Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNarClarin login
  • Delpher
  • CelexClarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
1.1.3.1.14 De tweeklankεi
Deεi is eenongeronde tweeklank die vooraan in de mond gearticuleerd wordt. Deze klinker komt voor in woorden als:
De klank wordt op twee manieren gespeld, alsij enei. Deze twee spellingen komenhistorisch gezien voort uit verschillende klanken, maar dit verschil wordt in geen enkele Nederlandse standaardvariëteit nog gemaakt. Figuur 1 toont de begin- en eindpositie vanεi (met de verglijding weergegeven door de pijl) in het klinkerdiagram.
Figuur 1. Positie vanεi in het klinkerdiagram (Bron: Gussenhoven 1992: 47)
Verder lezen
Articulatie
Deεi is een ongeronde,stijgende tweeklank die vooraan in de mond wordt gearticuleerd en waarbij de tong van half open naar half gesloten beweegt.
Duur
Deεi is fonetisch gezien lang, net als de twee andere echte diftongenœy enɔu. Deabsolute duur hangt onder andere af van factoren als spreekstijl en spreeksnelheid. Volgens Van der Harst (2011: 323-324) is de gemiddelde duur van deεi voorafgaand aan respectievelijk eens en eent 230 ms en 201 ms in het Nederlands-Nederlands, en 238 ms en 201 ms in het Belgisch Nederlands.
Regionale variatie
Deεi wordt voorl centraler uitgesproken en heeft dan een zwakkere mate van verglijding.
Zie Collins & Mees (1984: 117).
 In het Belgisch-Nederlands en in de zuidelijke variëteiten van het Nederlands-Nederlands is de verglijding vanεi minder sterk. In hetPoldernederlands is de verglijding  sterker en wordt de tweeklank uitgesproken met een opener beginklank (dusai).
Zie Jacobi (2009).
Akoestische eigenschappen van de tweeklankεi
Tabellen 1 en 2 geven een aantal voorbeeldzinnen metεi in verschillende fonologische contexten voor het Nederlands-Nederlands en Belgisch Nederlands. Een overzicht van de referentiewaarden voor de eerste en tweedeformant (F1 en F2) van deεi in het Nederlands-Nederlands en Belgisch-Nederlands wordt gegeven opTaalportaal .
Tabel 1. Geluidsbestanden, golfvormen en spectrogrammen voorεi in verschillende fonologische contexten in het Nederlands-Nederlands.
WoordgroepFonologische contextGeluidsbestandGolfvorm/spectrogram
mei 1991woordfinaal
hij had een langereis gemaaktvóór obstruent
in een nieuwestijlvóór vloeiklank
Tabel 2. Geluidsbestanden, golfvormen en spectrogrammen voorεi in verschillende fonologische contexten in het Belgisch-Nederlands.
WoordgroepFonologische contextGeluidsbestandGolfvorm/spectrogram
inmei 1847woordfinaal
op jereis naar gezondheidvóór obstruent
in Victoriaansestijlvóór vloeiklank
Fonologische analyse van de tweeklankεi
  • Distinctieve kenmerken
    Dedistinctieve kenmerken vanεi kunnen worden gespecificeerd door de distinctieve kenmerken voor de begin- en eindklank van de diftong apart weer te geven, respectievelijk [–hoog, +laag, –gespannen, –rond, –achter] en [+hoog, –laag, +gespannen, –rond, –achter]. Deze weergave gaat er wel van uit dat de plaatskenmerken voor de begin- en eindklank van de diftong gelijk zijn, maar dit is voor veel sprekers niet het geval.
  • Fonotaxis
    Deεi komt niet voor als er eenr in dezelfde lettergreep staat (eentautosyllabischer), omdatr een centraliserend effect heeft op de voorafgaande klinker. Dit effect is in strijd met de sluitende beweging die de tong maakt bij de articulatie vanεi.
    Zie Booij (1995: 6-7).
     Binnen een lettergreep kanεi niet gevolgd worden door de glijklankw, wellicht omdat de tongpositie bij de eindklank van de diftong (nl.i) veelhoger is dan bij de articulatie van de glijklankw, waarbij de tong zichlaag in de mond bevindt.
    Zie (Booij 1995: 7).
Literatuur
Collins & Mees (1984), Gussenhoven (1992), Booij (1995), Adank et al. (2004), Jacobi (2009), Van der Harst (2011).
Literatuur
    Interessante links
    ANS
      Taaladvies
        Dagenta
          Taalportaal
            Versiegeschiedenis
            versieredacteur(en)datumopmerkingen
            3.0Kathy Rysnovember 2020
            2.1januari 2019Automatische conversie van ANS 2.0
            2.0W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn1997hoofdstuk 1,../../data/archief/ans2/e-ans/01/body.html;
            Interessante links