ΟΝικολά Απέρ (γαλλικά: Nicolas Appert) (17 Νοεμβρίου 1749 – 1 Ιουνίου 1841) ήτανΓάλλοςεφευρέτης, ο οποίος εφηύρε την αεροστεγήσυντήρηση τροφίμων. Ο Απέρ, γνωστός ως «πατέρας της Επιστήμης των Τροφίμων», ήτανζαχαροπλάστης.[5] Ο Απέρ περιέγραψε την εφεύρεσή του ως έναν τρόπο «διατήρησης όλων των ειδών των τροφικών ουσιών σε δοχεία».[6]
Ο Απέρ γεννήθηκε στοΣαλόν-αν-Σαμπάνι ως το ένατο από τα έντεκα παιδιά της οικογένειας. Η οικογένειά του διατηρούσε ένα πανδοχείο στην πόλη και εργάστηκε στην οικογενειακή επιχείρηση μέχρι τα 20 του, όταν άνοιξε ένα ζυθοποιείο με έναν από τους αδελφούς του. Στη συνέχεια υπηρέτησε ως επικεφαλήςσεφ στονΧριστιανό Δ΄ του Τσβάιμπρυκεν για 13 χρόνια. Ο Απέρ ήταν ζαχαροπλάστης και σεφ στοΠαρίσι από το 1784 έως το 1795. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, παντρεύτηκε την Ελιζαμπέτ Μπενουά και το ζευγάρι απέκτησε τέσσερα παιδιά.[7]
Ο Απέρ δραστηριοποιήθηκε κατά τη διάρκεια τηςΓαλλικής Επανάστασης και μάλιστα συμμετείχε στην εκτέλεση του βασιλιάΛουδοβίκου ΙΣΤ΄. Ωστόσο, έπεσε υπό υποψία κατά τη διάρκεια της επακόλουθηςΒασιλείας του Τρόμου και συνελήφθη τον Απρίλιο του 1794, αλλά κατάφερε να αποφύγει την εκτέλεση.[8] Το 1795, άρχισε να πειραματίζεται με τρόπους διατήρησης των τροφίμων, όπου είχε επιτυχία μεσούπες,λαχανικά, χυμούς,γαλακτοκομικά προϊόντα, ζελέ, μαρμελάδες καισιρόπια. Τοποθέτησε τα τρόφιμα σε γυάλινα βάζα, τα σφράγισε μεφελλό και κερί σφράγισης και τα τοποθέτησε σε βραστό νερό. Πιστεύεται ότι αυτή η τεχνική χρησιμοποιούνταν ήδη σε οικιακή χρήση, αλλά ο Απέρ ήταν ο πρώτος που το έκανε αυτό σε βιομηχανική κλίμακα.[7][9]
Θερμική επεξεργασία (γνωστή και ως κονσερβοποίηση)
Το 1804, τοLa Maison Appert («Σπίτι του Απέρ»), στην πόληΜασί, κοντά στο Παρίσι, έγινε το πρώτο εργοστάσιο εμφιάλωσης τροφίμων στον κόσμο,[9] αρκετά χρόνια πριν οΛουί Παστέρ αποδείξει ότι η θερμότητα σκοτώνει τα βακτήρια. Στη συνέχεια, ο Απέρ ίδρυσε μια επιχείρηση για τη συντήρηση μιας ποικιλίαςτροφίμων σε σφραγισμένα μπουκάλια. Στην αρχή χρησιμοποίησε μπουκάλια σαμπάνιας, ατελώς σφραγισμένα από ένα μείγμα τυριού καιλάιμ.[10] Η μέθοδος του Απέρ μετατράπηκε στο να γεμίζει χοντρά γυάλινα μπουκάλια με μεγάλο στόμιο με προϊόντα κάθε περιγραφής, απόβόειο κρέας,πουλερικά,αυγά,γάλα και έτοιμα πιάτα.[11] Ο Απέρ απέφυγε να χρησιμοποιήσει λευκοσίδηρο στην πρώιμη κατασκευή του, επειδή η ποιότητα του γαλλικού λευκοσιδήρου ήταν κακή.[12] Άφησε χώρο αέρα στο επάνω μέρος του μπουκαλιού και ο φελλός θα σφραγιζόταν στη συνέχεια σταθερά στο βάζο χρησιμοποιώντας μιαμέγγενη. Στη συνέχεια, το μπουκάλι τυλίγονταν σε καμβά για να το προστατευθεί, βυθίζονταν σε βραστό νερό και έβρασε για όση ώρα έκρινε ο Απέρ, κατάλληλη για να μαγειρευτεί καλά το περιεχόμενο.[13] Προς τιμή του Απέρ, η κονσερβοποίηση αποκαλείται μερικές φορές «απεροποίηση», η οποία διαφέρει από τηνπαστερίωση.[14]
Παρά τις τεχνικές του επιτυχίες, ο Απέρ είχε οικονομικά προβλήματα λόγω του υψηλού κόστους του εξοπλισμού του και του γεγονότος ότι δεν ήταν πολύ καλός επιχειρηματίας. Κήρυξεπτώχευση το 1806, αλλά μπόρεσε να συνεχίσει την επιχείρησή του.[15] Το 1795, ο γαλλικός στρατός είχε προσφέρει ένα έπαθλο 12.000φράγκων για μια νέα μέθοδο συντήρησης των τροφίμων.[16] Το 1806 ο Απέρ παρουσίασε μια επιλογή από εμφιαλωμένα φρούτα και λαχανικά από την κατασκευή του στην Έκθεση των προϊόντων της γαλλικής βιομηχανίας, αλλά δεν κέρδισε καμία ανταμοιβή.[11] Το 1810 το Γραφείο Τεχνών και Κατασκευών του Υπουργείου Εσωτερικών έδωσε στον Απέρ μιαδωρεάν πληρωμή 12.000 φράγκων υπό τον όρο ότι θα δημοσιοποιήσει τη διαδικασία του.[α] Ο Απέρ δέχτηκε και δημοσίευσε ένα βιβλίο που περιγράφει τη διαδικασία του εκείνη τη χρονιά.[5] Η πραγματεία του Απέρ είχε τίτλοL'Art de conserver les substances animales et végétales (Η τέχνη της διατήρησης ζωικών και φυτικών ουσιών),[18] όπου 6.000 αντίτυπα τυπώθηκαν το 1810.[19] Αυτό ήταν το πρώτο βιβλίο του είδους του στις σύγχρονες μεθόδους συντήρησης τροφίμων.[20]
Ο Απέρ ποτέ δεν κατάλαβε πραγματικά γιατί η μέθοδός του λειτούργησε, καθώς η επιστήμη τηςβακτηριολογίας δεν είχε ακόμη αναπτυχθεί,[5] αλλά ήταν τόσο απλή που γρήγορα έγινε ευρέως διαδεδομένη. Το 1810, ο Βρετανός εφευρέτης και έμποροςΠίτερ Ντουράντ κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τη δική του μέθοδο, αλλά αυτή τη φορά σε τσίγκινα δοχεία, δημιουργώντας έτσι τη σύγχρονη διαδικασία κονσερβοποίησης τροφίμων. Το 1812, οι ΆγγλοιΜπράιαν Ντόνκιν και Τζον Χολ αγόρασαν και τα δύο διπλώματα ευρεσιτεχνίας και άρχισαν να παράγουν κονσέρβες.[21]
Παρά την κρατική επιχορήγηση, η οικονομική κατάσταση του Απέρ δεν βελτιώθηκε και επιδεινώθηκε από την καταστροφή του εργοστασίου του στο Μασί από τις πρωσικές και αυστριακές δυνάμεις στο τέλος τουΠολέμου του Έκτου Συνασπισμού το 1814.[15] Με την υποστήριξη της γαλλικής κυβέρνησης με τη μορφή δωρεάν ενοικίου, άνοιξε ένα νέο εργοστάσιο στο Παρίσι για να συντηρεί τρόφιμα σε τσίγκινα δοχεία, το οποίο κράτησε δέκα χρόνια, μέχρι που η ίδια κυβέρνηση τον έδιωξε τον Δεκέμβριο του 1827.[7]
Τα κονσερβοποιημένα προϊόντα του Απέρ εκτιμήθηκαν ευρέως, ειδικά από τις ναυτικές υπηρεσίες, καθώς τα προϊόντα ήταν πολύ ανώτερα από τα αποξηραμένα και αλατισμένα προϊόντα στα οποία βασίζονταν προηγουμένως. Κονσέρβες εξήχθησαν στηΒαυαρία και τηνΑγία Πετρούπολη και έλαβαν έπαινο από εφημερίδες σε όλη τη Γαλλία. Ωστόσο, αυτό δεν μεταφράστηκε σε οικονομική επιτυχία. Παρά τα αργυρά και χρυσά μετάλλια από την Société d'encouragement pour l'industrie nationale (Ενθαρρυντική Εταιρεία για την Εθνική Βιομηχανία) το 1816 και το 1820 αντίστοιχα, μόλις το 1824 έλαβε τα 2.000 φράγκα που συνδέονταν με αυτές.[7]
Το 1828, άνοιξε ένα ακόμη εργοστάσιο στην πόλη. Έκανε έκκληση στονΛουδοβίκο Φίλιππο Α΄ για είσοδο στηΛεγεώνα της Τιμής, αλλά του αρνήθηκε, πιθανώς λόγω των δραστηριοτήτων του κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.[15][19][17] Λαμβάνοντάς το αυτό ως προσβολή, αποσύρθηκε το 1836 σε ηλικία 86 ετών. Παρά το ότι λάμβανε σύνταξη 1.22 φράγκων, ξεκινώντας από εκείνο το έτος, πέθανε υπό φτώχεια το 1841 και τάφηκε σε τάφο άπορου.[13]
Το 1955, εκδόθηκε ένα γαλλικό γραμματόσημο προς τιμή του.[22][23]
Το 1985, ένας δρόμος στο Παρίσι, η Rue Nicolas-Appert (Οδός Νικολά Απέρ), κατασκευάστηκε και ονομάστηκε προς τιμήν του. Πολλοί άλλοι δρόμοι στη Γαλλία φέρουν το όνομά του.[24][25]
Το 1991, ένα μνημειώδες άγαλμα του Απέρ, ένα έργο σε μπρούτζο του καλλιτέχνηΖαν-Ρομπέρ Ιπουστεγκί, στήθηκε στο Σαλόν-αν-Σαμπάνι.[26] Το 1986, τοποθετήθηκε μια πλάκα στη γενέτειρά του.
Υπάρχει ένα γυμνάσιο με το όνομα Νικολά Απέρ στοΟρβό της Γαλλίας.[27]
Το 2010 ανακηρύχθηκε Έτος Νικολά Απέρ, εθνική γιορτή, από το γαλλικό υπουργείο Πολιτισμού. Το Πριγκιπάτο τουΜονακό εξέδωσε ένα γραμματόσημο με τον Απέρ. Στο Musée des Beaux-Arts et d'Archéologie de Châlons-en-Champagne πραγματοποιήθηκε έκθεση με τίτλο «Mise en boîte» («Κονσερβοποίηση»).[28]
Ο φοιτητικός σύλλογος της εκπαίδευσης Τεχνολογίας Τροφίμων στοΠανεπιστήμιο και Ερευνητικό Κέντρο του Βάχενινγκεν ονομάζεται Νικολά Απέρ. Από το 1972 αυτή η ένωση έχει επικεντρωθεί στη βελτίωση των μαθημάτων που σχετίζονται με την εκπαίδευση στην τεχνολογία τροφίμων και διοργανώνει πολλές εκδηλώσεις κάθε χρόνο για φοιτητές και αποφοίτους. Επί του παρόντος, σχεδόν 900 πτυχιούχοι και μεταπτυχιακοί φοιτητές είναι μέλη. Το 2022 ο σύλλογος γιόρτασε τη 12ηεκδήλωση.[30]
↑Tin and Its Uses (στα Αγγλικά). Tin Research Institute. 1955. σελ.13.The stamp shown in our illustration was issued in honour of Nicolas Appert in France on March 5th, 1955.
