ΤοΤέρμολι (Termoli) είναι πόλη και δήμος (comune) της ανατολικήςΙταλίας, στις ακτές τηςΑδριατικής Θάλασσας. Υπάγεται στηνΕπαρχία του Καμπομπάσο, της μικρής ΠεριφέρειαςΜολίζε. Ο πληθυσμός του αυξήθηκε αλματωδώς μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Δεκέμβριο του 2017 ήταν 33.583 κάτοικοι, που αποκαλούνταιΤερμολέζι. Κάποτε το Τέρμολι ήταν απλώς ένας αλιευτικός λιμένας, αλλά κατά τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύχθηκε σε ελκυστικό θέρετρο για τον εσωτερικό τουρισμό, γνωστό για τις παραλίες και τις παλαιές οχυρώσεις του.
Το Τέρμολι βρίσκεται σε ευθεία απόσταση 56χιλιομέτρων βορειοανατολικά από την πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Περιφέρειας Μολίζε, τοΚαμπομπάσσο (το Τέρμολι είναι ο δεύτερος σε πληθυσμό δήμος της Περιφέρειας μετά το Καμπομπάσσο). Το μεσοσταθμικόυψόμετρο του δήμου του Τέρμολι είναι 15 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Οιγεωγραφικές συντεταγμένες του αρχικού οικισμού είναι 42°00′ Βόρειο πλάτος και 15°00′ Ανατολικό μήκος.
Η οικονομία της πόλεως βασιζόταν πολύ στην αλιεία, ενώ σήμερα βασίζεται κυρίως στον τουρισμό. Επίσης, η γύρω ύπαιθρος είναι γεωργική περιοχή, με ελαιόδεντρα και αμπελώνες με αμπέλια για κρασί.
Το Τέρμολι έχειμεσογειακό κλίμα (CSa) που τείνει σε ημι-άνυδρο (BSk) σύμφωνα με τηνΚλιματική ταξινόμηση, επειδή η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 369 mm ετησίως (18,1% μικρότερη από εκείνη τηςΑθήνας). Το φθινόπωρο είναι η υγρότερη εποχή και το καλοκαίρι η ξηρότερη (λιγότερο από 20 mm βροχής τον Ιούλιο και τον Αύγουστο). Οι χειμώνες είναι ήπιοι, αλλά η πόλη μπορεί να αντιμετωπίσει θυελλώδεις ανέμους (μαϊστράλι,maestrale) που περιστασιακά μπορεί να φέρουν χιόνι, αν και το τελευταίο είναι σπάνιο φαινόμενο γενικώς για ολόκληρη τη νότια Ιταλία. Η ημερήσια μέση τιμή της θερμοκρασίας τον χειμώνα είναι περίπου 10° C. Τα καλοκαίρια είναι μεγάλα (διαρκούν 4 μήνες) και αρκετά ζεστά, αλλά χάρη στους βόρειους ανέμους (ετησίες) είναι ανεκτά, με μέσο όρο ημερήσιων μέγιστων θερμοκρασιών 29 έως 30° C. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια, ως αποτέλεσμα του αφρικανικού αντικυκλώνα, οι θερμοκρασίες ήταν πολύ υψηλές, φθάνοντας τους 35° C. Καθώς συμβαίνει και στην Ελλάδα, σημειώνονται σε αραιά διαστήματα, κυρίως τον Αύγουστο, θερινέςκαταιγίδες.
Ανθρώπινοι οικισμοί υπήρχαν στο Τέρμολι από τους προϊστορικούς χρόνους, όπως αποδεικνύεται από την παρουσία αρχαίωννεκροπόλεων. Αργότερα, αρκετοί Ρωμαίοι πατρίκιοι διατηρούσαν επαύλεις στην κοντινή παραλία.
Η πρώτη τεκμηρίωση της σημερινής πόλεως χρονολογείται από την παρουσία του προδρόμου του σημερινού καθεδρικού ναού, που μνημονεύεται από τον 10ο αιώνα. Το Τέρμολι ήταν κομητεία τωνΛομβαρδών μέχρι την άφιξη των Ιταλονορμανδών, υπό τους οποίους άκμασε και επεκτάθηκε. Αργότερα, φυσικές καταστροφές σήμαναν μια περίοδο παρακμής, που διήρκεσε μέχρι το 1770 περίπου, όταν οι τοπικοί ευγενείς πήραν την άδεια από τουςΒασιλείς της Νάπολης να ανεγείρουν νέα τείχη κατά μήκος της ακτής και προς την εξοχή.
Κατά τη διάρκεια τουΒ΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η πόλη έγινε το επίκεντρο μιας από τις μεγαλύτερες μάχες τεθωρακισμένων της Ιταλικής Εκστρατείας, από τις 2 Οκτωβρίου έως τις 6 Οκτωβρίου1943. Το βράδυ της 2ης προς την 3η Οκτωβρίου έλαβε χώρα η «Επιχείρηση Ντέβον», κατά την οποία Βρετανοί κομάντος της 2ης Ειδικής Ταξιαρχίας πραγματοποίησαναπόβαση και στη συνέχεια εκκαθάρισαν το Τέρμολι από τους περισσότερους Γερμανούς υπερασπιστές του. Κατά την πρώτη ημέρα, αυτές οι δυνάμεις δημιούργησαν οδικά μπλοκ γύρω από την πόλη και ενώθηκαν με βρετανικό πεζικό που προέλασε περνώντας τον ποταμόΜπιφέρνο στα νοτιοανατολικά. Δεν γνώριζαν ότι η 16η Μεραρχία Πάντσερ των Γερμανών βρισκόταν καθ' οδόν προκειμένου να δημιουργήσει μια νέα αμυντική γραμμή. Στις 4 Οκτωβρίου έφθασαν βρετανικές ενισχύσεις δια θαλάσσης και ξηράς, αλλά στις 5 Οκτωβρίου τα πάντσερ επιτέθηκαν, ωθώντας μεγάλο μέρος της βρετανικής γραμμής ατάκτως προς τα πίσω. Στο τέλος της ημέρας βρίσκονταν σε μικρή απόσταση από την πόλη. Ωστόσο, περαιτέρω ενισχύσεις κατέφθασαν στο λιμάνι και οι Βρετανοί μηχανικοί ολοκλήρωσαν μια γέφυρα, που επέτρεπε τη διέλευση των βρετανικών τεθωρακισμένων από το ποτάμι. Στις 6 Οκτωβρίου οι Γερμανοί επανέλαβαν την επίθεσή τους, αλλά αυτή σταμάτησε σύντομα και οι Βρετανοί, υποστηριζόμενοι από καναδικά άρματα μάχης από το «Σύνταγμα των Τριών Ποταμών» (σημερινή ονομασία «12e Régiment blindé du Canada»), αντεπιτέθηκαν επιτυχώς. Μέχρι τις 7 Οκτωβρίου οι Γερμανοί είχαν οπισθοχωρήσει στην επόμενη αμυντική γραμμή τους.
Ο αρχικός οικισμός του Τέρμολι αναπτύχθηκε πάνω στο βραχώδες ακρωτήριο, όπου τώρα υπάρχουν τα ερείπια του αρχαίου χωριού, μαζί με την «παλιά πόλη»: χαρακτηριστικά παλαιά λευκά όσο και πολύχρωμα σπίτια των ψαράδων, και στενά δρομάκια. Στις γειτονικές ακτές ξεχωρίζουν οι παραδοσιακές ξύλινες αλιευτικές εξέδρες με δίχτυα που ανασύρονται με βίντσια. Αυτές οι εξέδρες απαντώνται στην αδριατική ακτή της Ιταλίας, ιδίως από τοΑμπρούτσο μέχρι τοΓκαργκάνο, και αποκαλούνται «τραμπούκο» (trabucco). Ανατολικά από το παλαιό χωριό έχει κατασκευασθεί σύγχρονο λιμάνι με προκυμαία στη διεύθυνση βορρά-νότου. Στην παραλία υπάρχουν πολλά εστιατόρια, ξενοδοχεία και οργανωμένη πλαζ, ενώ προθμεία αναχωρούν τακτικά για τα γειτονικάΝησιά Τρέμιτι. Στα προάστια υπάρχουν εξοχικές κατοικίες.
Συγκεκριμένα ιστορικά αξιοθέατα είναι τα ακόλουθα:
- Ο Καθεδρικός ναός του 12ου - 13ου αιώνα, αφιερωμένος στην Αγία Μαρία του Εξαγνισμού. Αποτελεί αξιοσημείωτο παράδειγμα τηςρωμανικής αρχιτεκτονικής τηςΑπουλίας και φιλοξενεί τα λείψανα των δύο πολιούχων αγίων του Τέρμολι, του Αγίου Βάσσου της Λουτσέρα και τουΑγίου Τιμοθέου. Το επάνω μέρος της προσόψεως του ναού καταστράφηκε από σεισμό το 1456, και ο ναός επίσης υπέφερε από τη λεηλασία της πόλεως από τους Οθωμανούς1566. Οι μπαρόκ προσθήκες στον ναό εξαλείφθηκαν κατά την αποκατάσταση του 1930-1969, οπότε το κτήριο επανήλθε στην αρχική του μορφή. Τμήμα προϋπάρχουσαςβασιλικής, που κτίσθηκε τον 11ο αιώνα (πάνω από τον πρωταρχικό, μικρότερο καθεδρικό ναό που ονομάζεταιEcclesia Sanctae Mater), αλλά σύντομα καταστράφηκε, βρέθηκε κάτω από τον σημερινό ναό.
- Το κάστρο είναι η πιο εξέχουσα δομή στην πόλη. Ανεγέρθηκε από τον κόμηΡοβέρτο Α΄ του Λοριτέλο κατά τη διάρκεια της Νορμανδικής κυριαρχίας (11ος αιώνας), ανακαινίσθηκε σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια της βασιλείας τουΦρειδερίκου Β΄ (1240), μετά από τις ζημιές που προκλήθηκαν από μια επίθεση τουενετικού στόλου. Το κάστρο αποτελούσε μέρος ενός ευρύτερου οχυρωματικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένου ενός τείχους που περιβάλλει ολόκληρη την πόλη, από το οποίο μπορεί να δει κάποιος σήμερα μόνο έναν πύργο.
Το Τέρμολι είναι «αδελφοποιημένο» με τις εξής δύο πόλεις:
.svg)
