Mae'r hyperbola yn gromlin agored gyda dwy gangen; mae'n gymesur ym mhob ffordd.
Mewnmathemateg, maehyperbola (lluosog:hyperbolâu) yn fath o gromlin llyfn sy'n gorwedd mewn plân, wedi'i ddiffinio gan ei nodweddion geometrig neu ganhafaliadau. Mae ganddo ddwy ran, a elwir yn "gydrannau neu ganghennau cysylltiedig".
Gwahanol fathau o drychiadau conig: 1.Parabola 2.Cylch acelíps 3. Hyperbola
Mae'r hyperbola yn un o'r tri math odrychiad conig, a ffurfiwyd gan groestoriad plân a chôn dwbl. Ceir dau drychiad arall, sef yparabola a'relíps.
Os yw'r plân yn croestori drwy ddau hanner y côn dwbl, ond nid yw'n mynd trwy apig y conau, yna mae'r conig yn hyperbola .
Mae'r gair "hyperbola" yn tarddu o'rGroeg ὑπερβολή, sef "gormod"; fe'i defnyddir hefyd yn Saesneg mewn gair arall, sy'n perthyn yn agos i hyperbola, sef"hyperbole" (gormodiaith).
Disgrifiwyd yr hyperbola yn gyntaf gan Menaechmus (Μέναιχμος, 380–320 CC)ond bu'n rhaid aros tan Apollonius o Berga (c.2g CC cyn bathu'r term.
Hyperbola: diffiniad drwy bellter y pwyntiau i ddau bwynt sefydlog (yfoci)
Hyperbola: diffiniad drwy gylch
O fewngeometreg, gellir diffinio'r hyperbola fel set o bwyntiau (locws y pwyntiau) ar blân Ewclidaidd:
Set o bwyntiau yw'rhyperbola, ac i bob pwynt o'r set, mae gwahaniaeth y pellter absoliwt i ddau bwynt sefydlog (yfoci), yn gyson, ac a ddynodir fel arfer gan
Gelwir canolbwynt y segment-linell sy'n ymuno â'r ffocws yn 'ganol' yr hyperbola. Gelwir y linell drwy'r ffocws yn 'echelin fawr' (major axis). Mae'n cynnwys y 'fertigau', sydd â pellter i'r canol. Gelwir y pellter o'r ffocws i'r canol yn 'bellter ffocal'.
.svg)
