Σύμφωνα με τοLiber Pontificalis ο Λέων Γ΄ ήταν"Ρωμαίος στην καταγωγή, γιος του Ατζύπιου". Το"Χρονικό του Ανιάν" γράφει με μεγαλύτερη ακρίβεια ότι ήταν"γιος του Ατζύπιου και της Ελισάβετ".[1] Η καταγωγή του θεωρείται Ελληνική αλλά το όνομα του πατέρα του υποδεικνύει σε Αραβικές ρίζες.[2][3] Ένα παλιότερο πρόσωπο με το ίδιο όνομα Ατζύπιος ήτανΕικονομάχος αντίπαλος τουΙωάννη του Δαμασκηνού.[4] Ο Λέων Γ΄ ήταν άριστος χρήστης της Ελληνικής γλώσσας.[2] Ο προκάτοχος του τον διόρισε Καρδινάλιο-ιερέα της Σάντα Σουζάννα και διαχειριστή του παπικού θησαυροφυλακίου.[5][6] Με τον θάνατο του Αδριανού Α΄ εξελέγη νέος πάπας (26 Δεκεμβρίου 795) και ορκίστηκε την επόμενη μέρα. Με την άνοδο του έστειλε επιστολή στον Καρλομάγνο μαζί με τα κλειδιά της ομολογίας τουΑγίου Πέτρου και τον όρισε προστάτη στηνΑγία Έδρα.[5] Ο Καρλομάγνος σε αντάλλαγμα του έστειλε συγχαρητήρια επιστολή για την εκλογή του και ένα μέρος του θησαυρού που είχε λεηλατήσει από τουςΑβάρους.[7]
Το δώρο του Καρλομάγνου έδωσε την δυνατότητα στον Λέων Γ΄ να κάνει μεγάλες δωρεές στις εκκλησίες και τα φιλανθρωπικά ιδρύματα της Ρώμης. Η επιστολή παρά τον φιλικό της τόνο δεν διστάζει να τονίσει στον πάπα τις σοβαρές πολιτικές του υποχρεώσεις.[7] Πολλοί ευγενείς συγγενείς του Αδριανού Α΄ παρακινούμενοι από ζήλεια επειδή δεν κατείχαν οι ίδιοι τον παπικό θρόνο προχώρησαν σε ακρότητες εις βάρος του Λέων Γ΄ με στόχο να τον καταστήσουν ανίκανο. Στις Μεγάλες Λιτανείες (25 Απριλίου 799) ενώ πήγαινε προς τηνΠόρτα ντελ Πόπολο ο Λέων Γ΄ δέχτηκε αιφνίδια επίθεση από ένοπλους άντρες που προσπάθησαν να του κόψουν την γλώσσα και να του βγάλουν τα μάτια, τον άφησαν αναίσθητο. Ο Λέων Γ΄ σώθηκε από δύο"βασιλικούς νομικούς" του Καρλομάγνου οι οποίοι ήρθαν με μεγάλες δυνάμεις.[5] Ο δούκαςΒίνιγκες του Σπολέτο προστάτευσε τον Λέων Γ΄ που τον έστειλε στοΠάντερμπορν όπου βρισκόταν το στρατόπεδο του Καρλομάγνου, έγινε δεκτός από τον αυτοκράτορα με τιμές.[5][7] Ο Λέων Γ΄ κατηγορήθηκε από τους εχθρούς του για μοιχεία και ψευδορκία. Ο Καρλομάγνος έφτασε τον Νοέμβριο του 800 αυτοπροσώπως στην Ρώμη για να λύσει το ζήτημα, συγκάλεσε Σύνοδο (1 Δεκεμβρίου 800), συμμετείχαν και οι δύο πλευρές. Ο Λέων Γ΄ έδωσε όρκο καθαρότητας και αθωώθηκε (23 Δεκεμβρίου 800), οι αντίπαλοι του εξορίστηκαν.[5]
Ο πατέρας του ΚαρλομάγνουΠιπίνος ο Βραχύς υποστήριξε τον πάπα απέναντι στις επιθέσεις τωνΛομβαρδών και του παραχώρησε την"Δωρεά του Πιπίνου" με την οποία ιδρύθηκαν ταΠαπικά Κράτη. ΟΠάπας Στέφανος Β΄ είχε προσφέρει στον Πιπίνο τον Βραχύ τον τίτλο του"Ρωμανού Πατρίκιου" (754), ο τίτλος αυτός τον καθόρισε ως προστάτη της Ρωμαϊκής Εκκλησίας που εξασφάλιζε τα προνόμια της. Με τον τρόπο αυτό ηΑγία Έδρα απέκτησε την υπεροχή απέναντι στοΔουκάτο της Ρώμης και τοΕξαρχάτο της Ραβέννας, ήταν τους προηγούμενους αιώνες εκπρόσωποι της Βυζαντινής αυτοκρατορίας στηνΙταλική χερσόνησο.[7] Τα Χριστούγεννα του 800 ο Λέων Γ΄ έστεψε τον Καρλομάγνο αυτοκράτορα, σύμφωνα με τον βιογράφο του Καρλομάγνου δεν γνώριζε ο ίδιος ο αυτοκράτορας τίποτα, σε αντίθετη περίπτωση δεν θα δεχόταν την στέψη.[8] Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το θέμα της στέψης είχε συζητηθεί για πολύ καιρό τόσο στην ανατολή όσο και στην δύση. Ο θρόνος της Κωνσταντινούπολης είχε εξασθενήσει σημαντικά από την εποχή που ανέβηκε στον θρόνο μια γυναίκα ηΕιρήνη η Αθηναία, με τον τρόπο αυτό ηΔυναστεία των Καρολιδών βρήκε την ευκαιρία να εδραιώσει την εξουσία της σε παγκόσμιο επίπεδο.[7] Η Βυζαντινή αυτοκρατορία δέχτηκε έντονη προσβολή αλλά στάθηκε ανίκανη να αντιδράσει επειδή η εξουσία της στην Ιταλία είχε εξασθενήσει σημαντικά μετά τον θάνατο τουΜεγάλου Ιουστινιανού.
Ο Λέων Γ΄ ανέθεσε στον Καρλομάγνο την προστασία τηςΚορσικής από τις επιθέσεις τωνΜουσουλμάνων τηςΑλ-Άνταλους.[9][10] Οι Μουσουλμανικές δυνάμεις κατόρθωσαν ωστόσο να καταλάβουν για κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα τόσο την Κορσική όσο και τηνΣαρδηνία (809-810).[11] Ο Λέων Γ΄ υποστήριξε με φανατισμό την άποψη που επικρατούσε εκείνη την εποχή στην δύση ότι"το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται τόσο από τον πατέρα όσο και στον Υιό" και ότι"απαγορεύεται να μην πιστεύει κάποιος χριστιανός σε αυτό το σημαντικό δόγμα της πίστης". Δεν έκανε ωστόσο καμιά αλλαγή στοFilioque όπως μερικοί το θεωρούσαν ως αποτέλεσμα «θεϊκού φωτισμού» των Πατέρων της Συνόδου, ο ίδιος είχε την γνώμη ότι το δόγμα από μόνο του δεν είναι απαραίτητο για την σωτηρία. Ο Λέων Γ΄"τοποθέτησε δύο ασημένιες ασπίδες στην Ρώμη με το Filioque γραμμένα τόσο στα Ελληνικά όσο και στα Λατινικά".[12] ΟΑναστάσιος ο Βιβλιοθηκάριος σύγχρονος με τον Λέων Γ΄ δήλωσε ότι οι Λατίνοι κατανοούσαν το Filioque ως"προσωρινή αποστολή" και όχι ως"αιώνια πομπή". Ο Λέων Γ΄ πέθανε (816) μετά από μια παποσύνη που διατηρήθηκε πάνω από 20 χρόνια. Η ταφή του έγινε αρχικά στο δικό του μνημείο, τα οστά το μεταφέρθηκαν αργότερα μαζί με αυτά των προκατόχων του με το όνομα"Λέων", τον 18ο αιώνα τοποθετήθηκαν σε ξεχωριστό παρεκκλήσι.[13] ΟΠάπας Κλήμης Ι΄ τον Αγιοποίησε (1673) και το όνομα του εισήχθη στηνΡωμαϊκή Μαρτυρολογία.[14] Ο Λέων Γ΄ Αγιοποιήθηκε επίσης από την ανατολικήΟρθόδοξη Εκκλησία και η μνήμη του εορτάζεται την 12η Ιουλίου.[15]
↑Philipp Winterhager, Migranten und Stadtgesellschaft im frühmittelalterlichen Rom: Griechischsprachige Einwanderer und ihre Nachkommen im diachronen Vergleich (De Gruyter, 2020), σ. 261
↑2,02,1T. F. X. Noble (1985), The Declining Knowledge of Greek in Eighth- and Ninth-Century Papal Rome", Byzantinische Zeitschrift, 78(1): 59
↑Hans-Georg Beck, "Die Herkunft des Papstes Leo III", Frühmittelalterliche Studien: Jahrbuch des Instituts fur Frühmittelalterforschung der Universität Münster, 3 (1969): 131–137
↑John R. Martindale (ed.), Prosopography of the Byzantine Empire, Τομ. 1 (641–867) (Online ed., 2014)
↑5,05,15,25,35,4Mann, Horace Kinder (1910). "Pope St. Leo III". In Herbermann, Charles (ed.). Catholic Encyclopedia. Τομ. 9. New York: Robert Appleton Company
↑Miranda, Salvador. "Leone (?–816)". The Cardinals of the Holy Roman Church – Biographical Dictionary
↑7,07,17,27,37,4Shahan, Thomas; Macpherson, Ewan (1908). "Charlemagne". In Herbermann, Charles (ed.). Catholic Encyclopedia. Τομ. 3. New York: Robert Appleton Company
↑Raymond Davis (1995). The Lives of the Ninth-century Popes (Liber Pontificalis): The Ancient Biographies of Ten Popes from A.D. 817–891 (illustrated ed.). Liverpool University Press. σ. 93
↑Noble, Thomas F. X. (2011). The Republic of St. Peter: The Birth of the Papal State, 680–825. University of Pennsylvania Press. σ. 173
↑Pirenne, Henri (2013). Mohammed and Charlemagne. Routledge. σ. 160
↑Raymond Davis (2nd rev. ed.). Liverpool: Liverpool University Press. 2007, σ. 216