Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNarClarin login
  • Delpher
  • CelexClarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
5.3.3.1 Persoon en getal
Verder lezen
1
In het algemeen geldt dat de wederkerende voornaamwoorden van de eerste en tweede persoon gebruikt worden om te verwijzen naar de in persoon en getal overeenkomende persoonlijke voornaamwoorden; wordt er niet naar persoonlijke voornaamwoorden van de eerste of tweede persoon verwezen, dan worden de wederkerende voornaamwoorden van de derde persoon gebruikt. Voorbeelden (de wederkerende voornaamwoorden en hun antecedenten zijn gecursiveerd):
1Ik wasme.
2We hebbenons vergist.
3Je zietjezelf in de spiegel.
4Jullie moetenje meer inspannen.
5Hij /moeder kleedtzich aan.
6Zij /de buren gedragenzich merkwaardig.
7Men scheertzich het prettigst met water en zeep.
8aJe moetje meer inspannen.
bJullie moetenje meer inspannen.
9aGe moetu meer inspannen.regionaal
bU moetu/zich meer inspannen.
Opmerking
Verdieping
Opmerking
Regionaal (vooral in België) komt vermenging vanje - enu -vormen voor, bijv.:
iGeefjij u wel rekenschap, dat dat onbeleefd is?regionaal
iiHebtu je vergist?regionaal
2
Voor de keuze tussenu(zelf) enzich(zelf) geldt het volgende.
  • Het gebruik vanu is de enige mogelijkheid bij een imperatief, zoals in voorbeeld10a en10b. Hier verwijst het wederkerend voornaamwoord niet binnentekstelijk, aangezien er geen antecedent aanwezig is [5.3.1].Zich is wel mogelijk bij een imperatief met toegevoegd voornaamwoordu (10c):
    10aVergisu niet!
    bVergiszich niet!uitgesloten
    cVergistu zich niet!
  • Het gebruik vanzich heeft de voorkeur als het onderwerpu verbonden wordt met een werkwoordsvorm die gelijk is aan die van de derde persoon:
    11aU iszich wel bewust van de gevaren, neem ik aan.
    b U isu wel bewust van de gevaren, neem ik aan.twijfelachtig
    12aU heeftzich vergist.
    b U heeftu vergist.twijfelachtig
  • Het gebruik vanzich heeft eveneens de voorkeur als het persoonlijk en het wederkerend voornaamwoord onmiddellijk op elkaar volgen
    13aIk denk datu zich vergist.
    bIk denk datu u vergist.twijfelachtig
    14aZietu zichzelf als toekomstig premier?
    bZietu uzelf als toekomstig premier?twijfelachtig
Literatuur
    Interessante links
    ANS
      Taaladvies
        Dagenta
          Taalportaal
            Versiegeschiedenis
            versieredacteur(en)datumopmerkingen
            2.1januari 2019Automatische conversie van ANS 2.0
            2.0W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn1997
            Interessante links