De stellende trap is de 'gewone' vorm van het adjectief, waarmee een eigenschap wordt uitgedrukt. In deze paragraaf spitsen we ons toe op het gebruik van de stellende trap in de constructienet zo/even + adjectief +als. De constructie wordt gebruikt bij een vergelijking van twee of meer entiteiten (personen, dieren, dingen) waarbij de eigenschap die het adjectief uitdrukt, in gelijke mate aanwezig is:
1Leerlingen zijn niet anders dan vroeger, ze zijn niet dommer of knapper, ze zijn net zo lief als vroeger.
CHN2Dat gasveld is bijna even groot als het schiereiland zelf.
CHNOm de gelijkheid heel exact aan te geven, gebruikt menprecies zo + adjectief +als, bijvoorbeeld:
3De maan is vanaf de aarde gezienprecies zo groot als de zon.
CHNOok ontkenning van de gelijkheid is mogelijk. Men gebruikt danzo in plaats vannet zo ofeven, dus:niet zo + adjectief +als.Niet kan dan worden voorafgegaan door het woordjelang, zoals in (5):
4Je zit achterin niet zo lekker als voorin.
CHN5Het ijs is hierlang niet zo dik als in stilstaand water.
CHNHet is ook mogelijk om met de bovenstaande constructie twee bijzonderheden van een en dezelfde grootheid te vergelijken, zoals in (6), hoewel de constructie in (7) gebruikelijker is.
6Stapel het hout in de vorm van een piramide en zorg ervoor dat die even hoog als breed is.
CHN7Daarop stapel je duimdikke latjes aanmaakhout. Een goede stapel iseven hoog als hij breed is.
CHNIn geijkte vergelijkingen zoals
zo wit als sneeuw of
zo hard als steen, wordt
zo gebruikt in plaats van
net zo (8).
Vaak bestaat er naast een dergelijke vergelijking ook een samengesteld adjectief dat hetzelfde uitdrukt, bijv.sneeuwwit,bikkelhard.
Soms kan men
zoook weglaten (9).
8Ze wil graag een kindje hebben met een huid zo wit als sneeuw, met lippenzo rood als bloed en haarzo zwart als het ebbenhout.
CHN9Het zout iswit als sneeuw; zoutblindheid kan gemakkelijk optreden.
CHNNaast het gebruik in deze geijkte vergelijkingen gebruikt men ook welzo in plaats vannet zo in andere gevallen, maar dit is minder gebruikelijk:
10Hij schreef de theaterbewerking en ontwierp een decor zo mooi als een bewegend schilderij.
CHN
