ΗΑ.Σ. Ρόμα (ιταλικά:Associazione Sportiva Roma) ή απλά,Ρόμα είναιιταλικός επαγγελματικόςποδοσφαιρικός σύλλογος τηςΡώμης. Ιδρύθηκε το1927 έπειτα από συγχώνευση ομάδων της πόλης. Είναι μία από τις πιο ιστορικές ομάδες τηςΙταλίας, καθώς έχει συμμετάσχει σε όλη της την ιστορία στην πρώτη κατηγορία του ιταλικού πρωταθλήματος (Σέριε Α) εκτός από μία αγωνιστική περίοδο, κατέχοντας την δεύτερη καλύτερη σχετική επίδοση μαζί με τηνΓιουβέντους, πίσω μόνο από τηνΊντερ.
Η Ρόμα έχει κατακτήσει τοΠρωτάθλημα Ιταλίας τρεις φορές, τοΚύπελλο Ιταλίας εννέα φορές ενώ κατέχει και δύο Σούπερ Καπ Ιταλίας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει κατακτήσει έναΚύπελλο Εκθέσεων (τον πρόδρομο τουΚυπέλλου ΟΥΕΦΑ) το 1961 και έναΟΥΕΦΑ Κόνφερενς Λιγκ το 2022, ενώ έφτασε στον τελικό τουΚυπέλλου Πρωταθλητριών το 1984, όπου στον εντός έδρας μονό τελικό έχασε στα πέναλτι από τηνΛίβερπουλ, καθώς και στον τελικό του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ το 1991 όπου ηττήθηκε από την Ίντερ.
Η έδρα της ομάδας είναι τοΟλυμπιακό Στάδιο της Ρώμης (γνωστό ωςΟλίμπικο), το δεύτερο μεγαλύτερο ποδοσφαιρικό γήπεδο της χώρας. To 2009 ξεκίνησε ο σχεδιασμός για την κατασκευή του νέου ιδιόκτητου γηπέδου της ομάδας στα δυτικά προάστια της Ρώμης με χωρητικότητα 55.000 θέσεις και βασισμένο στα πρότυπα των ποδοσφαιρικών γηπέδων τηςΑγγλίας.
Η Ρόμα ιδρύθηκε στις 7 Ιουνίου 1927, από την συγχώνευση τριών ομάδων τηςΡώμης, της Ρομάν, της Άλμπα και της Φορτιτούντο. Καθοδηγητής στην ίδρυσή της υπήρξε οδικτάτοραςΜπενίτο Μουσολίνι ο οποίος, αν και οπαδός της συμπολίτισσαςΛάτσιο, επιθυμούσε για λόγους ανταγωνισμού την ύπαρξη δύο δυνατών ομάδων στη Ρώμη που θα μπορούσαν επίσης να αντιπαρατεθούν έχοντας περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας στους ισχυρούς συλλόγους του Βορρά, σε μια περίοδο που τοφασιστικό καθεστώς της Ιταλίας έδινε μεγάλη σημασία στο ποδόσφαιρο.
Αρχικά, η Ρόμα χρησιμοποιούσε ως έδρα της το γήπεδο Testaccio στην ομώνυμη λαϊκή συνοικία νοτίως του κέντρου της πόλης, με συνέπεια στους κόλπους των οπαδών της να συγκεντρωθούν κυρίως άνθρωποι τηςεργατικής τάξης. Αντίθετα η μεγάλη της αντίπαλος Λάτσιο, αγωνιζόταν στο στάδιο Rondinella της περιοχής Parioli στον εύπορο βόρειο τομέα της Ρώμης και ήταν περισσότερο αγαπητή στα συντηρητικάαστικά στρώματα, με μερίδα οπαδών της μέχρι και σήμερα να ανήκει στον ακροδεξιό χώρο.[2]
Το έμβλημα της Ρόμα αποτελείται από τη λύκαινα και τα δύο νήπια, τουςΡωμύλο και Ρώμο, που αναπαριστούν τον μύθο της γέννησης της Ρώμης. Τα χρώματα της ομάδας είναι το σκούρο κόκκινο και το χρυσοκίτρινο, δηλαδή τα επίσημα χρώματα της Ρώμης που συμβολίζουν τονΘεό και το αυτοκρατορικό παρελθόν της πόλης. Για τον λόγο αυτό το πιο διαδεδομένο προσωνύμιο της Ρόμα είναιτζαλορόσι (giallorossi), που σημαίνει 'κιτρινοκόκκινοι', ενώ η ομάδα είναι επίσης γνωστή ωςλούπι (lupi), δηλαδή 'λύκοι' από το έμβλημά της καιλα Μάτζικα (la Magica), που μεταφράζεται ως 'η Μαγική'.
Όντας ένα από τα ιδρυτικά στελέχη τηςΣέριε Α την περίοδο 1929–30, η Ρόμα έχει αγωνιστεί στην κορυφαία κατηγορία για ολόκληρη την ιστορία της εκτός από την περίοδο 1951–52. Η πρώτη μεγάλη επιτυχία της ομάδας ήρθε την περίοδο 1941–42 όταν κατέκτησε το πρώτο πρωτάθλημα της ιστορίας της, ενώ είχαν προηγηθεί συμμετοχές σε τελικούς τουιταλικού κυπέλλου. Στα επόμενα χρόνια έπεσε στην αφάνεια, μέχρι τη δεκαετία του '60 οπότε και κατέκτησε δύο εθνικά κύπελλα αλλά και έναν ευρωπαϊκό τίτλο, τοΚύπελλο Διεθνών Εκθέσεων της περιόδου 1960–61.
Η καλύτερη περίοδος της ιστορίας της ομάδας ήρθε τη δεκαετία του '80, όταν έγινε το αντίπαλο δέος τηςΓιουβέντους στο ιταλικό πρωτάθλημα, φτάνοντας στην κορυφή την περίοδο 1982–83 και κατακτώντας τέσσερα κύπελλα, ενώ έφτασε και στον τελικό τουΚυπέλλου Πρωταθλητριών του 1983–84 που διεξήχθη στην έδρα της, τοΟλίμπικο της Ρώμης, όπου όμως έχασε στα πέναλτι από τηΛίβερπουλ. Η σπουδαία αυτή περίοδος της Ρόμα ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή της στον τελικό τουΚυπέλλου ΟΥΕΦΑ 1990–91 όπου ηττήθηκε από τηνΊντερ, ενώ την ίδια περίοδο κατέκτησε το Κύπελλο Ιταλίας. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, η Ρόμα επανήλθε στους τίτλους κατακτώντας το τρίτο της πρωτάθλημα την περίοδο 2000–01, δύο Κύπελλα Ιταλίας και δύοΣούπερ Καπ.
Το σημερινό έμβλημα της Ρόμα αποτελεί αναδιαμόρφωση του πρώτου εμβλήματος, το οποίο χρησιμοποίησε από την ίδρυση της μέχρι τα τέλη του 1970.[3] Το 1978, το τελευταίο έτος της προεδρίας Αντσαλόνε, κατά τη διάρκεια ενός φιλικού στην Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ενάντια στηΝιου Γιορκ Κόσμος, στελέχη της Ρόμα είχαν την ευκαιρία να παρατηρήσουν πώς στην Αμερική, το άθλημα καθοδηγείται κυρίως από την εμπορευματοποίηση και την πώληση των προϊόντων που σχετίζονται με την ομάδα.[4] Αυτό αναγκάζει την εταιρεία να δημιουργήσει ένα διαφημιστικό τμήμα, αναθέτοντας στο γραφίστα Πιέρο Γκρατόν (Piero Gratton) τη δημιουργία ενός νέου λογότυπου για την εταιρεία των τζιαλορόσι, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα εμπορικό σήμα που θα σχετίζεται με τα προϊόντα του συλλόγου.[3]
Η λύκαινα (Lupa capitolina) δεν μπορούσε να καταχωρηθεί ως εμπορικό σήμα, με αποτέλεσμα τη δημιουργία του περίφημου στυλιζαρισμένου μαύρου λύκου (lupetto) με κόκκινα μάτια, που συχνά φαινόναν να πλαισιώνεται από δύο ομόκεντρους κύκλους. Μαζί με το πρότυπο δημιουργήθηκε και ένα δεύτερο λογότυπο, το τυποποιημένο «R», με κίτρινο κόκκινο και μαύρο, αλλά, σε αντίθεση με το πρώτο, δεν είχε επιτυχία.[3] Στις 20 Ιουλίου του 1997, στο πλαίσιο συμφωνίας με το δήμο της Ρώμης (Comune di Roma), η società capitolina χορήγησε ειδική άδεια για την χρησιμοποίηση και αναπαραγωγή του συμβόλου της λύκαινας, έτσι, δημιουργήθηκε μια καινούρια εκδοχή του εμβλήματος,[5] και στις 22 Μαΐου του 2013 παρουσιάστηκε μία επίσης νέα εκδοχή του εμβλήματος της Ρόμα, η οποία όμως είναι διαφορετική από την προηγούμενη καθώς τα αρχικά «ASR» αντικαθίστανται από τη λέξη «Roma» με την ημερομηνία της ίδρυσης του συλλόγου, καθώς και με την αναδημιουργία της λύκαινας με τα δίδυμα σε χρώματα μαύρο-ασημί.[6]
Το στάδιο κτίστηκε το1927, σύμφωνα με τα σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα Ενρίκο ντελ Ντέμπιο. Ήταν το κύριο στάδιο για τουςΟλυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης το 1960. Ενώ έχει φιλοξενήσει ανά καιρούς διάφορα αθλητικά γεγονότα και τελικούς κορυφαίων ποδοσφαιρικών διοργανώσεων. Είναι χωρητικότητας 72.698 θέσεων.[8]
Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας τηςFIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.
↑cfr:Massimo Izzi.«Dall'addio alla Lupa Capitolina al lancio delle tessere "Partner Roma". Le ultime innovazioni dell'era Anzalone, con una testimonial d'eccezione».Il Romanista,σελ.11.
.svg)
.svg)
.svg){kind=logo}
.svg)
