Mae'r diffiniad osefydliad elusennol acelusen yn amrywio o wlad i wlad, ac mewn rhai achosion ar yr ardal o'r wlad lle mae'r sefydliad elusennol yn gweithredu. Mae rheolaeth, eu sefyllfa treth a'r modd y mae deddfwriaeth elusennol yn effeithio ar sefydliadau elusennol hefyd yn amrywio.
Mae elusen, neu sefydliad elusennol, yn fath arbennig o sefydliad gwirfoddol yngNghymru aLloegr.[1] Mae sefydliad gwirfoddol yn sefydliad sydd yno am resymau elusennol, cymdeithasol, dyngarol neu resymau eraill.[2] Mae angen i'r sefydliad ddefnyddio unrhyw elw ar gyfer swyddogaeth y sefydliad yn unig, ac nid yw'n rhan o unrhyw adran lywodraethol, awdurdod lleol neu gorff statudol arall.[3] Mae pob elusen yn sefydliad gwirfoddol, ond nid yw pob sefydliad gwirfoddol yng Nghymru a Lloegr yn elusennau.
Er mwyn i sefydliad gwirfoddol fod yn sefydliad elusennol, rhaid i nodau cyffredinol neu "bwrpas" y sefydliad, fod yn elusennol. Rhaid i holl bwrpasau'r sefydliad fod yn elusennol, am na all elusen gael rhai pwrpasau elusennol a rhai na sydd yn elusennol.[4]