Cân neu gerdd sy'n portreadu bywyd a helyntion bugail neu fugeiliaid ywbugeilgerdd. Weithiau defnyddir y term i gyfeirio at gerddi am y bywyd gwledig yn gyffredinol.
Mae'n ffurf lenyddol hynafol sydd i'w holrhain yn ôl i gyfnodGroeg yr Henfyd a gwaith y barddTheocritus a'i ddilynwyr, yn cynnwysBion aMoschus. Roedd Theocritus a Moschus yn frodorionSiracusa,Sisili. Deialog neuymson a geir yn eu gwaith, sy'n troi fel rheol o gwmpas helynt y praidd a chariadon y bugail.
Ymhlith y beirdd clasurol y dylanwadwyd arnynt gan waith y beirddGroeg hyn y maeFferyllt (Virgil), yn eiEclogues. Gwelir tueddiad i ddelfrydu bywyd y bugail a'i osod mewn math oArcadia baradwysaidd.
Daeth y fugeilgerdd yn ffasiynol eto yn yDadeni ac yn y18g pan gafwyd nifer o gerddi "mewn efelychiad o Theocritus." Y bugeilgerddi enwocaf ynllenyddiaeth Gymraeg yw'r ddwy ganEdward Richard (1714-1777), a leolir yng nghefn gwlad Ceredigion.