![]() | |
Math | plasty gwledig ![]() |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Rhan o'r canlynol | ystad Corsygedol ![]() |
Lleoliad | ystad Corsygedol,Dyffryn Ardudwy ![]() |
Sir | Dyffryn Ardudwy ![]() |
Gwlad | y Deyrnas Unedig ![]() |
Uwch y môr | 157.8 metr ![]() |
Cyfesurynnau | 52.7871°N 4.07726°W ![]() |
![]() | |
Perchnogaeth | Teulu Fychan,Mostyn ![]() |
Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd II*, Henebion Cenedlaethol Cymru ![]() |
Manylion | |
Plasdy hynafol sy'n ffermdy heddiw, ym mhlwyfLlanddwywe (Llanddwywe-is-y-graig), gerDyffryn Ardudwy,Meirionnydd, ywCorsygedol (cyfeiriad gridSH600231). Mae ganddo le pwysig yn hanesllenyddiaeth Gymraeg fel aelwyd i deulu o noddwyrbeirdd a chartref i gasgliad olawysgrifau Cymraeg, yn cynnwysLlyfr Gwyn Corsygedol.
Gorwedd y plasdy, sy'n fferm y dyddiau hyn, tuag un milltir i'r dwyrain o bentref Dyffryn Ardudwy, ger lanafon Ysgethin, ar esgair sy'n codi i fryniau'rRhinogydd, ynArdudwy.
Cyrchai beirddGwynedd y plasdy i fwynhau nawdd Fychaniaid Corsygedol am yn agos i dair canrif a hanner. Mae'r cerddi cynharaf yn dyddio i ddiwedd y15g, ond credir y bu'n blasdy pwysig ymhell cyn hynny hefyd. Dechreuwyd adeiladu'r plasdy presennol gan Rhisiart Fychan yn1576, ac ychwanegwyd iddo gan ei fab Gruffudd Fychan. Yn 1630 ychwanegwyd y porth mawr gan William Fychan, mab Gruffudd.
Canodd y barddGruffudd Philip i Gorsygedol ddechrau'r 17g:
Edmyga'r bardd y ffenestri gwydr ardderchog, un o newyddbethau'r oes. Cerrig lleol a ddefnyddwyd i godi'r plasdy, sy'n nodweddiadol hefyd am ei simneiau mawr yn arddull lleol y rhan honno oSir Feirionnydd.
Trwy gydbriodas, unwyd aelwyd Corsygedol a theuluNannau, gerDolgellau. Yr aelod mwyaf adnabyddus o'r teulu yn y cyfnod hwnnw ywWilliam Vaughan (AS) (1707-75),Arglwydd Raglaw Sir Feirionnydd ac un o gyfellion pennaf yMorysiaid, yn enwedigLewis Morris.