ΗΤυνησία, ή κοινώςΤούνεζι, (αραβικά: تونس, Τούνις ή και «Ιφρικιγιέ») και επίσημα:Δημοκρατία της Τυνησίας (الجمهرية التونسية, Αλ Τζούμχουριγι-ατ Τούνισγια) είναι μια χώρα στιςμεσογειακές ακτές τηςΒόρειας Αφρικής. Είναι το μικρότερο και πιο ανατολικό από τα κράτη που εκτείνονται κατά μήκος της οροσειράς τουΆτλαντα και συνορεύει με τηνΑλγερία στα δυτικά και τηΛιβύη στα νοτιοανατολικά. Το 40% της χώρας καταλαμβάνει η έρημοςΣαχάρα και το υπόλοιπο περιλαμβάνει γόνιμα εδάφη και προσβάσιμες ακτές. Η γεωγραφία της χώρας έπαιξε σημαντικό ρόλο στους αρχαίους χρόνους, αρχικά με τηνΚαρχηδόνα, πόλη τωνΦοινίκων, και αργότερα ως αφρικανική επαρχία, καθώς αποτελούσε τον σιτοβολώνα τηςΡωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Νεότερα αποτέλεσε γαλλική αποικία.
Η Τυνησία καταλαμβάνει το ανατολικό άκρο των βουνών τουΆτλαντα και το βόρειο τμήμα της ερήμουΣαχάρα, με μεγάλο μέρος της εναπομείνασαςκαλλιεργήσιμης γης. Καταλαμβάνει μια ακτογραμμή 1.300 χιλιομέτρων που περιλαμβάνει μέρος του αφρικανικού κομματιού του δυτικού και ανατολικού τμήματος της λεκάνης τηςΜεσογείου. Στην Τυνησία βρίσκεται το βορειότερο σημείο της Αφρικής, τοακρωτήριο Άντζελα. Η πρωτεύουσά της και ημεγαλύτερη πόλη είναι ηΤύνιδα, που βρίσκεται στη βορειοανατολική ακτή της, γεγονός που δίνει στη χώρα το όνομά της.
Από την πρώιμη αρχαιότητα, η Τυνησία κατοικούνταν από αυτόχθονεςΒέρβερους. ΟιΦοίνικες άρχισαν να φτάνουν τον 12ο αιώνα π.Χ., ιδρύοντας αρκετούς οικισμούς, από τους οποίους ηΚαρχηδόνα αναδείχθηκε ως ο ισχυρότερος τον 7ο αιώνα π.Χ. Μια μεγάλη εμπορική αυτοκρατορία και στρατιωτικός αντίπαλος τηςΡωμαϊκής Δημοκρατίας, η Καρχηδόναηττήθηκε από τους Ρωμαίους το 146 π.Χ., οι οποίοι κατέλαβαν την Τυνησία για το μεγαλύτερο μέρος των επόμενων 800 ετών, εισάγοντας τονΧριστιανισμό και αφήνοντας αρχιτεκτονικές κληρονομιές όπως τοαμφιθέατρο του Ελ Τζεμ, ενώ η λατινική γλώσσα επιβίωσε και για λίγους αιώνες αργότερα. Μετά από πολλές απόπειρες ξεκινώντας το 647,οι Μουσουλμάνοι κατέκτησαν όλη την Τυνησία μέχρι το 697, φέρνοντας τοΙσλάμ και τοναραβικό πολιτισμό στους ντόπιους κατοίκους. ΗΟθωμανική Αυτοκρατορία καθιέρωσε τον έλεγχο το 1574 και κράτησε την εξουσία για περισσότερα από 300 χρόνια, έως ότου οιΓάλλοι κατέκτησαν την Τυνησία το 1881. Η Τυνησία κέρδισε την ανεξαρτησία της υπό την ηγεσία τουΧαμπίμπ Μπουργκίμπα, ο οποίος ανακήρυξε την Τυνησιακή Δημοκρατία το 1957. Σήμερα, η Τυνησία είναι το μικρότερο έθνος στη Βόρεια Αφρική και οπολιτισμός και η ταυτότητά της έχουν τις ρίζες τους σε αυτή τη διασταύρωση πολλών αιώνων διαφορετικών πολιτισμών και εθνοτήτων.
Οι πρώτες μέθοδοι καλλιέργειας έφτασαν στην κοιλάδα τουΝείλου από την περιοχή τηςεύφορης ημισέληνου περίπου το 5000 π.Χ. και εξαπλώθηκαν στοΜαγκρέμπ περίπου το 4000 π.Χ. Οι αγροτικές κοινότητες στις υγρές παράκτιες πεδιάδες της κεντρικής Τυνησίας ήταν τότε πρόγονοι των σημερινώνΒερβερικών φυλών.
Στην αρχαιότητα πίστευαν ότι η Αφρική κατοικούνταν αρχικά απόΓαιτούλους και Λίβυους, νομαδικούς λαούς και οι δύο. Σύμφωνα με τον Ρωμαίο ιστορικόΣαλλούστιο, ο ημίθεος Ηρακλής πέθανε στην Ισπανία και ο πολύγλωσσος ανατολικός στρατός του αφέθηκε να εγκατασταθεί στη γη, με κάποιους ναμεταναστεύουν στην Αφρική. Οι Πέρσες πήγαν στη Δύση και παντρεύτηκαν με τους Γαετουλούς και έγιναν οι Νουμίδιοι. Οι Μήδοι εγκαταστάθηκαν και ήταν γνωστοί ως Μαύροι, αργότερα Μαυριτανοί.[9]
Από τις πρώτες γραπτές ιστορικές πηγές, η Τυνησία κατοικείτο από φυλέςΒερβέρων, οι οποίοι είναι απόγονοι αγροτικών κοινοτήτων στις παράκτιες πεδιάδες της κεντρικής Τυνησίας. Στα αρχαία χρόνια πίστευαν ότι η Αφρική ήταν αρχικά κατοικημένη από τους Γέτουλες (ρωμαϊκή ονομασία αρχαίας βερβερικής φυλής που κατοικούσε στην περιοχή Γετούλια) και Λίβυους, και οι δύο νομαδικοί λαοί.
Στις ακτές της αποίκησαν οιΦοίνικες ήδη από τον 10ο αιώνα π.Χ. Τον 6ο αιώνα π.Χ., η δύναμη τηςΚαρχηδόνας αυξήθηκε πολύ και έγινε η κυρίαρχη δύναμη στη ΔυτικήΜεσόγειο έπειτα από μια σειρά πολέμων με τις πόλεις των αποίκων που ήλθαν από τηνΕλλάδα.
ΗΚαρχηδόνα ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα π.Χ. από αποίκους τηςΤύρου (σημερινή χώραΛίβανος), οι οποίοι έφεραν μαζί τον πολιτισμό και τη θρησκεία τωνΦοινίκων και των Χανααναίων.
Ο θρύλος αναφέρει ότι η πόλη ιδρύθηκε από τη βασίλισσαΔιδώ, όπως αναφέρεται και στηνΑινειάδα τουΒιργίλιου. Ο Έλληνας συγγραφέαςΤιμαίος ο Ταυρομενίτης αναφέρει ότι η πόλη ιδρύθηκε το 814 π.Χ.
Κατά τη διάρκεια μιας σειράς πολέμων με τη Ρώμη, μια Καρχηδονιακή εισβολή με αρχηγό τονΑννίβα κατά τη διάρκεια του Πρώτου Καρχηδονιακού Πολέμου παραλίγο να αποτρέψει την άνοδο τηςΡωμαϊκής Αυτοκρατορίας. ΗΚαρχηδόνα τελικά κατακτήθηκε από τηΡώμη τον 2ο αιώνα π.Χ., μια κρίσιμη καμπή που σήμαινε το πέρασμα του πολιτισμού της αρχαίας Μεσογείου στον σύγχρονο κόσμο μέσω τηςΕυρώπης αντί τηςΑφρικής. Μετά τη ρωμαϊκή εισβολή, η περιοχή έγινε σιτοβολώνας της Ρώμης. Κατακτήθηκε από τουςΒανδάλους τον 5ο αιώνα μ.Χ. και επανακτήθηκε από τουςΒυζαντινούς τον 6ο αιώνα μ.Χ. με αρχηγό τον Βελισσάριο, όταν αυτοκράτορας ήταν οΙουστινιανός.
Τον 7ο αιώνα μ.Χ. κατακτήθηκε από τουςΆραβες. Κυβέρνησαν διαδοχικές μουσουλμανικές δυναστείες, ενώ δεν έλειψαν και εξεγέρσεις από τους Βέρβερους. Οι ακτές βρέθηκαν για λίγο χρονικό διάστημα υπό την κυριαρχία τωνΝορμανδών τηςΣικελίας τον 12ο αιώνα μ.Χ. Το 1159, η Τυνησία κατακτήθηκε από τη δυναστεία των Αλμοχάντ. Τους ακολούθησε η δυναστεία των Χαφσίντ (1230-1574). Αργότερα, ηΙσπανία πήρε υπό τον έλεγχό της αρκετές παράκτιες πόλεις, αλλά επανακτήθηκαν από τηνΟθωμανική Αυτοκρατορία, υπό την κυριαρχία της οποίας η Τυνησία απέκτησε εικονική ανεξαρτησία. Η δυναστεία των Χουσσεΐν ξεκίνησε το 1705 και κράτησε μέχρι το 1957.
Η Τυνησία βρίσκεται στημεσογειακή ακτή της βορειοδυτικής Αφρικής. Βρίσκεται στο μέσο της διαδρομής μεταξύ του Ατλαντικού και τουΝείλου. Η χώρα συνορεύει με τηνΑλγερία στα δυτικά και νοτιοδυτικά και με τηΛιβύη στα νοτιοανατολικά. Βρίσκεται ανάμεσα στον 30ό με 38ό βόρειο παράλληλο και τον 7ο με 12ο ανατολικό μεσημβρινό. Η απότομη στροφή της μεσογειακής ακτής προς μια κλίση προς τον νότο δίνει στην Τυνησία δύο διακριτές μεσογειακές ακτές.
Αν και έχει σχετικά μικρό μέγεθος, η Τυνησία έχει μεγάλη περιβαλλοντική ποικιλομορφία λόγω του μήκους της. Η απόσταση του δυτικότερου με το ανατολικότερο μέρος της Τυνησίας είναι πολύ μικρότερη από την αντίστοιχη απόσταση του βορειότερου με το νοτιότερο. Όσο κινούμαστε νοτιότερα στην Τυνησία, οι βροχοπτώσεις μειώνονται. Η ανατολική προέκταση των ορέων του Άτλαντα, τα όρη Ντορσάλ, διασχίζουν τη βόρεια Τυνησία μέχρι τη χερσόνησο του ακρωτηρίου Μπον στα ανατολικά. Βόρεια των ορέων Ντορσάλ βρίσκονται τα όρη Τελ, μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από χαμηλούς, κυματιστούς λόφους και πεδιάδες, τα οποία όρη Τελ είναι και αυτά μια προέκταση των ορέων που βρίσκονται στην Αλγερία. Τα όρηΧουμάιρ είναι η ορεινότερη περιοχή της Τυνησίας. Ευρισκόμενα στη βορειοδυτική πλευρά των ορέων Τελ, τα υψόμετρα φτάνουν τα 1.050 μέτρα και τον χειμώνα καταγράφονται χιονοπτώσεις.
Ηπεδιάδα του Σαχέλ στα ανατολικά είναι μια από τις σημαντικότερες ελαιοπαραγωγές περιοχές του κόσμου. Όσο απομακρυνόμαστε από τη θάλασσα και κατευθυνόμαστε στην περιοχή ανάμεσα στα όρη Ντορσάλ και τους λόφους νότια της Γκαφσά υπάρχουνστέπες. Μεγάλο μέρος της νότιας Τυνησίας έχειημίξηρο καιερημικό κλίμα.
Η Τυνησία έχει ακτογραμμή μήκους 1.148 χιλιομέτρων. Η Τυνησία έχει επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια.[10] Η πόλη της Τύνιδας είναι χτισμένη σε μια πλαγιά και εκτείνεται μέχρι τη λίμνη της Τύνιδας. Στους λόφους της Τύνιδας είναι χτισμένη η Παναγία της Τύνιδας, το Ρας Ταμπιά, το Λα Ραμπτά, η Κάσμπα, το Μονφλερί και η Λα Μανουμπιά, σε υψόμετρο που μόλις ξεπερνά τα 50 μέτρα. Η πόλη βρίσκεται στο σταυροδρόμι μιας στενής λωρίδας γης ανάμεσα στη λίμνη της Τύνιδας και το Σεζουμί.[11]
Το κλίμα της βόρειας Τυνησίαςμεσογειακό και χαρακτηρίζεται από ήπιους βροχερούς χειμώνες και ζεστά, ξηρά καλοκαίρια.[12] Το νότιο τμήμα της χώρας αποτελείται από έρημο. Ενώ το βόρειο μέρος της Τυνησίας είναι ορεινό, κινούμενοι προς τα νότια βλέπουμε μια ξηρήπεδιάδα στο κέντρο της χώρας. Η νότια χώρα είναιημίξηρη και συγχωνεύεται στηΣαχάρα. Μια σειρά από αλμυρές λίμνες, γνωστές ως τσοτ ή σατ, βρίσκονται σε μια γραμμή ανατολής-δύσης στο βόρειο άκρο της Σαχάρας, από τονκόλπο του Γκαμπές μέχρι τηνΑλγερία. Το χαμηλότερο σημείο της Τυνησίας είναι τοΤσοτ ελ Τζερίντ στα 17 μέτρα κάτω από τη στάθμη της θάλασσας και το υψηλότερο σημείο είναι τοΤζεμπέλ ας-Σαμπί στα 1.544 μέτρα.[13]
Σύμφωνα με την απογραφή του 2024, η Τυνησία έχει πληθυσμό 11.972.169 κατοίκους.[1] Η κυβέρνηση υποστήριξε ένα επιτυχημένο πρόγραμμα οικογενειακού προγραμματισμού που μείωσε τον ρυθμό αύξησης του πληθυσμού σε λίγο περισσότερο από 1% ετησίως, συμβάλλοντας στην οικονομική και κοινωνική σταθερότητα της Τυνησίας, αποφεύγοντας τα προβλήματα που προκύπτουν σε άλλες κοντινές χώρες λόγω της γρήγορης ανάπτυξης του πληθυσμού.[16]
Σύμφωνα με το CIA World Factbook, οι εθνότητες στην Τυνησία είναι: Άραβες 98%, Ευρωπαίοι 1%, Εβραίοι και άλλες 1%. Σύμφωνα με την απογραφή της Τυνησίας του 1956, η Τυνησία είχε πληθυσμό 3.783.000 κατοίκους την εποχή εκείνη, εκ των οποίων το 95% αποτελούνταν από Βέρβερους και Άραβες, 256.000 Ευρωπαίους και 105.000 Εβραίους.
Η Τυνησία έχει για πολίτευμαΗμιπροεδρικό σύστημα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να είναι αρχηγός Κράτους με σημαντικές αρμοδιότητες ειδικά σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας αλλά τον Πρωθυπουργό να είναι αρχηγός της Κυβέρνησης και να διαθέτει μεγάλες εξουσίες σε θέματα εσωτερικής πολιτικής και να κατέχει την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας. Το Σύνταγμα που υιοθετήθηκε από την ισλαμιστική κυβέρνηση στις 26 Ιανουαρίου 2014 και εγγυάται τα δικαιώματα των γυναικών, ενώ ορίζει ότι το θρήσκευμα του Προέδρου «πρέπει να είναι το Ισλάμ». Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση, ενώ η νομοθετική από την κυβέρνηση και από τη μονοθάλαμη Βουλή των Αντιπροσώπων. Η θητεία του προέδρου είναι πενταετής. Τον Οκτώβριο του 2014 διεξήχθησαν στη χώρα εκλογές με το νέο Σύνταγμα μετά την Αραβική Άνοιξη και νικητής αναδείχτηκε το κοσμικό κόμμαΝιντάα Τουνές κόντρα στο ισλαμιστικό κόμμαΕνάχντα.[17]
Η Τυνησία είναιαντιπροσωπευτική δημοκρατία. Ο πρόεδρος είναιαρχηγός κράτους, ενώ οπρωθυπουργός είναι αρχηγός της κυβέρνησης. Επίσης έχεικοινοβούλιο και δικαστικό σύστημα βασισμένο στο αστικό δίκαιο. Το Σύνταγμα της Τυνησίας, το οποίο εγκρίθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2014, εγγυάται τα δικαιώματα των γυναικών και δηλώνει ότι η θρησκεία του Προέδρου «πρέπει να είναι το Ισλάμ». Τον Οκτώβριο του 2014 η Τυνησία διεξήγαγε τις πρώτες της εκλογές οι οποίες έλαβαν χώρα σύμφωνα με το νέο της σύνταγμα το οποίο εγκρίθηκε την άνοιξη.[18] Η Τυνησία ήταν η μόνη δημοκρατία στηΒόρεια Αφρική μέχρι το 2021. Η χώρα πλέον κατατάσσεται στην ομάδα των «υβριδικών καθεστώτων» στονΔείκτη Δημοκρατίας.[19]
Ο αριθμός των νομιμοποιημένων πολιτικών κομμάτων στην Τυνησία έχει αυξηθεί σημαντικά μετά την επανάσταση. Στην Τυνησία υπάρχουν πάνω από 100 νόμιμα κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των κομμάτων που υπήρχαν και πριν το 2011. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Μπεν Άλι, υπήρχαν μόνο τρία αντιπολιτευόμενα κόμματα. Ενώ ορισμένα παλαιότερα κόμματα έχουν γερές βάσεις και μπορούν να στηριχθούν σε παλαιότερες κομματικές δομές, σημαντικό μέρος των κομμάτων είναι μικρά.[16]
Οι γυναίκες κατείχαν πάνω από το 20% των εδρών στο διθάλαμο κοινοβούλιο της χώρας πριν το 2011, κάτι σπάνιο για τον αραβικό κόσμο.[20] Στη συντακτική συνέλευση του 2011, οι γυναίκες κατείχαν το 24 με 31 τοις εκατό των εδρών.[21][22]
Η Τυνησία περιλαμβάνεται στηνΠολιτική της Ευρωπαϊκής Γειτονιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία στοχεύει να φέρει την ΕΕ και τους γείτονές της πιο κοντά. Στις 23 Νοεμβρίου 2014, η Τυνησία πραγματοποίησε τις πρώτες της προεδρικές εκλογές μετά την Αραβική Άνοιξη το 2011.[23]
Το νομικό σύστημα της Τυνησίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό, λόγω της αποικιοκρατικής ιστορίας, στο γαλλικό αστικό δίκαιο, ενώ το δίκαιο της προσωπικής κατάστασης βασίζεται στο ισλαμικό δίκαιο.[24] Τα δικαστήρια τηςΣαρίας καταργήθηκαν το 1956.[24]
Ο Κώδικας Προσωπικής Κατάστασης ο οποίος ψηφίστηκε λίγο μετά την ανεξαρτησία το 1956, επέτρεπε μεταξύ άλλων στις γυναίκες να έχουν τη δυνατότητα να διευθύνουν και να έχουν επιχειρήσεις, να έχουν τραπεζικούς λογαριασμούς και να ζητούν να τους εκδοθεί διαβατήριο χωρίς τη συναίνεση του άνδρα. Ο κώδικας προσωπικής κατάστασης της Τυνησίας απαγόρευσε την πολυγαμία αλλά και το δικαίωμα του άνδρα να χωρίσει τη γυναίκα του απλά με την απόφαση του, δηλαδή θεσμοθέτησε συναινετικό διαζύγιο.[25] Παράλληλα, ένας νόμος του 1993 επέτρεψε στις Τυνήσιες γυναίκες να μεταφέρουν την υπηκοότητα τους στα παιδιά τους, ακόμη και αν ζουν στο εξωτερικό ή είναι παντρεμένοι με άτομο άλλης ιθαγένειας.[26] Ο Νόμος της Προσωπικής Κατάστασης εφαρμόζεται σε όλους τους Τυνήσιους ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους.[24] Ο Κώδικας Προσωπικής Κατάστασης, για τα δεδομένα του μουσουλμανικού κόσμου και της Βόρειας Αφρικής, είναι πολύ προοδευτικός.[27]
Στις 25 Μαΐου 2022, ο Πρόεδρος Κάις Σάιντ εξέδωσε διάταγμα με στόχο να διεξαχθεί δημοψήφισμα για την αλλαγή του συντάγματος.[28] Τοδημοψήφισμα για την αλλαγή του συντάγματος έλαβε χώρα στις 25 Ιουλίου 2022. Η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ της έγκρισης του συντάγματος, ενισχύοντας σημαντικά τις αρμοδιότητες του προέδρου.[29]
Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[30] Ο πρώτος εκλεγμένος με ελεύθερες εκλογές πρόεδρος, ο γηραιόςΜπέτζι Καΐντ Εσέμπσι, απεβίωσε εν ενεργεία στις 25 Ιουλίου 2019 και τον διαδέχθηκε προσωρινά ο πρόεδρος της βουλής,Μοχάμεντ Ενασέρ.
Το νέο σύνταγμα τέθηκε σε ισχύ στις 17 Αυγούστου 2022.
Η Τυνησία υποδιαιρείται σε 24επαρχίες (ουιλάγια), οι οποίες χωρίζονται περαιτέρω σε 264μουταμιντίγια (= επαρχία), οι οποίες επαρχίες υποδιαιρούνται σεδήμους (στα αραβικά μπαλαντιγιάτ)[31] και τομείς (= ιμαντάτ στα αραβικά).[32]
Ο στρατός είναι ένα επαγγελματικό, μη εξαρτώμενο από τους πολιτικούς σώμα που υπερασπίζεται τη χώρα από εξωτερικές απειλές. Από τον Ιανουάριο του 2011, υπό τις οδηγίες της εκτελεστικής εξουσίας, ο στρατός έχει λάβει αυξημένες αρμοδιότητες στους τομείς της εσωτερικής ασφάλειας και της βοήθειας στην αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών κρίσεων. Το 2008 οι ένοπλες δυνάμεις είχαν 27.000 στρατιώτες και το ναυτικό περίπου 4.200 άτομα.[16]
Ο στρατός της Τυνησίας διακρίνεται σε δύο μορφές στρατού, μία της Σαχάρας και μία θωρακισμένη ταξιαρχία καταδρομών με 2 μονάδες αναγνώρισης, 3 συντάγματα πεζικού, 2 με αντιαεροπορικό εξοπλισμό και 1 μηχανικό. Στα διατιθέμενα μέσα περιλαμβάνονται 14 άρματα Μ-48, επίσης 54 βαρέα τύπου Μ-60 Α3, ακόμη 45 ΑΜΧ-13, καθώς και 10 ελαφρά Μ-41. Το 1990 η συνολική δύναμη του στρατού ήταν 30.000 (αξιωματικοί και οπλίτες).
Το 1990 ο στόλος του Πολεμικού Ναυτικού της Τυνησίας συγκροτούνταν από μίαΦρεγάτα (Πρόεδρος Μπουργκίμπα) (πρώην ελαφρύαντιτορπιλικό τωνΗΠΑ, ναυπήγησης 1946), 3 ταχύπλοεςπυραυλακάτους, 2 ταχύπλοεςκανονιοφόρους (πρώηνΚίνας), 2 ταχύπλοαπεριπολικά ανοικτής θάλασσας (Αγγλικής ναυπήγησης 1977), 2ναρκαλιευτικά σε χρήση ως περιπολικά, 4 περιπολικά (γαλλικής ναυπήγησης), 10 μικρά παράκτια περιπολικά και έναρυμουλκό. Το 1990 το προσωπικό του Π.Ν. ήταν 2.600 (αξιωματικοί και ναύτες).
Η εξέλιξη του τυνησιακού κατά κεφαλήν ΑΕΠ στον χρόνο.
Το 2009 η τυνησιακή οικονομία κατετάχθη ως η πιο ανταγωνιστική οικονομία στην Αφρική από τοΠαγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.[34] Η Τυνησία είναι μια χώρα με εξαγωγικό προσανατολισμό, ευρισκόμενη στη διαδικασία απελευθέρωσης και ιδιωτικοποίησης μιας οικονομίας που, ενώ σημειώνει μέση αύξηση 5% του ΑΕΠ από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, έχει υποφέρει από τη διαφθορά προς όφελος των πολιτικά συνδεδεμένων ελίτ.[35] Ο Ποινικός Κώδικας της Τυνησίας κατοχυρώνει σαν παράνομες διάφορες μορφές διαφθοράς. Η ενεργή και παθητική διαφθορά, η κατάχρηση εξουσίας, ο εκβιασμός και η σύγκρουση συμφέροντος είναι παράνομα στην Τυνησία αλλά οι σχετικοί νόμοι δεν εφαρμόζονται πάντα.[36] Ωστόσο, σύμφωνα με τονΔείκτη Αντίληψης Διαφθοράς, τον γνωστό κατάλογο που δημοσιεύεται ετησίως από τηΔιεθνή Διαφάνεια, η Τυνησία είχε βαθμολογία 41 βαθμών το 2016 και ήταν η λιγότερο διεφθαρμένη χώρα της βόρειας Αφρικής. Η Τυνησία έχει μια ποικιλόμορφη οικονομία. Η γεωργία, ο τομέας των εξορύξεων, οι βιομηχανίες, η παραγωγή και επεξεργασία προϊόντων πετρελαίου, ο τουρισμός (ο οποίος αντιπροσώπευε το 7% του συνολικού ΑΕΠ και 370.000 θέσεις εργασίας το 2009) συμβάλλουν όλοι στην τοπική οικονομία.[37] Το 2008 η τοπική οικονομία είχε μέγεθος 41 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ σε ονομαστικούς όρους και 82 δισεκατομμυρίων δολαρίων σεΙΑΔ.[38]
Ο αγροτικός τομέας αντιπροσωπεύει το 11,6% του ΑΕΠ, η βιομηχανία το 25,7% και ο τομέας των υπηρεσιών το 62,8% του ΑΕΠ. Οι σημαντικότεροι τομείς της τυνησιακής βιομηχανίας είναι οι βιομηχανίες κατασκευής ενδυμάτων και υποδημάτων, παραγωγής ανταλλακτικών αυτοκινήτων και ηλεκτρικών μηχανημάτων. Αν και η οικονομία της Τυνησίας τρέχει με 5% τον χρόνο την τελευταία δεκαετία, η ανεργία είναι υψηλή, ειδικά στους νέους, πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και άλλες αραβικές χώρες.
ΗΕυρωπαϊκή Ένωση είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Τυνησίας, εξάγοντας προς τις 27 χώρες της ΕΕ το 75% των προϊόντων της και εισάγοντας από τις 27 χώρες της ΕΕ το 72,5% των εισαγωγών της. Η Τυνησία είναι ένας από τους πιο εδραιωμένους εμπορικούς εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή της Μεσογείου και κατατάσσεται ως ο 30ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της ΕΕ. Η Τυνησία ήταν η πρώτη μεσογειακή χώρα που υπέγραψε συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Ιούλιο του 1995, αν και πριν από την ημέρα που η συμφωνία άρχισε να ισχύει, η Τυνησία άρχισε να καταργεί τους δασμούς στο διμερές εμπόριο της με την ΕΕ. Η Τυνησία ολοκλήρωσε την κατάργηση των δασμών στο εμπόριο βιομηχανικών προϊόντων το 2008 και ως εκ τούτου ήταν η πρώτη μεσογειακή χώρα εκτός ΕΕ που έγινε μέλος μιας ζώνης ελεύθερων συναλλαγών με την ΕΕ.[39]
Οι δημοφιλέστεροι τουριστικοί προορισμοί στη χώρα είναι η πρωτεύουσαΤύνιδα, τα αρχαία ερείπια τηςΚαρχηδόνας, οι μουσουλμανικές και εβραϊκές συνοικίες τηςΤζέρμπας, τα παράκτια θέρετρα έξω από τοΜοναστήρι και η έντονη νυχτερινή ζωή στο Χαμαμέτ.[40] Σύμφωνα με τους Νιου Γιορκ Τάιμς, η Τυνησία φημίζεται «για τις χρυσαφένιες παραλίες της, τον ηλιόλουστο καιρό και τις προσιτές πολυτέλειες» που προσφέρει.[41]
Η πλειοψηφία της ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιείται στην Τυνησία παράγεται από την κρατική εταιρεία STEG (γαλλικά:Société Tunisienne de l'Electricité et du Gaz/Τυνησιακή Εταιρεία Ηλεκτρικού Ρεύματος και Αερίου). Το 2008 παρήχθησαν στη χώρα 13.747κιλοβατώρες ηλεκτρικού ρεύματος.[42]
Η Τυνησία παράγει περίπου 97.600 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα. Το κύριο κοίτασμα πετρελαίου της Τυνησίας είναι το Αλ Μπουρμά.[43]
Το 1966 ξεκίνησε η παραγωγή πετρελαίου στην Τυνησία. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 12 κοιτάσματα πετρελαίου υπό εκμετάλλευση στην Τυνησία.[44]
Η Τυνησία σχεδίαζε να κατασκευάσει δύο πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας, οι οποίοι επρόκειτο να τεθούν σε λειτουργία έως το 2020. Και οι δύο εγκαταστάσεις επρόκειτο να παράγουν 900 με 1000 μεγαβάτ έκαστος. Η Γαλλία επρόκειτο να γίνει σημαντικός εταίρος στα σχέδια της Τυνησίας να εισάγει την πυρηνική ενέργεια, έχοντας υπογράψει συμφωνία, μαζί με άλλους εταίρους, για την παροχή εκπαίδευσης και τεχνολογίας.[45][46] Το 2015 οι Τυνήσιοι πάντως είχαν εγκαταλείψει αυτά τα σχέδια. Αντίθετα, η Τυνησία εξετάζει να επενδύσει σε άλλες πηγές ενέργειας, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ο άνθρακας, το σχιστολιθικό αέριο, το υγροποιημένο φυσικό αέριο και η κατασκευή υποθαλάσσιας ζεύξης με το ιταλικό δίκτυο.[47]
Σύμφωνα με το σχέδιο ηλιακής ενέργειας της Τυνησίας (αν και καλύπτει όλες τις μορφές των ΑΠΕ, όχι μόνο την ηλιακή ενέργεια), στόχος της Τυνησίας είναι καλύπτει το 30% των αναγκών της από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2030, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας θα πρέπει να οφείλεται στην αιολική ενέργεια και τα φωτοβολταϊκά.[48]
↑[eiu.com «Democracy Index 2021: The China challenge»] Check|url= value (βοήθεια).Economist Intelligence Unit. σελίδες 6–7. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2022.
↑Banjamin Isaac,The Invention of Racism in Classical Antiquity, Princeton University Press, 2013 p.147
↑15,015,1«World Population Prospects 2024»(XLSX) (στα Αγγλικά). United Nations Department of Economic and Social Affairs. 27 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2025.
↑Tamanna, Nowrin (December 2008). «Personal status laws in Morocco and Tunisia: a comparative exploration of the possibilities for equality-enhancing reform in Bangladesh». Feminist Legal Studies16 (3): 323–343. doi:10.1007/s10691-008-9099-9.
.svg)
_updated.svg)
