Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS
Woordenboeken
- INT (500 AD - heden)
- Etymologiebank
- Woordenlijst.org
Corpora en lexica
- Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
- GrETEL (CGN, Lassy)
- SoNarClarin login
- Delpher
- CelexClarin login
Overige bronnen
- Taalportaal
- DBNL
- Taaladvies.net
- Wikipedia
12.3.4.1.5 Samenkoppelingen metbinnen
Alle werkwoorden die op een of andere wijze een 'voortbewegen' betekenen, kunnen metbinnen (in de betekenis ‘ruimtelijke positie als resultaat van een beweging’) samenkoppelingen vormen. Het procedé is productief. Voorbeelden zijn:
1binnengaan, binnenglippen, binnenkomen, binnenrijden, binnenstrompelen, binnenvaren
Enkele voorbeeldzinnen zijn:
2Iedereen keek verbaasd op toen hijbinnenstrompelde.
Hij probeerde ongemerktbinnen teglippen.
Verder kanbinnen ook met andere werkwoorden gecombineerd worden, waarin het tweede deel geen werkwoord is dat een manier van voortbewegen aanduidt. Het partikel geeft ook hier het resultaat aan van de handeling. Voorbeelden zijn:
3binnenbrengen, binnendragen, binnenhouden, binnenkrijgen, binnenlaten, binnenroepen, binnensmokkelen
Een voorbeeldzin met het werkwoordbinnenkrijgen is:
4De patiënt kon geen voedselbinnenkrijgen.
Bij overgankelijke werkwoorden heeft de werking betrekking op het lijdend voorwerp, dat ergens in gebracht wordt, zoalshet voedsel in zin (4).
Als het doel van de richting genoemd wordt, zoals inde haven binnenvaren, is het ook mogelijkbinnen alseen adpositie op te vatten (de haven binnen (varen)).
Zie Beliën (2008).
Verder lezen
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 3.0 | Geert Booij | juni 2022 | |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 | hoofdstuk 12,../../data/archief/ans2/e-ans/12/body.html; |
Interessante links