| Βρωμαιθάνιο | |||
|---|---|---|---|
| Γενικά | |||
| Όνομα IUPAC | Βρωμαιθάνιο | ||
| Άλλες ονομασίες | Αιθυλοβρωμίδιο | ||
| Χημικά αναγνωριστικά | |||
| Χημικός τύπος | C2H5Br | ||
| Μοριακή μάζα | 108,97amu | ||
| Σύντομος συντακτικός τύπος | CH3CH2Br | ||
| Συντομογραφίες | EtBr | ||
| Αριθμός CAS | 74-96-4 | ||
| SMILES | CCBr | ||
| InChI | 1S/C2H5Br/c1-2-3/h2H2,1H3 | ||
| Αριθμός UN | KH6475000 | ||
| ChemSpider ID | 6092 | ||
| Δομή | |||
| Ισομέρεια | |||
| Φυσικές ιδιότητες | |||
| Σημείο τήξης | -119 °C | ||
| Σημείο βρασμού | 38,4 °C | ||
| Πυκνότητα | 1.470 kg/m3 (υγρό) | ||
| Διαλυτότητα στο νερό | 9,1 kg/m3 (20 °C) | ||
| Ιξώδες | 0,402 cP (20 °C) | ||
| Εμφάνιση | Άχρωμο υγρό | ||
| Χημικές ιδιότητες | |||
| Ελάχιστη θερμοκρασία ανάφλεξης | -20 °C (κλειστό δοχείο) | ||
| Σημείο αυτανάφλεξης | 511 °C | ||
| Επικινδυνότητα | |||
| Εύφλεκτο (F), Καρκινογόνο (κατ.3), Βλαβερό (Xn) | |||
| Φράσεις κινδύνου | R11 R20/22 R40 | ||
| Φράσεις ασφαλείας | (S2) S36/37 | ||
| Κίνδυνοι κατά NFPA 704 | |||
| Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπόκανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). | |||
Τοβρωμαιθάνιο ήαιθυλοβρωμίδιο είναιοργανικήχημική ένωση, που περιέχειάνθρακα,υδρογόνο καιβρώμιο, μεχημικό τύποC2H5Br, ενώ συχνά παριστάνεται αναλυτικότερα ωςCH3CH2Br.Συντομογραφικά συμβολίζεται με τα σύμβολαEtBr καιHalon-2001. Ανήκει στηνομόλογη σειρά τωναλκυλαλογονιδίων. Το καθαρό βρωμαιθάνιο, στιςκανονικές συνθήκες περιβάλλοντος, (θερμοκρασία 25 °C και υπόπίεση 1atm), είναιπτητικόάχρωμουγρό μεοσμή που ομοιάζει με αυτήν τουδιαιθυλαιθέρα.
Η ονομασία «βρωμαιθάνιο» προέρχεται από τηνονοματολογία κατά IUPAC. Συγκεκριμένα, το πρόθεμα «αιθ-» δηλώνει την παρουσία δύο (2) ατόμων άνθρακα ανά μόριο της ένωσης, το ενδιάμεσο «-αν-» δείχνει την παρουσία μόνο απλών δεσμών μεταξύ ατόμων άνθρακα στο μόριο και η κατάληξη «-ιο» φανερώνει ότι δεν περιέχειχαρακτηριστικές ομάδες που έχουν χαρακτηριστικές καταλήξεις. Το αρχικό πρόθεμα «βρωμο-» δηλώνει την παρουσία ενός (1) ατόμουβρωμίου ανά μόριο της ένωσης.
Ημοριακή δομή του είναι παρόμοια με αυτήν τουαιθανίου, από το οποίο προέρχεται, θεωρητικά, αν αντικατασταθεί ένα άτομο υδρογόνου της ένωσης με άτομο βρωμίου.
Με προσθήκηυδροβρωμίου σεαιθένιο παράγεται αιθυλοβρωμίδιο[2]:
Μεφωτοχημική βρωμίωσηαιθανίου[3]:
1. Με επίδρασηυδροβρωμίου (HBr) σεαιθανόλη (CH3CH2OH)[4]:
Η αντίδραση πραγματοποιείται, συνήθως, με επίδραση μίγματος υδροβρωμίου καιθειικού οξέος σε αιθανόλη.
2. Η υποκατάσταση του OH από Br στη μεθανόλη μπορεί να γίνει και με βρωμιωτικά μέσα[5]:Μετριβρωμιούχο φωσφόρο (PBr3):
Με επίδρασηβρωμίου σεπροπανικό άργυρο παράγεται βρωμαιθάνιο, μέσωαντίδρασης τύπου Χανστίεκερ (Hunsdiecker reaction)[7]:
Κατά τηνυδρόλυσή του με εναιώρημαυδροξειδίου του αργύρου (AgOH) σχηματίζεταιαιθανόλη (CH3CH2OH)[8]:
Μεαλκοολικά άλατα (RONa) σχηματίζειαιθυλαλκυλαιθέρα (CH3CH2OR)[8]:
Μεαλκινικά άλατα (RC≡CNa) σχηματίζειαλκίνιο-3 (RC≡CCH2CH3). Π.χ.[8]:
Μεκαρβονικά άλατα (RCOONa) σχηματίζεικαρβοξυλικό αιθυλεστέρα (RCOOCH2CH3)[8]:
Μεκυανιούχο νάτριο (NaCN) σχηματίζειπροπανονιτρίλιο (CH3CH2CN)[8]:
Μεαλκυλολίθιο (RLi) σχηματίζειαλκάνιο[8]:
Μεόξινο θειούχο νάτριο (NaSH) σχηματίζειαιθανοθειόλη (CH3CH2SH)[8]:
Μεθειολικό νάτριο (RSNa) σχηματίζει αιθυλαλκυλοθειαιθέρα (RSCH2CH3)[8]:
Μειωδιούχο νάτριο (NaI) σχηματίζειιωδαιθάνιο (CH3CH2I)[8]:
Με επίδρασηφθοριούχου υφυδραργύρου (Hg2F2) σε αιθυλοβρωμίδιο (CH3CH2Cl) παράγεταιφθοραιθάνιο[9]:
Μεαμμωνία (NH3) σχηματίζειαιθαναμίνη (CH3CH2NH2)[8]:
Μεπρωυτοταγείς αμίνες (RNH2) σχηματίζει αλκυλαιθυλαμίνη (RNHCH2CH3)[8]:
Μεδευτεροταγείς αμίνες (R'NHR) σχηματίζει διαλκυλαιθυλαμίνη [R'N(CH2CH3)R][8]:
Μετριτοταγείς αμίνες [R'N(R)R"] σχηματίζει βρωμιούχο τριαλκυλαιθυλαμμώνιο {[R'N(CH2CH3)(R)R"]Br}[10]:
Μεφωσφίνη σχηματίζειαιθανοφωσφαμίνη[11]:
Μενιτρώδη άργυρο (AgNO2) σχηματίζεινιτραιθάνιο (CH3CH2NO2)[12]:
Με επίδραση τύπου Friedel-Crafts σεβενζολίου παράγεταιαιθυλοβενζόλιο[13]:
1. Μελίθιο (Li). Παράγεταιαιθυλολίθιο[14]:
2. Μεμαγνήσιο (Mg) (αντιδραστήριο Grignard)[15]:
1. Μελιθιοαργιλιοϋδρίδιο (LiAlH4) παράγεταιαιθάνιο[16]:
2. Με «υδρογόνο εν τω γενάσθαι», δηλαδήμέταλλο +οξύ παράγεταιαιθάνιο[17]:
3. Μεσιλάνιο, παρουσίατριφθοριούχου βορίου, παράγεταιαιθάνιο[18]:
4. Αναγωγή από ένααλκυλοκασσιτεράνιο. Π.χ.[19]:
1. Σεαλκένια. Π.χ. μεαιθένιο (CH2=CH2) παράγει1-βρωμοβουτάνιο (CH3CH2CH2CH2Br)[20]:
2. Σεαλκίνια. Π.χ. μεαιθίνιο (HC≡CH) παράγει1-βρωμο-1-βουτένιο (CH3CH2CH=CHBr)[21]:
3. Η αντίδραση του βρωμαιθανίου με συζυγή αλκαδιένια αντιστοιχεί κυρίως σε 1,4-προσθήκη, αν και είναι επίσης δυνατές η 1,2-προσθήκη και η 3,4-προσθήκη, με τη χρήση κατάλληλων συνθηκών. Π.χ[22]:
(1,4-προσθήκη)
(1,2-προσθήκη)
(3,4-προσθήκη)
4. Σεκυκλοαλκάνια που έχουν τριμελή ή τετραμελή δακτύλιο. Π.χ. μεκυκλοπροπάνιο παράγει1-βρωμοπεντάνιο[23]:
5. Σεετεροκυκλικές ενώσεις που έχουν τριμελή ή τετραμελή δακτύλιο. Π.χ. μεεποξυαιθάνιο παράγειαιθοξυ-2-βρωμαιθάνιο[24]:
Μεαπόσπαση υδροβρωμίου (HBr) από αιθυλοβρωμίδιο παράγεταιαιθένιο[25]:
Προκύπτει επομένως μείγμα1-βρωμοπροπάνιου ~60% και2-βρωμοπροπάνιου ~40%.
Στηνοργανική σύνθεση, το βρωμαιθάνιο είναι το «συνθετικό ισοδύναμο» τουαιθυλοκαρβωνιόντος (Et+)συνθόνιο (Synthon)[27]. Στην πραγματικότητα, ένα τέτοιοκατιόν δεν σχηματίζεται στ' αλήθεια. Για παράδειγμα, τακαρβοξυλικά άλατα μετατρέπονται σεαιθυλεστἐρες[28], τακαρβανιόντα σε αιθυλιωμένα παράγωγα, ηθειουρία σε άλατα αιθυλοθιουρίας[29] και οιαμίνες σε αιθυλαμίνες[30].
Οι αλ(υδρογον)άνθρακες είναι γενικά εν δυνάμει επικίνδυνα αλκυλιωτικά μέσα. Τα βρωμίδια, μάλιστα, είναι καλύτερα αλκυλιωτικά μέσα από τα χλωρίδια, και έτσι η έκθεση σε βρωμαιθάνιο θα πρέπει να ελαχιστοποιηθεί. Το βρωμαιθάνιο ταξινομήθηκε από την Πολιτεία τηςΚαλιφόρνιας ωςκαρκινογόνο και ωςαναπαραγωγικήτοξίνη.