Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Neidio i'r cynnwys
Wicipedia
Chwilio

Croatia

Oddi ar Wicipedia
Croatia
Republika Hrvatska
ArwyddairLlawn bywyd Edit this on Wikidata
Mathgwladwriaeth sofran, gwladwriaeth unedol, un o wledydd môr y canoldir,gwlad Edit this on Wikidata
PrifddinasZagreb Edit this on Wikidata
Poblogaeth3,871,833 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 25 Mehefin 1991 Edit this on Wikidata
AnthemLijepa naša domovino Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethAndrej Plenković Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC+01:00 Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol
Croateg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolyr Undeb Ewropeaidd, gwladwriaethau ôl-Iwgoslafia, Schengen Area,Ardal yr ewro,De Ewrop Edit this on Wikidata
Arwynebedd56,594 km² Edit this on Wikidata
GerllawMôr Adria Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaSlofenia,Hwngari,Serbia,Bosnia a Hertsegofina,Montenegro,Liberland Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau45.25°N 15.46667°E Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredolLlywodraeth Croatia Edit this on Wikidata
Corff deddfwriaetholSenedd Croatia Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y wladwriaeth
Arlywydd Croatia Edit this on Wikidata
Pennaeth y wladwriaethZoran Milanović Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
Prif Weinidog Croatia Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethAndrej Plenković Edit this on Wikidata
Map
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)$70,965 million Edit this on Wikidata
ArianEwro Edit this on Wikidata
Canran y diwaith17 ±1 canran Edit this on Wikidata
Cyfartaledd plant1.46 Edit this on Wikidata
Mynegai Datblygiad Dynol0.858 Edit this on Wikidata

Gweriniaeth yn ne-ddwyrainEwrop ar lan yMôr Canoldir ywGweriniaeth Croatia neuCroatia (Croateg:"Cymorth – Sain" Republika Hrvatska ). Mae'n gorwedd yn yBalcanau gan ffinio âSlofenia,Hwngari,Serbia aBosnia a Hertsegofina. Y brifddinas ywZagreb. Yn y cyfrifiad diwethaf, roedd gan Croatia boblogaeth o 3,871,833(2021)[1].

Daearyddiaeth

[golygu |golygu cod]
Prif:Daearyddiaeth Croatia
Cymharu maint a lleoliad Cymru a Chroatia

Mae Croatia wedi ei lleoli yng Nghanolbarth a De-ddwyrain Ewrop, yn ffinio gydaHwngari i'r gogledd-ddwyrain, Serbia i'r dwyrain,Bosnia a Hertsegofina i'r de-ddwyrain,Montenegro i'r de-ddwyrain, yMor Adriatig i'r de-orllewin a Slofenia i'r gogledd-orllewin. Mae'n gorwedd yn bennaf rhwng lledredau 42° a 47° G a hydredau 13° a 20° Dn. Mae rhan o'r diriogaeth sydd bellaf i'r de sy'n amgylchynnuDubrovnik yn allglofan ymarferol sy'n gysylltiedig â'r cyfandir gan stribyn byr o arfordir sy'n perthyn i Fosnia a Hertsegofina o amgylchNeum.

Hanes

[golygu |golygu cod]
Prif:Hanes Croatia

Credir fodhanes Croatia yn cychwyn gyda'rIllyriaid ac mai nhw oedd trigolion gwreiddiol y tir cyn i'rYmerodraeth Rufeinig goresgyn a gwladychu Croatia. Ymsefydlodd llwythCeltaidd yBoii ynPannonia cyn diwedd y mileniwn cyntaf cyn Crist. Sefydlwyd talaithIllyria gan y Rhufeinwyr yn y ganrif gyntaf cyn Crist. Mae prif ddinasoedd yr arfordir felPula,Split aDubrovnic i gyd yn hen iawn.Dalmatia a Pannonia oedd yr enw ar y ddwy ran o'r wlad. Y dystiolaeth amlycaf am eu presenoldeb yw PalasDiocletian yn Split (300 OC) a'ramffitheatr fawr yn Pula.

Cyrhaeddodd yCroatiaid (llwythSlafaidd) yn heddychol fel milwyr hur i'r Rhufeinwyr o'r 7c ymlaen mewn gwlad o ddiboblogwyd gan y "barbariaid". Erbyn 820 roedd Dugaeth Croatia yn unedig danVladislav; parhaodd rhai o drefi'r arfordir i siaradLladin ac wedynEidaleg am ganrifoedd. Y brenin cyntaf oeddTomislav, a goronwyd yn 925.

Roedd y wlad yn annibynnol tan 1089 pan ddaeth yn rhan o deyrnasHwngari - ond gyda senedd (Sabor) annibynnol. Er gwaethaf ymyrraethFenis, yMongoliaid a'rCroesgadwyr, parhaodd dominyddiaeth yr Hwngariaid tan 1526. Erbynbrwydr Mohacs yn 1526 roedd y rhan fwyaf o'r wlad yn rhan oYmerodraeth yr Otomaniaid.

Ymateb syml senedd y Croatiaid oedd derbynArchddug Ferdinand oAwstria fel brenin yn 1527, a wthiodd yr Otomaniaid yn ôl yn ystod y ganrif ganlynol. Rhoddodd yrHabsbwrgiaid Croatia yn hanner "Hwngaraidd" eu hymerodraeth, a hynny erbyn 1699.

Wedi'rRhyfel Byd Cyntaf ffurfwydIwgoslafia yn 1918, a bu Croatia dan awdurdodBeograd am y tro cyntaf. Rhoes yrAil Ryfel Byd rym i'rUstase, (mudiadffasgaidd lleol) o dan yNatsïaid, ac wedi'r rhyfel cafwyd rheolaeth danTito a'rComiwnyddion am 45 mlynedd.

Yn 1991, ar ôl naw ganrif dan reolaeth ei chymdogion, daeth Croatia yn wlad annibynnol eto. Croesawyd y genedl newydd gan bedair blynedd o ryfel, cyflafanau, a dros chwarter miliwn o ffoaduriaid.

Mae Croatia erbyn heddiw yn aelod o'rCenhedloedd Unedig,Cyngor Ewrop,NATO,Sefydliad Masnach y Byd (WTO), a'rUndeb Ewropeaidd.

Diwylliant

[golygu |golygu cod]
Prif:Diwylliant Croatia

Oherwydd ei lleoliad daearyddol, mae Croatia yn cynrychioli cyfuniad o bedwar diwylliant gwahanol. Mae wedi bod yn groesffordd i ddylanwadau diwylliannol y gorllewin a'r dwyrain ers i'r Ymerodraeth Rufeinig Orllewinol a'r Ymerodraeth Bysantaidd ymrannu - yn ogystal â diwylliannau Mitteleuropa a Môr y Canoldir.[240] Y mudiad Ilyraidd oedd y cyfnod mwyaf arwyddocaol yn hanes diwylliant y genedl, oherwydd i'r 19eg ganrif brofi'r allweddol i ryddhau'r iaith Croataidd a gweld datblygiadau nas gwelwyd eu math o'r blaen yn holl feysydd diwylliant a chelf.[43]

Economi

[golygu |golygu cod]
Prif:Economi Croatia

Mae Croatia yn cael ei hystyried gan y Cenhedledd Unedig fel economi incwm uchel. Mae data'r Gronfa Ariannol Ryngwladol yn dangos bod Cynnyrch Mewnwladol (GDP) enwol Croatia yn $53.5 billion, neu $12,863 per capita yn 2017, tra bod paredd grym pwrcasu y Cynnyrch Mewnwladol yn $100 billion, neu $24,095 per capita. Yn ôl data Eurostat, roedd PPS GDP Croatia yn 61% o'r cyfartaledd Ewropeaidd yn 2012.

Roedd twf real y Cynnyrch Mewnwladol yn 2007 yn 6.0 y cant. 5,895 HRK y mis oedd cyfartaledd cyflog gweithiwr yng Nghroatia yn Ionawr 2017, a chyfartaledd cyflog crynswth oedd 7,911 HRK y mis.[155] Yn Chwefror 2017, roedd cyfradd ddiweithdra gofrestredig Croatia yn 15.3 y cant.

Cyfeiriadau

[golygu |golygu cod]
  1. https://dzs.gov.hr/vijesti/objavljeni-konacni-rezultati-popisa-2021/1270.
gw  sg  go
Aelod-wladwriaethau yr Undeb Ewropeaidd
gw  sg  go
Gwledyddy Môr Canoldir
Eginyn erthygl sydd uchod amCroatia. Gallwch helpu Wicipedia drwyychwanegu ato
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Croatia&oldid=14114587"
Categorïau:
Categorïau cudd:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp