| Το λήμμα δεν περιέχειπηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 25/01/2020. |
Το γράμμαψι (παλαιά γραφή:ψῖ· κεφαλαίοΨ, πεζόψ) είναι το εικοστό τρίτο γράμμα τουελληνικού αλφαβήτου. Είναιδιπλό σύμφωνο που προκύπτει από συνδυασμούς ενόςχειλικού συμφώνου /p, v, f/ με τον φατνιακό τριβόμενο/s/. Στα ελληνικά, από την αρχαιότητα, αναπαριστά την ακολουθία /ps/ (π.χ.άψητος).[1]
Όπως τοΦ και τοΧ, τοΨ προστέθηκε στο αλφάβητο από τους Έλληνες και δεν έχει κάποιο αντίστοιχο στοφοινικικό αλφάβητο αποτελώντας μια πρωτοπόρα λύση για την αναπαράσταση των ιδιαίτερα συχνών συμφωνικών συνδυασμών χειλικού με φατνιακό τριβόμενο σε ρηματικές μορφές όπωςλείψω ([[λείπ][σω]]). Προήλθε από το γράφημα <Υ> με προέκταση της κάτω κεραίας στο μέσο της διχάλας· στα δυτικά ελληνικά αλφάβητα η ίδια ακολουθία συμβολιζόταν ως <ΦΣ>.[1]
Στολατινικό αλφάβητο δεν υπάρχει αντίστοιχο γράμμα. Στις λέξεις - δάνεια από τα ελληνικά αποδίδεται με τοps, παραδείγματος χάρινPsychologia. Στοκυριλλικό αλφάβητο υπήρχε ωςѰ ѱ στην πρώιμη μορφή του, αλλά αργότερα καταργήθηκε και η χρήση του περιορίστηκε σε εκκλησιαστικά κείμενα.
Στοελληνικό σύστημα αρίθμησης είναι το25ο ψηφίο και έχει αριθμητική αξία ψ´=700. Το γράμμα που προηγείται, τοχ΄, αντιστοιχεί στο 600, και τοω΄, που έπεται, στο 800.
- ΤοΨ χρησιμοποιείται διεθνώς ως λογόγραμμα της επιστήμης τηςΨυχολογίας, ως το πρώτο γράμμα της λέξης.
- Το πεζόψ στα μαθηματικά δηλώνει τον κατακόρυφο άξονα ενός συστήματος συντεταγμένων.
- ↑1,01,1Μπαμπινιώτης, Γ. (2005):Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.s.v. «Ψ».
Λεξιλογικός ορισμός τουψι στο Βικιλεξικό
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Psi (letter) στο Wikimedia Commons
