Planhigyn llysieuaidd lluosflwydd gwenwynol ywAtropa belladonna , hefyd a elwir ynCodwarth [ 1] yn Gymraeg (Saesneg :Belladonna aDeadly nightshade ). Mae'n perthyn i'r teuluSolanaceae ,[ 2] sydd hefyd yn cynnwystomatos ,tatws , acwylysiau . Mae'n gynhenid iEwrop aGorllewin Asia , gan gynnwysTwrci . Mae'r amrywiaeth fwyaf i'w chael yng nghanolbarth a de America, fodd bynnag.
Mae'r dail ac aeron ynwenwynol iawn i'w bwyta oherwydd eu bod yn cynnwysalcaloid tropên .[ 2] [ 3] [ 4] [ 5] Mae'r tocsinau hyn yn cynnwysatropin ,sgopolamin , achyosÿamin , sy'n achosideliriwm arhithweledigaethau ,[ 2] [ 3] [ 4] [ 6] [ 7] a hefyd a ddefnyddir ynwrthgolinergigau fferyllol.[ 2]
Mae'r enw CymraegCodwarth yn dod ocedor agwrach .Llysiau moch ,llysiau'r moch ,y morel marwol ,rhawn y march ,[ 8] aCeirios y Gŵr Drwg [ 1] ydy enwau Cymraeg eraill sydd ar y planhigyn hwn.
↑1.0 1.1 Geiriadur yr Academi ↑2.0 2.1 2.2 2.3 Kennedy, David O. (2014)."The Deliriants - The Nightshade (Solanaceae ) Family" .Plants and the Human Brain .New York :Oxford University Press . tt. 131–137.ISBN 9780199914012 .LCCN 2013031617 .Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2023-04-22. Cyrchwyd2021-09-17 . ↑3.0 3.1 Ulbricht, C; Basch, E; Hammerness, P; Vora, M; Wylie Jr, J; Woods, J (2004). "An evidence-based systematic review of belladonna by the natural standard research collaboration" . Journal of Herbal Pharmacotherapy 4 (4): 61–90. doi :10.1080/J157v04n04_06 . PMID 15927926 . http://webspace.pugetsound.edu/facultypages/bdasher/Chem361/Review_Articles_files/Belladonna.pdf . Adalwyd 2017-10-17 . ↑4.0 4.1 "Belladonna" . MedlinePlus, US National Institutes of Health. 23 February 2015.Archifwyd o'r gwreiddiol ar 20 December 2010. Cyrchwyd17 October 2017 .↑ Fatur, Karsten; Kreft, Samo (April 2020). "Common anticholinergic solanaceaous plants of temperate Europe - A review of intoxications from the literature (1966–2018)" (yn en). Toxicon 177 : 52–88. doi :10.1016/j.toxicon.2020.02.005 . PMID 32217234 . https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0041010120300362 . Adalwyd 2021-05-19 . ↑ Kuhn, Cynthia; Swartzwelder, Scott; Wilson, Wilkie; Wilson, Leigh Heather; Foster, Jeremy (2008).Buzzed. The Straight Facts about the Most Used and Abused Drugs from Alcohol to Ecstasy . New York:W. W. Norton & Company . t. 107.ISBN 978-0-393-32985-8 . ↑ Fatur, Karsten; Kreft, Samo (April 2020). "Common anticholinergic solanaceaous plants of temperate Europe - A review of intoxications from the literature (1966–2018)" (yn en). Toxicon 177 : 52–88. doi :10.1016/j.toxicon.2020.02.005 . PMID 32217234 . https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0041010120300362 . Adalwyd 2021-05-19 . ↑ Geiriadur Prifysgol Cymru Comin Wikimedia