Συντεταγμένες:38°30′53.6″N22°43′58.4″E / 38.514889°N 22.732889°E /38.514889; 22.732889
| Δαύλεια | |
|---|---|
 | |
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Βοιωτίας |
| Δήμος | Λεβαδέων |
| Δημοτική Ενότητα | Δαύλειας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Νομός | Βοιωτίας |
| Υψόμετρο | 340 μέτρα |
| Έκταση | 61,725 km²[1] |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1.065 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 320 08 |
| Τηλ. κωδικός | 2261 |
| http://www.davlia.gr/ | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα | |
ΗΔαύλεια είναι χωριό του νομούΒοιωτίας. Διοικητικά ανήκει στονδήμο Λεβαδέων, ενώ από το 1997 μέχρι το τέλος του 2010 αποτελούσε έδρα τουκαποδιστριακούδήμου Δαύλειας. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με τηναπογραφή του 2011, ανέρχεται στους 1.232 κατοίκους.
Η Δαύλεια είναι κτισμένη βορειοδυτικά της πρωτεύουσας του νομού,Λιβαδειάς, σε υψόμετρο 340 μέτρων επί των ανατολικών πλαγιών τουΠαρνασσού, στην ίδια περιοχή που βρισκόταν κατά την αρχαιότητας ηφωκική πόληΔαυλίς ήΔαύλεια ήΔαυλία.[2]
Η Δαυλίδα, όπως αναφέρει οΌμηρος στηνΙλιάδα, συμμετείχε στονΤρωικό πόλεμο μαζί με άλλες οκτώ φωκικές πόλεις.[3] Από την Δαυλίδα διερχόταν ηΣχιστή οδός ο δρόμος που κατέληγε στον ιερό χώρο τωνΔελφών. Σύμφωνα με την παράδοση, κοντά στην Δαυλίδα ήταν το σημείο που οΟιδίποδας σκότωσε τον πατέρα τουΛάιο. ΟΠαυσανίας αναφέρει πως κοντά στην Δαυλίδα βρισκόταν η βουλή των Φωκικών πόλεων, το Φωκικόν.[4][5] Από την αρχαία πόλη σώζονται σήμερα μεγάλο τμήμα του αρχαίου τείχους καθώς και ερείπια του οικισμού.
Ο οικισμός αναφέρεται από φράγκικα έγγραφα των τελευταίων χρόνων τηςΛατινοκρατίας στην Στερεά Ελλάδα ωςDaulia ενώ μερικά χρόνια αργότερα, συγκεκριμένα το 1466, καταγράφεται σε οθωμανικό κατάστιχο ωςTavla.[6] έχοντας πληθυσμό 150 οικογενειών.[7] Μερικές δεκαετίες αργότερα (1506) άλλη οθωμανική απογραφή καταγράφει στη Δαύλεια 220 οικογένειες.[8]
Οι κάτοικοι της Δαύλειας συμμετείχαν ενεργά στηνεπανάσταση του 1821,[9] ενώ ο τόπος έγινε αρκετές φορές πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα στους Έλληνες επαναστάτες και τα οθωμανικά στρατεύματα.[10] Το 1856, ένοπλοι από τη Δαύλεια έλαβαν μέρος στην επιχείρηση εξόντωσης της συμμορίας του λήσταρχουΝταβέλη.[11]
Την περίοδο τουΕθνικού Διχασμού, διεξήχθη στις 29 Ιανουαρίου του 1918 συμπλοκή ανάμεσα σε απόσπασμαχωροφυλακής και δύναμη ντόπιων αντιβενιζελικών ενόπλων που αποτελείτο απόΕπίστρατους και στρατιώτες που είχαν λιποτακτήσει. Κατά τη διάρκεια της μάχης σκοτώθηκαν πέντε Κρητικοί χωροφύλακες και ένας επίστρατος. Τη 12η Φεβρουαρίου του ίδιου έτους, μετά από απόφαση στρατοδικείου, εκτελέστηκαν στον τόπο της σύγκρουσης έξι άτομα (δύο στρατιώτες και τέσσερις πολίτες) που κρίθηκαν ένοχοι για τον φόνο των χωροφυλάκων.[12]
Στις 5 Μαΐου του 1943, ο οικισμός πυρπολήθηκε από απόσπασμα των ιταλικών δυνάμεων Κατοχής,[10][13] ενώ στις 21 Οκτωβρίου του 1948, σκοτώθηκε σε ενέδρα δυνάμεων της εθνοφυλακής και της χωροφυλακής ο καπετάνιος τουΔΣΕΠαντελής Λάσκας (Πελοπίδας).[14]
Στη Δαύλεια γεννήθηκε ο αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης, Παναγιώτης Αντωνόπουλος.[15]
Σώζονται σε καλή κατάσταση η οχύρωση της αρχαίας πόλης και κάποια ακόμα κτίσματα. Αξιοθέατα της περιοχής είναι το γυναικείο μοναστήρι «Ιερά μονή Ιερουσαλήμ» που βρίσκεται λίγο βορειότερα της Δαύλειας και τα ερείπια της εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων στο κάστρο.[10] Κοντά στη Δαύλεια τοποθετεί η ελληνική μυθολογία το σημείο όπου οΟιδίποδας, κατευθυνόμενος προς τουςΔελφούς σκότωσε τον πατέρα τουΛάιο.
| Χρονολογία | Πληθυσμός Δαύλειας |
|---|---|
| 1835 | 532[16] |
| 1861 | 888[17] |
| 1879 | 1246 |
| 1889 | 1396 |
| 1896 | 1752 |
| 1907 | 1970 |
| 1920 | 2122 |
| 1928 | 2176[2] |
| 1940 | 2596[2] |
| 1951 | 2451[2] |
| 1961 | 2111[2] |
| 1971 | 1899[2] |
| 1981 | 2260[2] |
| 1991 | 2188[2] |
| 2001 | 1764[18], (α/α 03060101) |
| 2011 | 1200[19], (α/α 824487) |
ΗΕθνική Οδός 3 διέρχεται πλησίον του χωριού συνδέοντάς το με τηΛιβαδειά, τηΛαμία και άλλες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας. Επίσης, η περιφερειακή σιδηροδρομική γραμμήΑθήνας - Λειανοκλαδίου εξυπηρετεί το χωριό με τονομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό.
Στον οικισμό εδρεύει ο ποδοσφαιρικός σύλλογος Α.Π.Ο. Πανδαυλειακός, ο οποίος ιδρύθηκε το 1936 και συμμετέχει στα τοπικά πρωταθλήματα τηςΕΠΣ Βοιωτίας.[20]
Επιπλέον, οΣύλλογοςΧιονοδρόμωνΟρειβατών του χωριού (ΣΧΟΔ) ιδρύθηκε το 1992 αποτελεί μέχρι σήμερα ενεργό μέλος τηςΕλληνικήςΟμοσπονδίαςΧειμερινώνΑθλημάτων (https://wintersports.gr/), με συνεχή παρουσία στο χώρο της χιονοδρομίας, καθώς και μία ποιοτική επιλογή άθλησης και ομαδικής δραστηριότητας για τους νέους του χωριού και της ευρύτερης περιοχής (https://sxodavlia.blogspot.com/).[21]
