Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Neidio i'r cynnwys
Wicipedia
Chwilio

System rhifolion Groegaidd

Oddi ar Wicipedia

System o ysgrifennu rhifau gan ddefnyddio llythrennau'rwyddor Roeg ywsystem rhifolion Groegaidd. Dyma oedd y dull o nodi rhifau a ddefnyddiwyd yngNgroeg yr Henfyd, ond yngNgwlad Groeg fodern, mae'r rhifau yn dal i gael eu defnyddio ar gyfertrefnolion ac mewn cyd-destunau tebyg i'r rhai lle maerhifolion Rhufeinig yn dal i gael eu defnyddio mewn rhannau eraill o'r Gorllewin. Fodd bynnag, ar gyferrhifau prifol cyffredin, mae Gwlad Groeg yn defnyddiorhifolion Arabaidd.

Mae rhifolion Groegaidd ynddegol, yn seiliedig ar bwerau 10.Yn lle rhoi symbolau penodol eu hunain i rifau, ailddefnyddiodd lythrennau'r wyddor Roeg.

Braslun o'r system

[golygu |golygu cod]

Dros ganrifoedd, roedd amrywiad mawr yn ffurfiau'r llythrennau, a'r ffordd yr oeddent yn cael eu harddangos. Dim ond braslun o'r system yw'r canlynol.

Mae'r unedau o 1 i 9 yn cael eu neilltuo i naw llythyren gyntaf yr wyddor oalffa (α) itheta (θ).Yn lle ailddefnyddio'r rhifau hyn i ffurfio lluosrifau o'r pwerau uwch o ddeg (fel sy'n wir gyda rhifolion Arabaidd sy'n cael eu defnyddio heddiw), mae pob lluosrif o deg, o 10 i 90, yn cael eu neilltuo i naw llythyren nesaf yr wyddor oiota (ι) ikoppa (ϟ).Mae pob lluosrif o gant, o 100 i 900, yn cael eu neilltuo i naw llythyren orho (ρ) isampi (ϡ).Mae acen (keraia) ar ochr chwith isaf llythyren yn golygu ei fod yn cael ei luosi â 1000.Cyfunir y llythyrau hyn i ffurfio'r rhifau yn ôl yr angen. Er enghraifft, 365 = 300 + 60 + 5 = τξε .

αβγδεϛζηθ
123456789
ικλμνξοπϟ
102030405060708090
ρστυφχψωϡ
100200300400500600700800900
͵α͵β͵γ͵δ͵ε͵ϛ͵ζ͵η͵θ
100020003000400050006000700080009000

Enghraifft

[golygu |golygu cod]
Darn o destun oMetrica gan Hero o Alexandria (1g CC) mewn llawysgrif sy'n dyddio o tua 1100 OC (Codex Constantinopolitanus Veteris Palatii 1, fol. 96r)

Dyma drawsgrifiad o'r testun yn yr enghraifft a ddangosir uchod:

[…] γίγνεται͵θϡϟϛ δʹ ϛʹ […]
[…] ἔσται τὸ στερεὸν […]

Mae'r testun yn cynnwys y rhif "͵θϡϟϛ δʹ ϛʹ", h.y. "9,996 +14 +16". Mae'r llinell uwchben y llythrennau yn dangos eu bod yn cynrychioli rhif.

Comin Wikimedia
Comin Wikimedia
Mae ganGomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=System_rhifolion_Groegaidd&oldid=10883666"
Categorïau:
Categori cudd:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp