Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS
Woordenboeken
- INT (500 AD - heden)
- Etymologiebank
- Woordenlijst.org
Corpora en lexica
- Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
- GrETEL (CGN, Lassy)
- SoNarClarin login
- Delpher
- CelexClarin login
Overige bronnen
- Taalportaal
- DBNL
- Taaladvies.net
- Wikipedia
26.4.1.3 Het eerste lid wordt verantwoord wat de zinsinhoud betreft
Verder lezen
In zinnen als de volgende heeft de causale samenhang geen betrekking op het eerste lid als uitspraak, maar op de inhoud ervan, op de stand van zaken die erin verwoord wordt:
1Chamberlain ging naar München, want hij wilde onderhandelen met de Nazi's.
2Frits was boos, want ze hadden een andere begrafenisondernemer gekozen.
3Ik kon niet meer fotograferen, want de lens was gebroken.
De zinnen die volgen opwant, geven de verklaring van de stand van zaken in de vorige zin; ze geven bijvoorbeeld de beweegreden van Chamberlain om naar München te gaan, de oorzaak van de woede van Frits, of van het niet meer kunnen fotograferen.
Deze nevenschikkingen kunnen zonder veel bezwaar worden vervangen door samengestelde zinnen met eenomdat -zin (met pauze) als deel:
4Chamberlain ging naar München, omdat hij wilde onderhandelen met de Nazi's.
5Frits was boos, omdat ze een andere begrafenisondernemer gekozen hadden.
6Ik kon niet meer fotograferen, omdat de lens gebroken was.
Dat vervanging vanwant dooromdat (zonder pauze) betekenisverschil kan veroorzaken, blijkt bijv. uit de volgende negatieve zinnen:
7aChamberlain ging niet naar München, want hij wilde onderhandelen met de Nazi's (en dat was in München niet mogelijk).
bChamberlain ging niet naar München, omdat hij wilde onderhandelen met de Nazi's (en dat was in München niet mogelijk).
cChamberlain ging niet naar München omdat hij wilde onderhandelen met de Nazi's (maar om een andere reden).
Zie hiervoor [26.4.1.1].
Andere voorbeelden metwant zijn:
8Hij blijft thuis, want hij is ziek.
9Om drie uur verliet hij het gebouw, want hij had een afspraak met zijn secretaris.
10De poort wordt pas om negen uur geopend, want vroeger komt er toch niemand opdagen.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |
Interessante links