Vooral in de taal van techniek, handel en reclame komen samenstellingen met een voltooid deelwoord als tweede deel voor, zoalshandgeweven,luchtgekoeld enzonovergoten. De betekenisrelatie tussen het voltooid deelwoord en het voorafgaande substantief is sterk uiteenlopend. Voorbeelden van die relaties zijn:
1doel: bezoekersgeoriënteerd, toekomstgericht
agens: computergestuurd, zonovergoten
middel: kolengestookt, watergekoeld
locatie: boomgerijpt, huisgemaakt
voorzien van: bloedbedekt, sneeuwbedekt
oorzaak: aidsgerelateerd, pijngerelateerd
Een veel gebruikt type is dat met het deelwoordgebonden als tweede deel:partijgebonden,plaatsgebonden,seizoen(s)gebonden, entijd(s)gebonden. Ook deelwoorden alsgebaseerd engerelateerd worden veel gebruikt in dit type samenstelling:
2beleidsgebaseerd, ICT-gebaseerd, traumagebaseerd
coronagerelateerd, drugsgerelateerd, gebouwgerelateerd
Samenstellingen die met
hand of
computer beginnen komen veel voor:
Van den Toorn (1984: 408).
3handbeschilderd aardewerk
(een) handgeschreven brief
(een) computergeanimeerde film
computergegenereerde beelden
computergestuurde machines
Samenstellingen met
huis als eerste deel zijn populair in de horeca:
huisgemaakte paté,
huisgebakken appeltaart en
huisgerookte zalm. Met
hand als linkerdeel vinden we ironisch bedoelde samenstellingen als
handgeknuffeld (vlees).
Dit ironisch gebruik zien we ook in de woordgroephandgeknuffelde geitenkaas (Bron: NRC 29.05.2021).
