ΗΒιτσέντσα (ιταλικά:Vicenza,λατινικά:Vicetia ήVincentia,βενετσιανικά:Vicensa) είναι πόλη στοΒένετο, στη βορειοανατολικήΙταλία και πρωτεύουσα τηςεπαρχίας της Βιτσέντσας. Σύμφωνα με υπολογισμούς του 2011 η Βιτσέντσα έχει 115.927 κατοίκους. Η Βιτσέντσα βρίσκεται περίπου 60 χιλιόμετρα δυτικά τηςΒενετίας και 200 χιλιόμετρα ανατολικά τουΜιλάνου.
Η Βιτσέντσα ιδρύθηκε τον 3ο με 2ο αιώνα π.Χ. από φυλές της περιοχής, ενώ μέχρι το 157 π.Χ. είχε γίνει ένα ρωμαϊκό κέντρο γνωστό ως Βικεντία (Vincentia), δηλαδή νικηφόρα. Η πόλη παρήκμασε μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Όθων Γ΄ έδωσε στην πόλη δικό της επίσκοπο. Έλαβε μέρος στηΛίγκα της Λομβαρδίας έναντι του Φρειδερίκου Α΄. Το 1404 η πόλη βρέθηκε σεΕνετική κατοχή. Μετά το 1797 έγινε δουκάτο γκραντ-φιέφ. Το 1814 έγινε μέρος της Αυστριακής Αυτοκρατορίας αλλά αποσχίστηκε το 1848 και τελικά ενώθηκε με την Ιταλία το 1866. Η πόλη αναπτύχθηκε οικονομικά πολύ γρήγορα μετά τη δεκαετία του 1960.
Η Βιτσέντσα είναι το τρίτο μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο της Ιταλίας με βάση την αξία των εξαγωγών και μια από τις πιο πλούσιες πόλεις της χώρας.[3][4] Στην πόλη βρίσκονται υφαντουργίες και χαλυβουργίες, ενώ το ένα πέμπτο του χρυσού και των κοσμημάτων της Ιταλίας κατασκευάζονται στην πόλη. Μια άλλη σημαντική βιομηχανία της πόλης είναι η κατασκευή εξαρτημάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών. ΟΦρεντερίκο Φατζίν, ο συνεφευρέτης τουμικροεπεξεργαστή, γεννήθηκε στην πόλη.[5]
Η πόλη διαθέτει πλούσια ιστορία και πολιτισμό. Η πόλη αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO από το 1994,[3] ενώ το 1996 επεκτάθηκε για να περιλαμβάνει τις κοντινές βίλες Παλλάντιο, και είναι γνωστό ως η Πόλη του Παλλάντιο και των βιλών τουΠαλλάντιο στο Βένετο.
Στην αρχαιότητα η Βιτσέντσα κατοικήθηκε από την ιταλική φυλή των"Ευγενών" και στη συνέχεια τον 3ο και τον 2ο αιώνα Π.Χ. από τις πρώτο-Βενετικές φυλές.[6] ΗΡωμαϊκή Δημοκρατία επεκτάθηκε βόρεια και συμμάχησε με τους Βενετούς στις εκστρατείες εναντίον των Κέλτικων φυλών στη βόρειαΙταλία.[7] ΟιΠαλαιοβενετοί έμοιαζαν περισσότερο στουςΈλληνες και τουςΕτρούσκους παρά στους Κέλτες, η Βιτσέντσα δήλωσε την υποταγή της στους Ρωμαίους (157 Π.Χ.) που τη μετέτρεψαν σύντομα σε μεγάλο κέντρο με το όνομα"Βιτσέντσα" σύμφωνα με τη γλώσσα τους"Νικητές". Οι κάτοικοι της Βιτσέντσα πήραν τον τίτλο του"Ρωμαίου πολίτη" και περιγράφονται στηνΑνατολική Ρωμυλία ως Ρωμαική φυλή (49 Π.Χ.). Η πόλη έγινε σύντομα ένα μεγάλο αγροτικό κέντρο, με λατομεία, κοπή μαρμάρων, πλίνθων και επεξεργασία μαλλιού, είχε ανοίξει μεγάλους εμπορικούς δρόμους με ταΜεδιόλανα, τηνΑκυληία και τηνΤεργέστη αλλά σύντομα τα προνόμια πέρασαν στη γειτονικήΠάντοβα.
Δεν υπάρχουν πολλά κατάλοιπα από τη Ρωμαϊκή πόλη πέρα από μερικές γέφυρες στους ποταμούς και ένα Ρωμαϊκό υδραγωγείο λίγο έξω από τη γέφυρα του Τιμίου Σταυρού. Όταν έπεσε ηΔυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία την πόλη λεηλάτησαν οιΈρουλοι, οιΒάνδαλοι, οΑλάριχος Α΄ και οιΟύννοι, στη συνέχεια την κατέκτησαν οιΟστρογότθοι (48 Π.Χ.) και ηΒυζαντινή αυτοκρατορία. Η Βιτσέντσα ήταν επίσης σημαντικό εμπορικό κέντρο τόσο τωνΛομβαρδών όσο και τωνΦράγκων, από τις αρχές του 6ου αιώνα οικοδομήθηκαν στην περιοχή πολλά Βενεδικτιανά μοναστήρια. ΟιΟύγγροι λεηλάτησαν και κατέστρεψαν τη Βιτσέντσα (899).
ΟΌθων Γ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας παραχώρησε τη διακυβέρνηση της πόλης σε έναν επίσκοπο και τη διαχώρισε από τη δική του επισκοπική κυριότητα (1001). Συμμάχησε με τηΒερόνα και τις υπόλοιπες πόλεις της"Λομβαρδικής Λίγκας" (1164 - 1167) υπό την ηγεσία του Ποντεστά Ετζελίνο Β΄ ιλ Μπαλμπο, κάλεσαν στη συμμαχία την Πάντοβα και τηνΤρεβίζο. Μετά την αποκατάσταση της ειρήνης ξέσπασαν ξανά εχθρότητες με την Πάντοβα και την Μπασάνο Ντελ Γκράπα που υποκινήθηκε από τη σύγκρουση ανάμεσα στουςΓουέλφους και τους Γιβελλίνους.
Ο τυραννικός Ετσελίνο Γ΄ έδιωξε τους Γουέλφους, οπαδούς του πάπα από τη Βιτσέντσα και διόρισε τον αδελφό του Αλμπερίκομ"Ποντεστά" (1230). Οι κάτοικοι συμμάχησαν με τη Β΄ Λομβαρδική Λίγκα εναντίον του αυτοκράτοραΦρειδερίκου Β΄ αλλά συνετρίβησαν (1237) και ο Ετσελίνο παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τον θάνατο του (1259). Η Δημοκρατία αποκαταστάθηκε μετά με ένα"Μεγάλο Συμβούλιο" με 100 μέλη και ένα"Μικρό Συμβούλιο" με 40 μέλη, συμμάχησαν με το Τρεβίζο, την Πάντοβα και τη Βερόνα. Σε τρία χρόνια οι κάτοικοι εμπιστεύτηκαν την Πάντοβα για να εξασφαλίσει τις δημοκρατικές τους ελευθερίες αλλά κάλεσαν σύντομα στην κυβέρνηση της πόλης τους την οικογένεια Ντελλα Σκάλα που κυβερνούσε τη Βερόνα, οι Ντελλα Σκάλα τους εξόπλισαν απέναντι στοΜιλάνο που κυβερνούσε οΟίκος των Βισκόντι. Η Βιτσέντσα πέρασε στηΔημοκρατία της Βενετίας (1404) από τότε η ιστορία της ταυτίζεται με τηΒενετία, την πολιόρκησε οΣιγισμόνδος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και την κατέλαβε την περίοδο 1509 - 1516 οΜαξιμιλιανός Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Τον 16ο αιώνα ο σπουδαίος αρχιτέκτοναςΑντρέα Παλλάντιο έκτισε στην πόλη της Βιτσέντσα επιβλητικά ανάκτορα και βίλες, μέχρι την εποχή του η Βιτσέντσα ήταν η πιο υποτιμημένη πόλη στοΒένετο.[8] Η Βιτσέντσα πέρασε στηνΑυστριακή Αυτοκρατορία (1814), στην επανάσταση απέναντι στηνΑυστρία οι κάτοικοι της Βιτσέντσα έδειξαν τη μεγαλύτερη επαναστατικότητα σε ολόκληρη την Ιταλία μετά το Μιλάνο και τηνΜπρέσια. Μετά την επανάσταση προσαρτήθηκε στοΒασίλειο της Λομβαρδοβενετίας και μετά τον Γ΄ Πόλεμο της Ιταλικής Ανεξαρτησίας στοΒασίλειο της Ιταλίας.
ΣτονΑ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στονΒ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Βιτσέντσα γνώρισε τα χειρότερα πλήγματα και δέχτηκε τις μεγαλύτερες καταστροφές από τους βομβαρδισμούς, ισοπεδώθηκαν τα περισσότερα ιστορικά μνημεία με 20.000 θύματα. Μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου γνώρισε μεγάλη περίοδο μαρασμού λόγω των καταστροφών αλλά από τη δεκαετία του 1960 ξεκίνησε ταχύτατη ανάπτυξη σε ολόκληρο το Βένετο σε μιά εποχή που έμεινε γνωστή στην περιοχή σαν"Θαύμα του Βορρά". Η επανάσταση συνεχίστηκε με τη βαριά βιομηχανία και μεγάλη αστικοποίηση με πολλούς μετανάστες. Η Βιτσέντσα έγινε έδρα μεγάλης Αμερικάνικης βάσης και της 173ης Αεροπορικής Ταξιαρχίας.