ΣτονΜεσαίωνα ο όροςμπεζάντ, εξελληνισμέναβυζαντινό, (παλαιά γαλλικάbesant, από τολατινικόbizantius aureus) χρησιμοποιήθηκε στηΔυτική Ευρώπη για να περιγράψει πολλάχρυσά νομίσματα της Ανατολής, όλα προερχόμενα τελικά από τονΡωμαϊκό σόλιδο. Η ίδια η λέξη προέρχεται από το ελληνικόΒυζάντιο, αρχαίο όνομα τηςΚωνσταντινούπολης, της πρωτεύουσας τηςΒυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Αρχικά τα «μπεζάντ» ήταν τα χρυσά νομίσματα, που παρήγαγε η κυβέρνηση τηςΒυζαντινής Αυτοκρατορίας, πρώτα τονόμισμα και από τον 11ο αι. τουπέρπυρον. Αργότερα, ο όρος χρησιμοποιήθηκε για να καλύψει ταχρυσά δηνάρια, που παρήγαγαν οι Ισλαμικές κυβερνήσεις. Με τη σειρά τους, τα χρυσά νομίσματα που κόπηκαν στοβασίλειο της Ιερουσαλήμ και στηνκομητεία της Τρίπολης ονομάστηκαν «μπεζάντ των Σαρακηνών», αφού είχαν ως πρότυπο το χρυσό δηνάριο. Ένα τελείως διαφορετικό νόμισμα απόήλεκτρο (κράμα χρυσού και αργύρου) βασισμένο στο Βυζαντινότραχύ κόπηκε στοβασίλειο της Κύπρου και το ονόμασαν «λευκό μπεζάντ».[1]
Ο όρος "μπεζάντ" σε σχέση με νομίσματα είναι κοινός σε πηγές από τον 10ο έως τον 13ο αι. Στη συνέχεια, χρησιμοποιείται κυρίως ωςλογιστικό χρήμα και σε λογοτεχνικά και εραλδικά πλαίσια.[2]
Τα χρυσά νομίσματα σπάνια κόβονταν στην πρώιμη μεσαιωνική Δυτική Ευρώπη, μέχρι το τέλος του 13ου αι. Οάργυρος και ομπρούντζος ήταν τα μέταλλα της επιλογής για χρήματα. Τα χρυσά νομίσματα παράγονταν σχεδόν συνεχώς από τους Βυζαντινούς και τους μεσαιωνικούς Άραβες. Αυτά κυκλοφορούσαν στο δυτικο-ευρωπαϊκό εμπόριο σε μικρό αριθμό, προερχόμενοι από τα νομισματοκοπεία της Ανατολικής Μεσογείου. Στη Δυτική Ευρώπη, τα χρυσά νομίσματα τηςΒυζαντινής νομισματοκοπίας είχαν μεγάλη εκτίμηση. Αυτά τα χρυσά νομίσματα ονομάζονταν συνήθως μπεζάντ. Τα πρώτα «μπεζάντ» ήταν τα Βυζαντινά νομίσματασόλιδοι. Αργότερα, το όνομα χρησιμοποιήθηκε σταυπέρπυρα, τα οποία αντικατέστησαν τουςσολίδους στην Κωνσταντινούπολη στα τέλη του 11ου αι. Η ονομασίαυπέρπυρα χρησιμοποιήθηκε από τους Έλληνες του ύστερου Μεσαίωνα, ενώ η ονομασία μπεζάντ χρησιμοποιήθηκε από τους ύστερους Λατίνους εμπόρους για το ίδιο νόμισμα. Οι Ιταλοί χρησιμοποίησαν επίσης το όνομαperpero ήpipero για το ίδιο νόμισμα (συντομογραφία του ονόματοςhyperpyron).
ΣτονΜεσαίωνα, από τον 12ο αι. και μετά (αν όχι νωρίτερα), ο δυτικοευρωπαϊκός όρος μπαζάντ σήμαινε επίσης ταχρυσά δηνάρια, νομίσματα που κόπηκαν από τις ισλαμικές κυβερνήσεις. Τα ισλαμικά νομίσματα δημιουργήθηκαν αρχικά με βάση τον Βυζαντινό σόλιδο κατά τα πρώτα χρόνια μετά την έναρξη του Ισλάμ. Ο όρος μπεζάντ χρησιμοποιήθηκε στην ύστερη μεσαιωνικήΔημοκρατία της Βενετίας για να αναφερθεί στο αιγυπτιακό χρυσό δηνάριο. ΟΜάρκο Πόλο χρησιμοποίησε τον όρο μπεζάντ στην αφήγηση των ταξιδιών του στην Ανατολική Ασία, όταν περιέγραψε τα νομίσματα τηςΑυτοκρατορίας των Γιουάν γύρω στο έτος 1300. Το εγχειρίδιο ενός Ιταλού εμπόρου με ημερομηνία 1340,Πρακτική Συναλλαγών (Pratica della mercatura) τουΠεγκολότι, χρησιμοποίησε τον όρο μπιζάντ για τα νομίσματα της Βόρειας Αφρικής (συμπεριλαμβανομένης της Τύνιδας και της Τρίπολης), της Κύπρου, της Αρμενίας και της Ταμπρίζ (στο σημερινό βορειοδυτικό Ιράν), ενώ χρησιμοποίησε τον όροperpero ήpipero για τα Βυζαντινά μπεζάντ.[3]
Αν και συνήθως το μεσαιωνικό "μπεζάντ" ήταν ένα χρυσό νόμισμα, τα μεσαιωνικά λατινικά κείμενα εννοούν μερικές φορές αργυρά νομίσματα. Τα αργυρά μπεζάντ ονομάζονταν συχνά «λευκά μπeζάντ».[4] Μερικές φορές στα λατινικά ονομάζονταν «μιλιαρέσιον μπεζάντ» / «μιλιαρένσε μπεζάντ». Όπως και τα χρυσά μπεζάντ, τα ασημένια μπεζάντ εξ ορισμού ήταν κομμένα από τη Βυζαντινή κυβέρνηση ή από μία Αραβική, και όχι από Λατινική κυβέρνηση, και η χρήση του όρου περιοριζόταν στη Λατινική Δύση.
Στηνεραλδική, έναστρογγυλό χρυσό χρώμα αναφέρεται ως μπεζάντ, και αναφέρεται στο νόμισμα. Όπως πολλάεραλδικά, τομπεζάντ προήλθε από την εποχή των Σταυροφοριών, όταν οι δυτικο-ευρωπαίοι ιππότες ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με Βυζαντινά χρυσά νομίσματα, και ίσως εντυπωσιάστηκαν με την εξαιρετική ποιότητα και την καθαρότητά τους. Κατά τη διάρκεια τηςΔ΄ Σταυροφορίας η πόλη τηςΚωνσταντινούποληςλεηλατήθηκε από τις δυτικές δυνάμεις. Κατά τη διάρκεια αυτής της λεηλασίας της πλουσιότερης πόλης της Ευρώπης, το χρυσόμπεζάντ θα ήταν τεκμήριο συμμετοχής τους, καθώς πολλοί από τους ιππότες αναμφίβολα είχαν λάβει μέρος στη λεηλασία. Αυτό το γεγονός έγινε στην αρχή της ευρείας υιοθέτησης των θυρεών από την τάξη των ιπποτών, και έτσι μπορεί να ήταν ένα προφανές σύμβολο για πολλούς σταυροφόρους, που επέστρεψαν και το χρησιμοποιήσαν στα νέα τους όπλα. Όταν ο θυρεός είναι διάσπαρτος με μπεζάντ (bezant), χρησιμοποιείται ο όροςbezantée.