Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS
Woordenboeken
- INT (500 AD - heden)
- Etymologiebank
- Woordenlijst.org
Corpora en lexica
- Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
- GrETEL (CGN, Lassy)
- SoNarClarin login
- Delpher
- CelexClarin login
Overige bronnen
- Taalportaal
- DBNL
- Taaladvies.net
- Wikipedia
1.1.3.1.12 De klinkerɑ
Verder lezen
Articulatie
ɑ is een ongeronde, open, ongespannen achterklinker. Bij de articulatie vanɑ is er kaakopening en een relatief neutrale tongpositie, terwijl de tongpunt de achterkant van de ondertanden soms aanraakt.
Figuur 2 is een MRI-afbeelding van deɑ inbad, gerealiseerd door een mannelijke spreker uit de Randstad.
Figuur 2. MRI-afbeelding van deɑ inbad (Bron: Rietveld & Van Heuven 2016: 67)
Duur
Deɑ is fonetisch gezien kort.
De variatie in de realisatie van het contrastɑ -a tussen twee regionale varianten van het Nederlands (Amsterdams en Nijmeegs) enerzijds en Turkse en Marokkaanse etnolecten van het Nederlands anderzijds zit blijkens Van Meel et al. (2018) voornamelijk in de plaats van articulatie en nauwelijks in de duur.
Deabsolute duur hangt onder andere af van factoren als spreekstijl en spreeksnelheid. Volgens Van der Harst (2011: 323-324) is de gemiddelde duur van deɑ voorafgaand aan respectievelijk eens en eent 119 ms en 103 ms in het Nederlands-Nederlands, en 106 ms en 89 ms in het Belgisch Nederlands.
Akoestische eigenschappen van de klinkerɑ
Tabellen 1 en 2 geven een aantal voorbeeldzinnen metɑ in verschillende fonologische contexten voor het Nederlands-Nederlands en Belgisch Nederlands. Een overzicht van de referentiewaarden voor de eerste en tweedeformant (F1 en F2) van deɑ in het Nederlands-Nederlands en Belgisch-Nederlands wordt gegeven opTaalportaal .
Tabel 1. Geluidsbestanden, golfvormen en spectrogrammen voorɑ in verschillende fonologische contexten in het Nederlands-Nederlands.
| Woordgroep | Fonologische context | Geluidsbestand | Golfvorm/spectrogram |
| iemand die tot zijn nek in het badzat | vóór obstruent |  |  |
| de grotepan met stamppot | vóór sonorant | |  |
| haarval uit het raam | vóór vloeiklank | |  |
Tabel 2. Geluidsbestanden, golfvormen en spectrogrammen voorɑ in verschillende fonologische contexten in het Belgisch-Nederlands.
| Woordgroep | Fonologische context | Geluidsbestand | Golfvorm/spectrogram |
| om te controleren of hij er nogzat | vóór obstruent | |  |
| in de grotepan | vóór sonorant | |  |
| als een rat in deval | vóór vloeiklank | |  |
Fonologische analyse van de klinkerɑ
- Distinctieve kenmerkenDedistinctieve kenmerken vanɑ kunnen als volgt worden gespecificeerd: [–hoog, +laag, –gespannen, –rond, +achter].
- /ɑ/ als ongespannen klinkerDeɑwisselt af meta in een aantal woordparen zoals inpad – paden, bad – baden. Om die reden wordtɑ wel gezien als de ongespannen tegenhanger vana.
Literatuur
Eijkman (1937), Collins & Mees (1984), Van Son & Pols (1990), Gussenhoven (1992), Adank et al. (2004), Rietveld et al. (2004), Van der Harst (2011), Rietveld & Van Heuven (2016).
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 3.0 | Kathy Rys | november 2020 | |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | hoofdstuk 1,../../data/archief/ans2/e-ans/01/body.html; |
Interessante links