Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS
Woordenboeken
- INT (500 AD - heden)
- Etymologiebank
- Woordenlijst.org
Corpora en lexica
- Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
- GrETEL (CGN, Lassy)
- SoNarClarin login
- Delpher
- CelexClarin login
Overige bronnen
- Taalportaal
- DBNL
- Taaladvies.net
- Wikipedia
18.5.4.4.ii.fZullen
Verder lezen
1
Opmerking
VerdiepingOpmerking
Het werkwoordzullen kan gebruikt worden om uit te drukken dat iets in de toekomst ligt; dit gebruik wordt besproken in [2.4.8.5]. Hieronder worden de gebruikswijzen behandeld die niet of niet in eerste instantie futuraal zijn.
Zullen (presens en imperfectum) kan, meestal metwel, uitdrukken dat iets waarschijnlijk is (ongeacht of het in heden, verleden of toekomst ligt):
1aPeterzal welslagen.
bPeter dacht dat hij welzou slagen.
cPeterzal welgeslaagd zijn.
2Jezult (wel) dorsthebben met die warmte.
3Menzal zich herinneren dat de generaal, nadat zijn paard ten val was gekomen, te voet verder had gestreden.
2
Zou(den) kan uitdrukken dat de spreker heeft vernomen dat een bepaalde handeling of toestand zich voordoet, zal voordoen of voorgedaan heeft, maar dat er geen zekerheid over bestaat.
4Karelzou vanavond nogthuiskomen.
5De minister van buitenlandse zakenzou morgen naar Argentiniëvertrekken.
6Bij de brandzouden alle bewonerszijn omgekomen.
Zinnen als5 en6 worden vooral gebruikt in de nieuwsmedia, om al te grote stelligheid in de berichtgeving te vermijden.
De betekenissen van zinnen metmoeten (zoals weergegeven onderb,1), met presens- of imperfectumvormen vanzullen (zief,1) en metzou(den) zoals hier bedoeld liggen dicht naast elkaar, maar vertonen wel eigen nuances. Bijmoeten ligt de nadruk op het voorhanden zijn van gegevens op grond waarvan men een conclusie trekt; bijzullen (f,1) op de waarschijnlijkheid zonder meer; bijzou(den) (f,2) op het feit dat men iets van anderen vernomen heeft. Vergelijk de volgende zinnen (zin9 (moeten is hier herhaald als7a):
7aMoedermoet onderweg oponthoudgehad hebben, (anders was ze geen uur te laat).
bMoederzal onderweg wel oponthoudgehad hebben, (neem ik aan).
cMoederzou onderweg oponthoudgehad hebben. (Er is bij de buren over opgebeld).
3
Ter uitdrukking van de niet-werkelijkheid van een gebeuren worden ófwel de imperfectumvormen vanzullen gebruikt, gecombineerd met de infinitief van het zelfstandig werkwoord, ófwel de imperfectumvormen van het zelfstandig werkwoord (zie hiervoor [28.3.3.2/ii]):
8aAls ik geldzou hebben,zou ik op reisgaan.
bAls ik geld had, ging ik op reis.
cAls ik geld had,zou ik op reisgaan.
dAls ik geldzou hebben, ging ik op reis.
Vergelijk metmogen (d,2). Zie ook [18.5.7.2/ii1],[4].
Opmerking
VerdiepingOpmerking
Zin8b kan ook betekenen: 'Telkens als ik weer geld had, ging ik op reis' (werkelijkheid).
4
De imperfectumvormen vanzullen worden ook gebruikt om een verzoek in vragende vorm voorzichtig te formuleren; vergelijk de volgende (a) - en (b) -zinnen:
9aZou ik evenmogen bellen?
bMag ik evenbellen?
10aZou uwillen beginnen te lezen?
bWilt ubeginnen te lezen?
11aZou ik hier mijn kofferkunnen laten staan, alstublieft?
bKan ik hier mijn kofferlaten staan, alstublieft?
Voor sommige verzoeken in niet-vragende vorm en voor andere voorzichtige omschrijvingen kunnen zowelzou(den) + een daarvan afhankelijk werkwoord als het imperfectum van alleen dat laatste werkwoord gebruikt worden (zie [28.3.3.7]). Bij verzoeken in vragende vorm is dat evenwel niet mogelijk. Vergelijk met zin9a en9b:
12Mocht ik evenbellen? ( in dezelfde betekenis)
5
In vragen kunnen presensvormen vanzullen met een onderwerp in de eerste persoon gebruikt worden om een aanbod of een verzoek om toestemming uit te drukken:
13Zal ik je evenhelpen?
14Zullen we de auto vandaag maar in de garagelaten staan?
Opmerking
VerdiepingOpmerking
Als een soort vaste uitdrukkingen zijn te beschouwen: uitroepende zinnen met presensvormen vanzullen (vrijwel uitsluitendje zult/zal enhet zal), vergezeld vanmaar (somstoch). Ze behelzen een emotionele afwijzing van het in de zin uitgedrukte denkbeeld ('je moet er niet aan denken dat...'):
i(In Siberië is het 's winters veertig graden onder nul.) Jezult daar maarwonen!
ii(Een jongen van zeven jaar heeft een oude vrouw beroofd en mishandeld.) Hetzal je kind maarwezen!
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |
Interessante links


