| Paul Robeson | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 9 Ebrill 1898  Princeton |
| Bu farw | 23 Ionawr 1976 ostrôc Philadelphia |
| Man preswyl | Paul Robeson House |
| Label recordio | Columbia Records, Philips Records, EMI |
| Dinasyddiaeth | Unol Daleithiau America |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | canwr,cyfreithiwr,llenor, chwaraewr pêl-fasged, chwaraewr pêl-droed Americanaidd, actor ffilm, actor llwyfan,gwleidydd,actor, cerddolegydd |
| Math o lais | bas-bariton |
| Taldra | 75 modfedd |
| Pwysau | 219 pwys |
| Plaid Wleidyddol | Progressive Party |
| Mudiad | Dadeni Harlem |
| Tad | William Drew Robeson I |
| Mam | Maria Louisa Bustill |
| Priod | Eslanda Goode Robeson |
| Partner | Helen V. Rosen, Peggy Ashcroft |
| Plant | Paul Robeson, Jr. |
| Gwobr/au | Medal Spingarn, Gwobr Grammy am Gyraeddiadau Gydol Oes, Neuadd Enwogion New Jersey, Gwobr Ryngwladol Stalin "Ar gyfer Cryfhau Heddwch Ymhlith y Gwledydd", Black Filmmakers Hall of Fame, Gwobr Paul Robeson, seren ar Rodfa Enwogion Hollywood, Gwobrau Donaldson |
| Chwaraeon | |
| Tîm/au | Akron Pros |
| Safle | end |
| Gwlad chwaraeon | Unol Daleithiau America |
Canwr acactorffilm atheatr o'rUnol Daleithiau oeddPaul Leroy Robeson (9 Ebrill1898 –23 Ionawr1976).
Ganwyd ynPrinceton,New Jersey, yn fab i weinidog a chyn-gaethwas o'r enw William Robeson a'i wraig Maria.
MynychoddBrifysgol Rutgers ac ynaYsgol y Gyfraith, Columbia lle derbyniodd radd LL.B.; chwaraeoddbêl-droed Americanaidd ar lefel uchel yn y ddau goleg.
Dechreuodd ar ei yrfa fel actor llwyfan yn 1921 ynEfrog Newydd lle bu'n byw am saith mlynedd gyda'i wraig Essie. Yn ystod y cyfnod hwn, serenodd yn y ffilmThe Proud Valley, a dorrodd dir newydd o ran dangos y dyn croenddu fel ag yr oedd, yn hytrach nag felcaricature. Daeth yn enwog fel canwr caneuongospel hefyd.
Bu Paul Robeson yn gysylltiedig gyda glöwyr De Cymru am 40 mlynedd bron. Daeth ar eu traws yn gyntaf yn Llundain ym 1929 lle roedd nifer ohonynt yn ddiwaith ac yn canu am eu bara menyn. Fe ddilynodd eu protest a dechreuodd canuemyn-donau ysbrydol iddynt. Cyfranodd at eu hachos drwy Gronfa Gymorth y Glöwyr, ac ymwelodd â sawl tref a chwm yn Ne Cymru gan gynnwysCastell-nedd,Aberdâr, aPhont-y-clun.
Roedd Robeson yn perfformio mewn cyngerdd yngNghaernarfon ym 1934 pan ddaeth newyddion trychinebGlofa Gresffordd. Rhodd ei dâl o'i berfformiad i'r gronfa ar gyfer teuluoedd y meirw. FfilmiwydThe Proud Valley ymMhont-y-pridd aSanders of the River ynTiger Bay,Caerdydd. Dywedodd Robeson, "it's from the miners in Wales I first understood the struggle of Negro and white together".
Yn eisteddfod y glöwyr ymMhorthcawl, 1957, perfformiodd Robeson drwy ganu ar y ffôn o Efrog Newydd, ac ymunodd âChôr Meibion Treorci i ganu "Hen Wlad fy Nhadau". Yn 1958 canodd ynEisteddfod Genedlaethol Cymru Glyn Ebwy 1958, gydagAneurin Bevan yn ei gyflwyno. Gofynnwyd iddo os oedd am gael rodd i gofio'r eisteddfod, a gofynnodd Paul am lyfr emynau Cymraeg.
Cefnogodd y gweithiwr a mynegodd ei farn ynglŷn âRhyfel Cartref Sbaen.
Yn ystod yrAil Ryfel Byd, cefnogodd ei wlad, a chanodd a pherfformiodd i'r milwyr ac fel Othello ynBroadway. Er hyn, ar ddiwedd y rhyfel rhoddwyd ef ar restr o boblpro-Sofiet gan yrFBI. Brwydrai dros hawliau'r duon a chymerwyd eibasbort oddi wrtho gan LywodraethUDA oherwydd ei ddaliadau Comiwnyddol ac o'r herwydd lleihaodd ei incwm yn fawr.
Treuliodd ei flynyddoedd olaf ynPhiladelphia.
