ενιαία διαρχικήσοσιαλιστική δημοκρατία(Από το 2025 η Νικαράγουα ορίζεται από το Σύνταγμα ως ένα επαναστατικό, σοσιαλιστικό κράτος με βάση τις χριστιανικές αξίες, τα σοσιαλιστικά ιδανικά και τις πρακτικές αλληλεγγύης[1][2] υπό μια αυταρχική δικτατορία)[1][3][4]
ΗΝικαράγουα (ισπανικά:República de Nicaragua) είναι χώρα τηςΚεντρικής Αμερικής με έκταση 130.373τ.χλμ. και πληθυσμό 6.803.886[5] κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2023. Έχει χαρακτηρισθεί ως «Χώρα των λιμνών και των ηφαιστείων».[8]
Αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό, κυρίως λόγω της βιοποικιλότητας, του ζεστού τροπικού κλίματος και των ενεργών ηφαιστείων.[9]
Η Νικαράγουα συνορεύει προς Β. με τηνΟνδούρα, Α. βρέχεται από τηνΚαραϊβική Θάλασσα, Ν. με τηνΚόστα Ρίκα και δυτικά βρέχεται από τονΕιρηνικό ωκεανό. Το μήκος ακτών της στονΑτλαντικό φθάνουν τα 540 χλμ., ενώ στον Ειρηνικό τα 350 χλμ. Είναι η μεγαλύτερη χώρα, σε έκταση, της Κ. Αμερικής.
Η ακτή της Καραϊβικής κατακλύζεται από φοινικόδεντρα. Εδώ βασιλεύει η υγρασία και οι καθημερινές απότομες και σύντομες βροχοπτώσεις (κλίμα τροπικό), σε αντίθεση με την άλλη χώρα, που το κλίμα της θεωρείται ξηρό και είναι περισσότερο πυκνοκατοικημένη.
Το 1552 ο ΙσπανόςΧιλ Γκονσάλες Άβιλα ή Χιλ Γκονθάλεθ ντε Άβιλα είναι ο πρώτος που εξερευνά τις δυτικές ακτές αυτής της χώρας, αλλά εκδιώχθηκε. ΟΦρανσίσκο Ερνάντεθ ντε Κόρδοβα στάλθηκε από τονΠέδρο Άριας Ντάβιλα, κυβερνήτη του Παναμά, για να εξερευνήσει τη Νικαράγουα.[10] Ο Φρανσίσκο ίδρυσε δύο πόλεις, τηΓρανάδα το 1523 καιΛεόν το 1524. Η Γρανάδα θεωρείται η πρώτη πόλη που ιδρύθηκε στην αμερικανική ενδοχώρα. ΟΠέδρο Άριας Ντάβιλα σκότωσε στη συνέχεια τον Φρανσίσκο και έγινε ο Πρώτος Διοικητής της Χώρας. Σε όλη τη διάρκεια της ισπανικής κυριαρχίας, η Νικαράγουα αποτελεί τμήμα της γενικής διοίκησης της Γουατεμάλας, με πρωτεύουσα τη Λεόν. Το 1821 η Νικαράγουα μαζί με τηΓουατεμάλα τοΕλ Σαλβαδόρ τηνΟνδούρα και τηνΚόστα Ρίκα ανακηρύσσουν την ανεξαρτησία τους από τηνΙσπανία. Οι συντηρητικοί όμως της Νικαράγουα αντιδρούν στην ομοσπονδία αυτή και τον Ιανουάριο του 1822 η χώρα απετέλεσε τμήμα της μεξικανικής αυτοκρατορίας τουΑγουστίν Ιτουρμπίδε, γενόμενη έτσι μια από τιςΕνωμένες Επαρχίες της Κεντρικής Αμερικής. Οι φιλελεύθεροι όμως των χωρών αυτών αντιδρούν και μια μεξικάνικη στρατιά υπό τον στρατηγό Βινθέντε Φιλισόλα φθάνει στηΓουατεμάλα. Το 1823 η πτώση του Ιτουρμπίδε στο Μεξικό θεωρείται νίκη των φιλελευθέρων.
Το 1838 η Εθνοσυνέλευση της χώρας ανακήρυξε τη Νικαράγουα ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα.[11] Εν τω μεταξύ άρχισαν οι πολιτικές διαμάχες μεταξύ των πόλεων Γρανάδας και Λεόν, που είχαν καταστεί κέντρα δύο ισχυρών αντιπάλων κομμάτων, των συντηρητικών και των φιλελευθέρων αντίστοιχα. Σε μια προσπάθεια οι φιλελεύθεροι να νικήσουν τους συντηρητικούς, ζητούν βοήθεια από τον ΑμερικανόΓουίλιαμ Γουόκερ. Μετά από μια αιματηρή μάχη, ο Γουόκερ ανακηρύχθηκε το 1856 κυβερνήτης της Νικαράγουα και παρά τη θέληση του λαού του, πούλησε ή έδωσε σε αμερικανικές εταιρίες[ασαφές], έκανε τααγγλικά επίσημη γλώσσα και νομιμοποίησε τηδουλεία. Προσπάθησε επίσης να προσαρτήσει τη Νικαράγουα στιςΗΠΑ. Τελικά εκδιώχθηκε από τη χώρα, μετά από ένα χρόνο στην εξουσία. Η πρωτεύουσα της χώρας μεταφέρθηκε επανειλημμένα από τη Λεόν στηΜανάγουα. Η γενική, όμως, διαφθορά των τότε κρατικών υπαλλήλων συνέτεινε στην επιδείνωση των σχέσεων ανάμεσα σε συντηρητικούς και φιλελεύθερους.
Το 1893 κηρύχθηκε η δικτατορία υπό τουΧοσέ Σάντος Σελάγια που διάρκεσε 16 χρόνια. Επειδή, όμως, απειλούνταν οικονομική κατάρρευση, ζητήθηκε η βοήθεια τωνΗΠΑ (με τη δικαιολογία αυτή οι ΗΠΑ το 1910 με αντικυβερνητική συνωμοσία κατάφεραν να τον απομακρύνουν). Ακολουθεί δικτατορία φιλοαμερικανών. Πράγματι, τότε καταρτίσθηκε και το λεγόμενο οικονομικό «Σχέδιο Ντόσον» προς οικονομική εξυγίανση. Επειδή, όμως, εξερράγη νέος εμφύλιος πόλεμος το 1912, οιΗΠΑ έστειλαν ναυτικές δυνάμεις (που διατηρήθηκαν εκεί μέχρι το 1933).
Το 1925 τη δικτατορία του Τσαμόρρο ανέστειλε η Προεδρία του Σολορσάνι. Τότε ιδρύθηκε και το Μαρξιστικό Κόμμα Εργασίας. Το 1926 ένοπλο τμήμα με επικεφαλής τονΑουγούστο Σαντίνο ξεκινά αγώνα κατά των Αμερικανών και των συνεργατών τους. Υποστηριζόμενος και από ένοπλα τμήματα των χωρών της ευρύτερης περιοχής καταφέρνει ώστε το 1933 οι αμερικανικές δυνάμεις να αποσυρθούν. Το 1934 ο Σαντίνο δολοφονείται κατόπιν εντολής του Διοικητή της Εθνοφρουράς στρατηγούΑναστάσιο Σομόσα ο οποίος και εγκαινιάζει (1937) νέα περίοδο δικτατορίας με την κατάσταση να βελτιώνεται. Το 1951 υπογράφτηκε συμφωνία μεταξύ Νικαράγουας, Γουατεμάλας,Ελ Σαλβαδόρ,Ονδούρα καιΚόστα Ρίκα, συνιστώντας έτσι την αποκαλούμενη «Οργάνωση των Κρατών της Κεντρικής Αμερικής (O.O.C.) με κύριο σκοπό τη διατήρηση της μεταξύ τους ειρήνης.[12]Το 1956 δολοφονείται ο Σομόσα και αναλαμβάνει ο γιος του. Οι αντιδράσεις αρχίζουν να κορυφώνονται.
Το 1961 ιδρύεται το «Μέτωπο Εθνικής Απελευθέρωσης» τωνΣαντινίστας, αριστερής ιδεολογίας, υπό τον Κάρλος Φονσέκα Αμαντόρ. Στόχο είχε την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος Σομόσα. Τελικά, το 1979, μετά από πολυετή εμφύλιο που σχεδόν κατέστρεψε τη χώρα, οι Σαντινίστας κέρδισαν και, με επικεφαλής τονΝτανιέλ Ορτέγα, ανέλαβαν την εξουσία και προχώρησαν σεσοσιαλιστικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία. Λίγο αργότερα όμως δημιουργήθηκε η ανταρτική οργάνωση «Κόντρας» που ισχυριζόταν πως ο Ορτέγα κυβερνά δικτατορικά και παραβιάζει ανθρώπινα δικαιώματα προκειμένου να επιβάλει τον κομμουνισμό. Απ' την άλλη πλευρά, οι Σαντινίστας ισχυρίζονταν πως επρόκειτο για επέμβαση των ΗΠΑ προκειμένου να ανατρέψει τη σοσιαλιστική κυβέρνηση και να επιβάλει δικούς της ανθρώπους, έτσι σύντομα ξέσπασαν νέες συγκρούσεις στη χώρα.
Τελικά το 1990, και ενώ η χώρα απειλείται με λιμό, οι δύο πλευρές καταλήγουν σε ειρηνευτική συμφωνία και ορίζουν ελεύθερες εκλογές, υπό την επίβλεψη διεθνών παρατηρητών, την ίδια χρονιά. Τις εκλογές κέρδισε το κεντροδεξιό κόμμα τηςΒιολέτα Τσαμόρρο. Το 1998 οτυφώνας Μιτς προκάλεσε στη χώρα καταστροφές αξίας 1 δις δολαρίων ΗΠΑ και χιλιάδες νεκρούς.
Η Νικαράγουα είναι μια τυπική χώρα τηςΛατινικής Αμερικής, που στην καθημερινή ζωή, αλλά και στην πολιτιστική της ταυτότητα, ενσωματώνει δύο συνιστώσες: Την κληρονομιά των αυτοχθόνωνΙνδιάνων και την ιδιοσυγκρασία τωνΕυρωπαίων (κυρίως τωνΙσπανών κατακτητών).
Στο δυτικό μισό της χώρας και βόρεια, οι κάτοικοι είναι μείγμα Ινδιάνων και Ισπανών, οι Ράμας, ενώ στο ανατολικό μισό και νότια είναι περισσότερο οι «Ίντιος Μπράβος» και οι «Μοσκίτος», Ινδιάνοι, Ζάμπιοι και άλλοι μαύροι από τηΤζαμάικα και άλλες νήσους τηςΚαραϊβικής. Αυτό έχει ως συνέπεια να παρατηρείται διαφορετικός τρόπος ζωής στην ανατολική Νικαράγουα από τη δυτική, αλλά και το κλίμα διαφέρει. Τοπροσδόκιμο ζωής στο σύνολο τουπληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2023 του Τμήματος Οικονομικών και Κοινωνικών Θεμάτων τωνΗνωμένων Εθνών, ήταν 74,9 έτη (72,3 έτη για τουςάνδρες και 77,4 έτη για τιςγυναίκες)[13] ενώ ηδιάμεση ηλικία ήταν τα 25,3 έτη.[13]
Το όνομα της πρωτεύουσας είναιΜανάγουα, που βρίσκεται στην ομώνυμη λίμνη και σε υψόμετρο 55 μέτρα. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι ηΛεόν (León), ηΓρανάδα, η Μασάγια (Masaya), ηΤσιναντέγα (Chinandega), ηΧουιγάλπα (Juigalpa), ηΚορίντο (Corinto), και ηΧινοτέπε (Jinotepe).
Στη χώρα διεξάγονται εκλογές για Πρόεδρο, για Εθνοσυνέλευση και για τους αντιπροσώπους στο Κοινοβούλιο της Κεντρικής Αμερικής. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 16 ετών και άνω. Οιτελευταίες εκλογές διεξήχθησαν τον Νοέμβριο του 2016.
Η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε το 2008 να αναγνωρίσει τις μη αναγνωρισμένες διεθνώς δημοκρατίες τηςΝότιας Οσσετίας και τηςΑμπχαζίας. Ως αποτέλεσμα, η Τιφλίδα διέρρηξε τις διπλωματικές σχέσεις με τη Μανάγουα, στις 29 Νοεμβρίου του 2008.[14]
↑Awadalla, Cristina (March 23, 2023). «Authoritarian Populism and Patriarchal Logics: Nicaragua's Engendered Politics». Social Politics: International Studies in Gender, State & Society (Oxford University Press (OUP)) 30 (2): 701–723. doi:10.1093/sp/jxad006. ISSN1072-4745.
↑5,05,1«Anuario Estadístico 2022»(PDF). Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE).Αρχειοθετήθηκε(PDF) από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2024.
↑Goldstein, Erik (2005)Wars and Peace Treaties: 1816 to 1991. Routledge. p. 218.(ISBN9781134899111)
↑13,013,1«World Population Prospects 2024»(XLSX) (στα Αγγλικά). United Nations Department of Economic and Social Affairs. 27 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2025.
↑ΕξπρέςΑρχειοθετήθηκε 2016-03-15 στοWayback Machine.,Γεωργία: η κυβέρνηση Σαακασβίλι ανακοίνωσε την επίσημη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων της χώρας με τη Νικαράγουα., 30 Νοεμβρίου 2008.
.svg)
