Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS
Woordenboeken
- INT (500 AD - heden)
- Etymologiebank
- Woordenlijst.org
Corpora en lexica
- Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
- GrETEL (CGN, Lassy)
- SoNarClarin login
- Delpher
- CelexClarin login
Overige bronnen
- Taalportaal
- DBNL
- Taaladvies.net
- Wikipedia
1.2.1 De lettergreep
De primaire rangschikking van klanken tot grotere gehelen is die in termen van lettergrepen of syllaben. Talen verschillen in de soorten lettergrepen die ze hebben, en een deel van de fonologie van het Nederlands bestaat daarom uit de beschrijving van de typen lettergrepen die in het Nederlands voorkomen.
De interne structuur van een lettergreep kan worden voorgesteld als bestaand uit eenaanzet en eenrijm. Op zijn beurt bestaat een rijm uit eennucleus eventueel gevolgd door eencoda. Dit wordt hier geïllustreerd voor het woordklomp:
Figuur 1. Interne structuur vanklomp

De verdeling van een syllabe in een aanzet en een rijm is onder meer van belang om het begripeindrijm te kunnen definiëren: woorden rijmen op elkaar als ze eindigen op hetzelfde rijm plus eventueel nog erop volgende identieke onbeklemtoonde lettergrepen. De woordenklank endank rijmen op elkaar omdat ze hetzelfde rijmɑŋk hebben. De woordenwandelen enhandelen hebben dezelfde rijmɑn in hun beklemtoonde lettergreep, gevolgd door de identieke lettergreepreeksdələn, en dus rijmen deze woorden ook op elkaar.
De relevantie van het onderscheid tussen aanzet en rijm zien we ook in versprekingen van het typescheetje beef in plaats vanbeetje scheef. In deze verspreking worden de aanzetten van de eerste lettergreep van deze woorden,sch- enb- verwisseld, terwijl de rijmen gehandhaafd worden.
Ook voor fonotactische beperkingen zijn de constituenten van de lettergreep (de aanzet, het rijm, en de coda) van belang. Een klankreeks alslk- is geen goede aanzet,-aalk is geen goed rijm, en-kl is geen goede coda. Een klankreeks alslol is een goede syllabe, maar de syllabenlaal enlool, met eengespannen klinker, komen niet voor in het Nederlands. Ook zijn er regels voor optimaalsyllabecontact, de overgang tussen lettergrepen. Een woord alsdomper is fonotactisch beter dan het niet bestaande woorddopmer, ook al is dat laatste woord niet onuitspreekbaar. De combinatiemp is een veel beter syllabecontact danpm. Er zijn dus ook fonotactische beperkingen over de grenzen van syllaben heen, zogenaamdeheterosyllabische beperkingen.
Verder lezen
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 3.0 | Geert Booij | juli 2020 | |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | hoofdstuk 1,../../data/archief/ans2/e-ans/01/body.html; |
Interessante links


