| John Gwenogfryn Evans | |
|---|---|
%2c_MA%2c_DLitt_(gcf01707).jpg) | |
| Ganwyd | 20 Mawrth 1852  Llanybydder |
| Bu farw | 25 Mawrth 1930 Llanbedrog |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater | |
| Galwedigaeth | llenor,gweinidog yr Efengyl,paleograffydd |
| Cysylltir gyda | Llyfrgell Genedlaethol Cymru,William Thomas |
| Plant | Emrys Hunter Evans |
Paleograffydd a golygwr henlawysgrifau Cymreig oeddJohn Gwenogvryn Evans (20 Mawrth1852 –25 Mawrth1930).
Cafodd ei eni ynLlanybydder,Sir Gaerfyrddin. Un o'i athrawon oeddWilliam Thomas (Gwilym Marles). Astudiodd ddiwinyddiaeh a daeth yn weinidog i'rUndodiaid ond oherwydd afiechyd rhoddodd y gorau i'r weinidogaeth ym 1880. Roedd ganddo ddiddordeb dwfn mewn hen lawysgrifau Cymreig, gan sefydlu ei wasg ei hun ymMhwllheli er mwyn eu cyhoeddi.
Roedd yn gyfaill ac yn wrandawr ar ddarlithoedd SyrJohn Rhys tra'n byw ynRhydychen, rhwng 1880 a 1900, a ganddo fo gafodd ei gariad at hen lawysgrifau.
Bu John Gwenogfryn Evans yn ymgyrchu dros gael llyfrgell ddiogel i Gymru. Roedd llyfrau gwerthfawr mewn perygl o gael eu difa gan dân, lleithder a phryfed. Roedd cysylltiad Gwenogvryn Evans â SyrJohn Williams yn bwysig yn hanes sefydluLlyfrgell Genedlaethol Cymru[1]
Sillafiad "cywir" ei enw, sef y fersiwn a ddefnyddid ganddo fo ei hun, oedd "Gwenogvryn". Gwenogfryn oedd enw a fabwysiadwyd ganddo oherwydd dyna enw ei gartref pan yn fachgen.[2]
