Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS
Woordenboeken
- INT (500 AD - heden)
- Etymologiebank
- Woordenlijst.org
Corpora en lexica
- Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
- GrETEL (CGN, Lassy)
- SoNarClarin login
- Delpher
- CelexClarin login
Overige bronnen
- Taalportaal
- DBNL
- Taaladvies.net
- Wikipedia
14.4.3.2 Voornaamwoorden en equivalenten
Verder lezen
Een substantief kan in plaats van met een lidwoord ook gecombineerd worden met een bijvoeglijk voornaamwoord. Bijvoeglijke voornaamwoorden hebben ongeveer dezelfde functie als de lidwoorden. Ze kunnen ook in dezelfde positie voorkomen.
Het genus en het getal veroorzaken vormverschillen bij de voornaamwoorden, zoalsdeze/dit,die/dat, en dergelijke. Zie hiervoor [5].
De bijvoeglijke voornaamwoorden of equivalenten ervan die in de tweede positie kunnen staan, behoren tot één van de volgende vier categorieën:
- bezittelijke voornaamwoorden (deze worden behandeld in [5.5]), bijv.:1mijn broek2onze tuin3ons huis
- aanwijzende voornaamwoorden (zie [5.6]), bijv.:4deze bloem5dit potlood6die krant7dat geraamte8zo'n kind9zulke mooie doosjesIn plaats vanzulk(e) kan men in informele taal ookvan +die (of een andere aanwijzend (voornaam)woord) gebruiken (zie [5.6.9]). Vergelijk in10 en11 de (a)- en (b)-voorbeelden met elkaar:10aHij gaat altijd metzulke rare mensen om.bHij gaat altijd metvan die rare mensen om.informeel11aBea eetzulke Brusselse wafels altijd met suiker.bBea eetvan die Brusselse wafels altijd met suiker.informeelNa werkwoorden met het vaste voorzetselvan (bijv.houden van) is in informeel taalgebruik theoretisch een opeenvolging van tweemaalvan mogelijk, maar dit wordt in de praktijk vermeden, bijv.:12Ik houd nietvan van die zoete appels. (= 'van zulke appels')informeelVerwantschap metzulk(e) vertonen ook de woordendergelijk(e),soortgelijk(e),dusdanig(e) enzodanig(e), die samen met een lidwoord kunnen optreden (zie hiervoor [14.4.3.4]). De genoemde woorden worden behandeld in [5.6.8.1].OpmerkingVerdiepingOpmerkingEen naamwoordelijke constituent metvan die als determinator lijkt erg op een voorzetselconstituent die wordt ingeleid doorvan die, zoals in het onderstaande voorbeeld:iBea heeft gesmuldvan die Brusselse wafels.Dit heeft tot gevolg dat zinnen waarin beide constructies op dezelfde plaats kunnen voorkomen, zoals zinii, dubbelzinnig zijn:iiBea at van die Brusselse wafels.Zinii kan een betekenis hebben die kan worden weergegeven als 'Bea at Brusselse wafels, weet je wel'.Van die is hier de determinator van de naamwoordelijke constituentvan die Brusselse wafels. In deze betekenis zou men ookzulke kunnen gebruiken. Zinii kan ook een betekenis hebben die kan worden weergegeven met 'Bea at van een bepaalde verzameling wafels'. In die betekenis hebben we te maken met een voorzetselconstituentvan die Brusselse wafels.
- vragende voornaamwoorden (zie [5.7.3]), bijv.:13welke boom?14welk gerecht?15welk'dat' (bedoel je)?
- betrekkelijke voornaamwoorden (zie [5.8.4]), bijv.:16(Pietje Bell, )welke aardige serie (ik met genoegen gelezen heb (...).)
Literatuur
Interessante links
ANS
Taaladvies
Dagenta
Taalportaal
Versiegeschiedenis
| versie | redacteur(en) | datum | opmerkingen |
| 2.1 | januari 2019 | Automatische conversie van ANS 2.0 | |
| 2.0 | W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn | 1997 |
Interessante links


