Movatterモバイル変換

(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)

Doorbreking van de constructieaan het + infinitief (zie [18·5·5]) is met name mogelijk door een lijdend voorwerp, mits aan bepaalde voorwaarden voldaan is. Voorwerp en infinitief moeten een zekere semantische eenheid vormen. Het is echter niet precies te omschrijven wanneer er van een dergelijke eenheid sprake is. In het algemeen geldt dat plaatsing van een voorwerp tussenaan het en de infinitief niet goed mogelijk is bij minder gebruikelijke of minder voor de hand liggende combinaties (vergelijk bijv.2d met2b hieronder, of6b met5b). Verder is er nog de volgende beperking: het voorwerp moet een naamwoordelijke constituent zijn die niet bepaald is; formeel gaat het om een substantivische constituent die uit slechts één woord bestaat (dus geen determinator of een voorbepaling bij zich heeft) en een soortnaam is (bijv. een stofnaam, een abstract substantief of een meervoudige voorwerpsnaam). Als niet aan de genoemde vormelijke vereisten voldaan is, dan is doorbreking uitgesloten. Overigens heeft niet-doorbreking vrijwel altijd de voorkeur, zodat het aan te bevelen is bij twijfel deze variant te gebruiken.

Voorbeelden zijn:

Sommige gevallen naderen tot een samenkoppeling, vergelijk bijv.koffiezetten,bierbrouwen ofruziemaken metlesgeven (in één woord geschreven). Naarmate een combinatie meer als een samenkoppeling gevoeld wordt, is plaatsing van het substantivische element vóór de infinitief gewoner (zie bijv.5b).

2

Soms kan ook een adjectivisch element tussenaan het en de infinitief komen (vergelijk met de in [21·6·3·1/2] vermelde gevallen). Ook hier bestaat er een voorkeur voor niet-doorbreking. Een voorbeeld is:

ANS

Taaladvies

Dagenta

Taalportaal