Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS
Woordenboeken
- INT (500 AD - heden)
- Etymologiebank
- Woordenlijst.org
Corpora en lexica
- Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
- GrETEL (CGN, Lassy)
- SoNarClarin login
- Delpher
- CelexClarin login
Overige bronnen
- Taalportaal
- DBNL
- Taaladvies.net
- Wikipedia
12.5.2.1.1.3 De uitheemse voorvoegselsnon-,in- ena-
Non-,in- ena- zijn uitheemse voorvoegsels, of prefixen, die voornamelijk met uitheemse adjectieven combineren.
Verder lezen
Non-
Bij enkele van oorsprong vreemde woorden wordt het ontkennende adjectief metnon- gevormd, bijv.
1non-figuratief, non-conformistisch, non-actief
In-
Het voorvoegselin- /ɪn/ (met deallomorfenɪm vóórb, p, m,ɪŋ vóórk,ɪl vóórl enɪr vóórr), treedt op in uitheemse woorden, die doorgaans als geheel ontleend zijn. Voorbeelden metin- (of allomorfen daarvan) zijn:
2inactief, inadequaat, inefficiënt, informeel, inhumaan, instabiel, incorrect
immaterieel
illegaal
irreëel
Sommige van deze woorden hebben een tegenhanger meton-, zoalsonefficiënt enonstabiel.
A-
Het voorvoegsela- (met de allomorfan- vóór een klinker) treedt op in uitheemse woorden, die doorgaans als geheel ontleend zijn. Voorbeelden meta(n)- zijn:
3apolitiek, areligieus, aseksueel, asociaal, asymmetrisch, atonaal
anaëroob, anorganisch
Dergelijke woorden met het voorvoegsela- komen vooral voor in wetenschappelijk taalgebruik, bijv.anaëroob,aselect enatypisch in de woordgroepenanaërobe bacteriën,een aselecte steekproef eneen atypisch ziektebeeld.
Betekenis
Qua betekenis sluita- zich aan bij het neutraleniet-, vergelijk bijv.apolitiek/niet-politiek tegenoveronpolitiek ofareligieus/niet-religieus tegenoveronreligieus. Maar het adjectiefasociaal heeft dezelfde betekenis als, en is gewoner dan,onsociaal.
In- lijkt zich qua betekenis aan te sluiten bijhet voorvoegselon-: het drukt vaak een negatieve waardering uit, zoals inimmoreel (‘in strijd met goede zeden’). Dit in tegenstelling tot het voorvoegsela- inamoreel. Dergelijke betekenisverschillen zijn echter niet voor iedereen aanwezig. In veel gevallen komen woorden met verschillende negatieve prefixen zonder betekenisverschil naast elkaar voor, bijv.improductief/onproductief/niet-productief,instabiel/onstabiel,impopulair/onpopulair/niet-populair,irrelevant/niet-relevant.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 3.0 | Geert Booij | juni 2022 | |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html; |
Interessante links


