Voorbeeldzoekerx
(typ in het invoerveld om het voorbeeld te wijzigen)
zoek dit voorbeeld in:
ANS

Woordenboeken

  • INT (500 AD - heden)
  • Etymologiebank
  • Woordenlijst.org

Corpora en lexica

  • Corpus Hedendaags NederlandsClarin login
  • GrETEL (CGN, Lassy)
  • SoNarClarin login
  • Delpher
  • CelexClarin login

Overige bronnen

  • Taalportaal
  • DBNL
  • Taaladvies.net
  • Wikipedia
  • Google
5.2.3.2 Het gebruik
Verder lezen
1
De vormikke behoort tot het informele taalgebruik. Hij komt vooral in de taal van kinderen voor, maar ook wel daarbuiten, met name om emotionele nadruk aan te geven. Voorbeelden:
1(Moeder: ) Wie wil er een gebakje?informeel
1(Kind: )Ikke!informeel
2A: Dat moet jij maar eens even doen.informeel
2B:Ikke?!informeel
2
In afwijking van het algemene gebruik [5.2.2] kunnen demeervoudige vormen ook naaréén enkele spreker verwijzen. Dit gebeurt in de volgende gevallen:
  1. in bijzonder taalgebruik van hoogwaardigheidsbekleders bijv. koningen, pausen);
    Men noemt deze stijlfiguurmajesteitsmeervoud (pluralis majestatis). In dit geval wordt altijd de volle vorm gebruikt. Een voorbeeld is:
    3Wij , Beatrix, koningin der Nederlanden...formeel
  2. in formeel taalgebruik ter vermijding van deik-vorm;
    Men noemt dit gebruik, dat vroeger meer voorkwam dan tegenwoordig, welbescheidenheidsmeervoud (pluralis modestiae). Een voorbeeld is:
    4Zoalswe hierboven reeds aantoonden, is dit criterium onbruikbaar.formeel
    Doordat de schrijver of spreker zich identificeert met de lezer of toegesprokene - om een als minder discreet aangevoelde directe aanspreking te vermijden - kan het voornaamwoord van de eerste persoon in feite defunctie van een voornaamwoord van de tweede persoon gaan vervullen, bijv.:
    5Zoalswij in[3] zagen...formeel
    6We hebben zojuist gehoord dat...formeel
  3. in situaties met een paternalistisch (of maternalistisch) karakter;
    Ook hier komt het gebruik vanwe (eerder dan het beklemtoondewij) met de functie van een voornaamwoord van de tweede persoon voor, bijv.:
    7(moeder tot een klein kind: ) Nu gaanwe lekker slapen.
    8(verpleegster tot een patiënt: ) Wat hebbenwe nou gedaan? Al het eten laten staan?
  4. in informeel taalgebruik;
    In dit geval kanwe (geenwij) voorik gebruikt worden, bijv.:
    9Kom,we zullen maar weer eens opstappen. (we = 'ik')informeel
Voorwe met een algemene, vage referentie (= 'men'): [5.2.9].
Literatuur
    Interessante links
    ANS
      Taaladvies
        Dagenta
          Taalportaal
            Versiegeschiedenis
            versieredacteur(en)datumopmerkingen
            2.1januari 2019Automatische conversie van ANS 2.0
            2.0W. Haeseryn, K. Romijn, G. Geerts, J. de Rooij, M.C. van den Toorn1997
            Interessante links