Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Neidio i'r cynnwys
Wicipedia
Chwilio

Afon Cuch

Oddi ar Wicipedia
Afon Cuch
Mathafon Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr18 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau52.03333°N 4.55°W Edit this on Wikidata
AberAfon Teifi Edit this on Wikidata
Map

MaeAfon Cuch (llurguniadSaesneg:Cych) ynafon yn ne-orllewinCymru sy'n ymuno agafon Teifi tua 4 milltir i'r gorllewin oGastell Newydd Emlyn. Mae hi'n dynodi'r ffin rhwng gogleddSir Benfro aSir Gaerfyrddin. Ei hyd yw tua 8 milltir.

Cwrs

[golygu |golygu cod]

Tardda afon Cuch yn y bryniau tua hanner ffordd rhwngCrymych (Sir Benfro) aChynwyl Elfed (Sir Gâr). Mae dwy ffrwd, afon Sylgen ac afon Barddu, yn cyfuno yng Nghwmorgan i ffurfio afon Cuch. Rhed yr afon ar gwrs gogledd-orllewinol yn bennaf. Ar ôl hanner milltir daw ffrwd fechan afon Mamog i mewn o'r dwyrain, gerCapel Iwan. Mae'r afon yn llifo trwy gwm cul coediog rhwng y bryniau gan ffurfio Glyn Cuch (neu Cwm Cuch). Yn ystod ei chwrs trwy'r glyn mae sawl ffrwd arall megis afon Pedran ac afon Dulas, o'r gorllewin, yn ymuno ag afon Cuch. Daw allan o Lyn Cuch iDdyffryn Teifi ger pentref bychanAbercych, lle ceirrhyd hynafol, ac ar ôl tua hanner milltir mae'n ymuno agafon Teifi sy'n llifo iFae Ceredigion ar ôl 6 milltir, gerAberteifi.

Traddodiad a hanes

[golygu |golygu cod]
Pwyll yn hela yng Nglyn Cuch - yn y cefndir maeArawn, sydd wedi gosod ei gwn ar y carw (engrafiad yng nghyfieithiadCharlotte Guest o'rMabinogion (ail argraffiad, 1877)

Mae gan Lyn Cuch le arbennig ym mytholeg Cymru fel lleoliad helaPwyll Pendefig Dyfed yn y gyntaf oBedair Cainc y Mabinogi:

Pwyll, Pendefig Dyfed, a oedd yn arglwydd ar saith cantrefDyfed. A threiglwaith ydd oedd ynArberth, prif lys iddo, a dyfod yn ei fryd ac yn ei feddwl fyned i hela. Sef cyfair o'i gyfoeth (gwlad) a fynnai i hela, Glyn Cuch.
(Pedair Cainc y Mabinogi, llinellau agoriadol 'Pwyll Pendefig Dyfed', mewn orgraff ddiweddar)[1]

Yna, wrth hela a'i gŵn yng Nglyn Cuch, mae Pwyll yn cyfarfod agArawn, breninAnnwn, ac mae cylch chwedlau'r Pedair Cainc yn dechrau.

Yn yrOesoedd Canol, dynodai afon Cuch y ffin rhwng daugwmwdcantrefEmlyn, sefEmlyn Uwch Cuch acEmlyn Is Cuch.

Cyfeiriadau

[golygu |golygu cod]
  1. Ifor Williams (gol.),Pedair Cainc y Mabinogi (Caerdydd, 1930; sawl arg. diweddarach).
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Afon_Cuch&oldid=11855560"
Categorïau:
Chategori cudd:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp