Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNarClarin login
  • Delpher
  • CelexClarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
12.5.2.1.1.3 De uitheemse voorvoegselsnon-,in- ena-
Non-,in- ena- zijn uitheemse voorvoegsels, of prefixen, die voornamelijk met uitheemse adjectieven combineren.
Verder lezen
Non-
Bij enkele van oorsprong vreemde woorden wordt het ontkennende adjectief metnon- gevormd, bijv.
1non-figuratief, non-conformistisch, non-actief
In-
Het voorvoegselin- /ɪn/ (met deallomorfenɪm vóórb, p, m,ɪŋ vóórk,ɪl vóórl enɪr vóórr), treedt op in uitheemse woorden, die doorgaans als geheel ontleend zijn. Voorbeelden metin- (of allomorfen daarvan) zijn:
2inactief, inadequaat, inefficiënt, informeel, inhumaan, instabiel, incorrect
immaterieel
illegaal
irreëel
Sommige van deze woorden hebben een tegenhanger meton-, zoalsonefficiënt enonstabiel.
A-
Het voorvoegsela- (met de allomorfan- vóór een klinker) treedt op in uitheemse woorden, die doorgaans als geheel ontleend zijn. Voorbeelden meta(n)- zijn:
3apolitiek, areligieus, aseksueel, asociaal, asymmetrisch, atonaal
anaëroob, anorganisch
Dergelijke woorden met het voorvoegsela- komen vooral voor in wetenschappelijk taalgebruik, bijv.anaëroob,aselect enatypisch in de woordgroepenanaërobe bacteriën,een aselecte steekproef eneen atypisch ziektebeeld.
Betekenis
Qua betekenis sluita- zich aan bij het neutraleniet-, vergelijk bijv.apolitiek/niet-politiek tegenoveronpolitiek ofareligieus/niet-religieus tegenoveronreligieus. Maar het adjectiefasociaal heeft dezelfde betekenis als, en is gewoner dan,onsociaal.
In- lijkt zich qua betekenis aan te sluiten bijhet voorvoegselon-: het drukt vaak een negatieve waardering uit, zoals inimmoreel (‘in strijd met goede zeden’). Dit in tegenstelling tot het voorvoegsela- inamoreel. Dergelijke betekenisverschillen zijn echter niet voor iedereen aanwezig. In veel gevallen komen woorden met verschillende negatieve prefixen zonder betekenisverschil naast elkaar voor, bijv.improductief/onproductief/niet-productief,instabiel/onstabiel,impopulair/onpopulair/niet-populair,irrelevant/niet-relevant.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
      Taaladvies
        Dagenta
          Taalportaal
            Versiegeschiedenis
            versieredacteur(en)datumopmerkingen
            3.0Geert Booijjuni 2022
            2.1januari 2019Automatische conversie van ANS 2.0
            2.0W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn1997hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html;
            Interessante links