Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNarClarin login
  • Delpher
  • CelexClarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
5.8.5.2.ii Met ingesloten antecedent
Verder lezen
Met betrekking tot personen iswie het meest gebruikelijke betrekkelijke voornaamwoord met ingesloten antecedent. De betrekkelijke bijzin metwie verwijst in dit geval nooit, behalve bij pseudo-gekloofde zinnen zoals7 en8, naar een bepaalde, specifieke persoon, maar naar personen in het algemeen. Het antecedent kan geëxpliciteerd worden door middel van de voornaamwoordenhij ofzij (in algemene zin gebruikt), of, met versterking van de veralgemenende betekenis, door middel van woorden alsieder,allen, enz., welke woorden gevolgd worden doordie. Een voorbeeld (met daarbij alternatieve mogelijkheden) is:
1aWie steelt is een dief.
bHij/Ieder die steelt is een dief.
cZij/Allen die stelen zijn dieven.
Andere voorbeelden:
2Wie geen stoel krijgt, moet maar staan.
3Wie niet horen wil, moet voelen.
4Wie zoet is, krijgt lekkers.
De veralgemenende betekenis kan ook versterkt worden door toevoeging vanal als voorbepaling:
5Al wie steelt is een dief.
6Wees vriendelijk vooral wie je ontmoet.
Een apart type vormen de betrekkelijke bijzinnen in pseudo-gekloofde zinnen:
7Wie wel juichte, was Teng.
8Wie natuurlijk veel te laat was, was mijn broer.
Met die bijzinnen worden dezelfde personen bedoeld als die aangeduid door het onderwerp van de rompzin.Wie kan in deze zinnenniet vervangen worden door combinaties met geëxpliciteerd antecedent, zoalshij die,ieder die, enz.
Opmerking
Verdieping
Opmerking
Het betrekkelijk voornaamwoord met ingesloten antecedentwie is soms moeilijk te onderscheiden van het vragend voornaamwoordwie in bijzinnen. Vergelijk:
iWie op de achterste bank had gezeten, was onbekend.
iiWie op de achterste bank had gezeten, was door z'n onrustig gedrag opgevallen.
Zini kan ook weergegeven worden als:
iiiHet was onbekend wie op de achterste bank had gezeten.
Hier iswie een vragend voornaamwoord dat niet doorhij die vervangen kan worden. Dat is wel het geval in zinii, die als volgt kan luiden:
ivHij die op de achterste bank had gezeten, was door z' n onrustig gedrag opgevallen.
Literatuur
    Interessante links
    ANS
      Taaladvies
        Dagenta
          Taalportaal
            Versiegeschiedenis
            versieredacteur(en)datumopmerkingen
            2.1januari 2019Automatische conversie van ANS 2.0
            2.0W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn1997
            Interessante links