Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS
Woordenboeken
- INT (500 AD - heden)
- Etymologiebank
- Woordenlijst.org
Corpora en lexica
- Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
- GrETEL (CGN, Lassy)
- SoNarClarin login
- Delpher
- CelexClarin login
Overige bronnen
- Taalportaal
- DBNL
- Taaladvies.net
- Wikipedia
14.8.4 Nominalisaties behorend tot type 3
Verder lezen
Tot het derde type behoren de nominalisaties die gemaakt worden met behulp van eeninfinitief-afleiding zonder determinator. Enkele voorbeelden:
1Mosselen eten (is in de mode.)
2Sommen oplossen (vergt enige inspanning.)
3Verhalen vertellen (kan Jan wel.)
Bij nominalisaties van dit type kan het lijdend voorwerp uit de corresponderende zin alleen in de vorm van een naamwoordelijke constituent voor de kern staan. Het kan niet in de vorm van een voorzetselconstituent ervoor komen te staan (zie4b), noch kan het als naamwoordelijke constituent of voorzetselconstituent achter de kern komen te staan (zie4c en4d), bijv.:
4aMosselen eten (is in de mode.)
bVan mosselen eten (is in de mode.)uitgesloten
cEtenmosselen (is in de mode.)uitgesloten
dEtenvan mosselen (is in de mode.)uitgesloten
Het indirect object (meewerkend of belanghebbend voorwerp) uit de corresponderende zin kan zowel voor als achter de kern komen te staan. Voor de kern kan het in de vorm van een naamwoordelijke constituent (zie5a en6a) en in de vorm van een voorzetselconstituent (ingeleid dooraan (zie5b) ofvoor (zie6b) gerealiseerd worden. Achter de kern kan het alleen in de vorm van een voorzetselconstituent optreden. (Vergelijk5c en6c met5d en6d.) Voorbeelden:
5aTante Fien cognac aanbieden (vindt pa doodzonde.)
bAan tante Fien cognac aanbieden (vindt pa doodzonde.)
cCognac aanbiedenaan tante Fien (vindt pa doodzonde.)
dCognac aanbiedentante Fien (vindt pa doodzonde.)uitgesloten
6aEric een nieuwe broek kopen (is altijd leuk.)regionaal
bVoor Eric een nieuwe broek kopen (is altijd leuk.)
cEen nieuwe broek kopenvoor Eric (is altijd leuk.)
dEen nieuwe broek kopenEric (is altijd leuk.)uitgesloten
Het onderwerp uit de corresponderende zin wordt in dit type nominalisaties nooit gerealiseerd. Voorbeeld:
7Karel de Grote kronendoor de paus (was toen een hele gebeurtenis.)uitgesloten
Voorzetselconstituenten kunnen in het algemeen zowel voor als achter de kern voorkomen. Vergelijk de volgende (a)- en (b)-zinnen:
8aAan je moeder bloemen geven (is erg attent.)
bBloemen gevenaan je moeder (is erg attent.)
9aOp een terrasje koffie drinken (is heel gezellig.)
bKoffie drinkenop een terrasje (is heel gezellig.)
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |
Interessante links