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου, "χωρίς τις τρομακτικές παραγωγικές ικανότητες της IG Farben, το ερευνητικό της έργο και την τρομερή συγκέντρωση οικονομικών δυνατοτήτων, η Γερμανία δεν θα ήταν δυνατό να αρχίσει τις εχθροπραξίες το Σεπτέμβριο του 1939"2.
Πραγματικά, η οικονομική δύναμη, αλλά και η τεχνογνωσία της Κοινοπραξίας ήταν τέτοια, που συνέπηξε ένα πραγματικό λαβύρινθο απόκαρτέλ με επίσης πολύ ισχυρές εταιρείες, όπως η Kuhlmann (Γαλλία),Imperial Chemical Industries (γνωστότερης σαν ICI) τηςΒρετανίας, τωνStandard Oil (NJ),DuPont καιDow Chemical τωνΗΠΑ κ.ά3.
Η τεχνογνωσία αυτή εξασφάλισε στη Γερμανία αυτάρκεια τέτοιας έκτασης, ώστε να μπορεί να παρεμβαίνει στις υψηλές πολιτικές σφαίρες επί ίσοις όροις με τις υπόλοιπες οικονομικά αναπτυγμένες χώρες: Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών τηςΔημοκρατίας της Βαϊμάρης Στρέσσεμαν είχε πει "χωρίς την IG Farben και τον άνθρακα της Γερμανίας δεν είναι δυνατόν να ασκηθεί εξωτερική πολιτική". Μερικά από τα παγκοσμίως γνωστά και μονοπωλιακά προϊόντα της Κοινοπραξίας ήταν ηασπιρίνη, ηνοβοκαΐνη, ησαλβαρσάνη, τοσουλφανιλαμίδιο κ.ά. Επιπλέον, η τεχνογνωσία της της επέτρεπε την κατασκευή συνθετικών πρώτων υλών, που η Γερμανία δε διέθετε καθόλου, όπως το τεχνητό καουτσούκ, τα συνθετικά καύσιμα, τα νιτρικά άλατα κτλ. Ανάμεσα στο ερευνητικό προσωπικό της συγκαταλέγονταν επιστήμονες βραβευμένοι μεΝόμπελ:Πάουλ Έρλιχ (σαλβαρσάνη),Φριτς Χάμπερ (παραγωγή αμμωνίας από ελεύθερο άζωτο),Καρλ Μπος (συνθετικά καύσιμα, νίτρο),Γκέρχαρντ Ντόμαγκ (σουλφανιλαμίδια).
Αν και τοΕθνοσοσιαλιστικό Κόμμα είχε "στιγματίσει" την IG Farben ότι "δεν ήταν άρεια εταιρεία" (απασχολούσε αρκετούςΕβραίους στο προσωπικό της και μάλιστα στα υψηλά κλιμάκια), οΧίτλερ διαβλέποντας την αυτάρκεια που προσέφερε στην τότε "αποκλεισμένη" Γερμανία και βλέποντας πόσο τοΓ΄ Ράιχ τη χρειαζόταν, συνήψε μια άτυπη (αρχικά) συμμαχία με αυτήν. Αλλά και η IG Farben χρειαζόταν την κρατική υποστήριξη για την προώθηση των οικονομικών της σχεδίων.
Με την προσάρτηση τηςΑυστρίας και την κατάληψη τηςΤσεχοσλοβακίας, η IG Farben προσάρτησε σε αυτήν όσες εταιρείες των χωρών αυτών έκρινε ότι της ήταν απαραίτητες. Οι επεκτατικές βλέψεις της όμως δε σταμάτησαν εδώ. Με τη βοήθεια των χιτλερικών οργάνων και το πρόγραμμαΤελική Λύση για τηνεξολόθρευση των Εβραίων, άρχισε να αντλεί από το εργατικό απόθεμα που της πρόσφεραν ταστρατόπεδα συγκεντρώσεως: Οι κρατούμενοι τουΆουσβιτς έκτισαν για λογαριασμό της ένα βιομηχανικό συγκρότημα τέτοιων διαστάσεων, ώστε κατανάλωνε για τη λειτουργία του περίπου όση ηλεκτρική ενέργεια χρειαζόταν η πόλη του Βερολίνου. Το συγκρότημα επονομάσθηκεBuna από το όνομα της πρώτης ύλης που παρασκευαζόταν σε αυτό (συνθετικού καουτσούκ)4. Περισσότεροι από 25.000 κρατούμενοι πέθαναν κατά τη διάρκεια κατασκευής του5, ενώ κατά τη λειτουργία του απασχολούσε περίπου 85.000 κρατούμενους (1944).
Η εταιρεία ήταν επίσης η κάτοχος τουκοπυράιτ για τοεντομοκτόνοΚυκλώνας Β (Zyklon B), αέριο με βάση τουδροκυάνιο, που χρησιμοποιήθηκε σταστρατόπεδα εξόντωσης του ναζιστικού καθεστώτος (θάλαμοι αερίων).
Μετά το τέλος του πολέμου, η Κοινοπραξία κρίθηκε ως "ιδιαίτερα διεφθαρμένη και, κατά συνέπεια, επικίνδυνη" για να συνεχίσει να υφίσταται. Διαλύθηκε οριστικά το 1951 αρχικά σε 12 εταιρείες, από τις οποίες οι μεγαλύτερες BASF, Agfa, Bayer και Hoechst συνέχισαν να υπάρχουν (η τελευταία συγχωνεύθηκε με τη γαλλική Rhone-Poulenc σχηματίζοντας τη σημερινή Aventis). Εικοσιτέσσερεις από τους διευθυντές ή διευθύνοντες συμβούλους της Κοινοπραξίας δικάστηκαν στην επονομαζόμενηΔίκη της IG Farben και καταδικάστηκαν σε ποινές από ένα έως επτά χρόνια φυλάκισης. Ωστόσο, οι περισσότεροι μετά την αποφυλάκισή τους ανέλαβαν εκ νέου διευθυντικές θέσεις στις εταιρείες που προέκυψαν από τη διάλυση της Κοινοπραξίας.
 | ΤαWikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα IG Farben |