Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS
Woordenboeken
- INT (500 AD - heden)
- Etymologiebank
- Woordenlijst.org
Corpora en lexica
- Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
- GrETEL (CGN, Lassy)
- SoNarClarin login
- Delpher
- CelexClarin login
Overige bronnen
- Taalportaal
- DBNL
- Taaladvies.net
- Wikipedia
20.10.2.3.i De 'richtingsbepaling-waarheen?'
Verder lezen
1
De richtingsbepaling geeft antwoord op de vraag 'waarheen?' (waaronder ook begrepen: 'waardoorheen?' en 'waarlangs?').
Syntactisch is de richtingsbepaling te beschouwen als een complement bij het werkwoord, wat de hierboven besproken bepaling van plaats niet is. Sommige werkwoorden, zoalszich begeven hebben verplicht een richtingsbepaling bij zich (zie(20.10.2.1, sectie 2) evenals [30.3.2.3]).
2
Ter uitdrukking van een richtingsbepaling kunnen de volgende taalelementen gebruikt worden.
- Voorzetselconstituenten;De voornaamste voorzetsels die hier voorkomen, zijn:
- de voorzetsels in engere zinaan,door,in,langs,naar,om,op,over,rond,tot (aan),via,voorbij;
- de achtergeplaatste voorzetselsaf,door,in,langs,om,op,over,rond,uit,voorbij;
- de voorzetselcombinatiesachter...aan,achter...om,boven...uit,buiten...om,door...heen,langs...heen,met...mee,naar...toe,om...heen,onder...door,onder...langs,op....aan,op...af,op...toe,over...heen,tegen...aan,tegen...in,tegen...op,tot...(aan)...toe,tussen...door,voor...langs,voor...om.
Voor het voorzetselte, dat in beperkte mate gebruikt wordt, zie [9.3.2].Voorbeelden zijn:1Ze is al vroegnaar huis gegaan.2Via Maldegem fietsten wenaar Gent.3De hobbits liepentot het punt waar de rivier zich splitste.4Alle passagiers gingenaan boord.5We varen al lang niet meerop Indië.6We redenhet bos in.7Ze trokkende bergen over.8Je hoeft niethet hele park door te rennen.9Loop toch niet zo hardde trap af.10De soldaten kwamennaar het schip toe.11We gingen weerop huis aan.12De kinderen slopentussen de rijen door. - Voornaamwoordelijke bijwoorden met de onder[a] genoemde voorzetsels of metheen;Voorbeelden zijn:13Het onderwerp van de lezing trekt me niet aan; ik wiler nietheen.14Het landwaarheen hij op weg was, stond op geen enkele kaart.15Waar ga jenaartoe?16We hoorden een knal: wij meteenerop af natuurlijk!
- Een betrekkelijke bijzin ingeleid door een voornaamwoordelijk bijwoord, met ingesloten antecedent, bijv.:17Ik gawaarheen jij gaat.
- Een beperkt aantalafleidingen op-waarts, bijv.:18We keerden weerhuiswaarts.19Toen westroomafwaarts gingen, vonden we een doorwaadbare plaats.OpmerkingVerdiepingOpmerkingVoor het al dan niet regionale gebruik van(naar) binnen,(naar) buiten en dergelijke, zie men12.3.4.1.5 en12.3.4.1.7.
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |
Interessante links


