Movatterモバイル変換

(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)

In de zinnen1 t/m4 wordt de werkwoordelijke inhoud zelf niet ontkend. Zin1 betekent dan dat de methij aangeduide persoon vóór vier uur opgehouden heeft met werken. Zin2 drukt uit dat tante wel meegegaan is, en dat dit met plezier gebeurd is. In zin3 wordt meegedeeld dat maar een paar pijlen de roos bleken te raken, en zin4 betekent dat naar het schijnt maar een deel van de studenten geslaagd is. Vergelijk hiermee:

In tegenstelling tot de zinnen1 t/m4 hebben we hier te maken met zinsnegatie. In5 heeft de persoon aangeduid doorhij niet gewerkt. Dit geldt voor de periode tot vier uur. Daarna kan hij eventueel nog beginnen te werken. In6 zegt tante dat ze niet meegegaan is, en dat dat met tegenzin gebeurde. Zin7 drukt uit dat het niet raken van de roos geldt voor veel pijlen, en zin8 drukt uit dat geen enkele student geslaagd is.

2

Een bijzonder geval van partiële negatie vormen correctiezinnen. Nu kan in principe elk willekeurig zinsdeel of stuk daarvan (een woord of zelfs een deel van een woord) afzonderlijk ontkend worden.Niet staat vóór het zinsdeel dat ontkend wordt, of voor het zinsdeel waarvan een stuk ontkend wordt. We illustreren dit met een voorbeeld:We hebben gisteren de broer van Ans bezocht. De mogelijke zinsdeel(stuk) ontkenningen zijn:

Het ontkende element draagt telkens een zinsaccent dat een contrast aangeeft. Zin9d laat zien dat de ontkenning die bij een deel van de naamwoordelijke constituent hoort, vóór de hele naamwoordelijke constituent komt te staan.

De plaats van het negatie-element kan nu precies dezelfde zijn als bij zinsontkenning (vergelijki), zie bijv.9e en:

De context geeft in dit soort gevallen uitsluitsel.

Bij contrastieve partiële ontkenning doen zich enkele verschillen voor in vergelijking met zinsontkenning. Er hoeft met name niet steeds versmelting vanniet met een onbepaalde constituent op te treden (maar dat is wel steeds mogelijk), bijv.:

Zie verder [29·4].

3

Bij partiële ontkenning kan het zinsdeel waarniet betrekking op heeft ook los komen van het negatie-element.Niet staat dan zover mogelijk achteraan in het middenstuk, datgene wat onder het bereik ervan valt komt meer naar links in de zin, eventueel zelfs op de eerste zinsplaats. Het desbetreffende element draagt ook nu weer een accent. De volgende (a)- en (b)-zinnen kunnen telkens met dezelfde betekenis naast elkaar voorkomen:

Plaatsing vanniet zoals in de (a)-zinnen is althans in de standaardtaal gewoner dan plaatsing zoals in de (b)-zinnen, die vooral in het zuiden van het taalgebied voorkomt.

ANS

Taaladvies

Dagenta

Taalportaal