Ăсчахсем шухăшланипе, пĕрремĕш этем Шотландие 8 пин çул май каялла килнĕ. Пĕрремĕш пурăну вырăнĕсен вăхăчĕ 6 пинçуллăхпа тан пулать. Шотландин кун-çулне Британиеримсем ярса илнĕренпе çырма пуçланă, кунти çĕрсене — хальхиАнглипеУэльс территорине — рим провинцийĕ статусне,Британи ятне панă территории. Кăнтăр Шотланди пайĕ кĕске тапхăрта Римăн тӳрех мар пăхăнăвĕнче пулнă. Çурçĕрелле Рима парăнманпиктăпагэл йăхĕсен çĕрĕсем —Каледони пулнă. Римсем тухса кайсан вырăнти ăрусем темиçе патшалăх, çав шутра Ирландипе Аслă Британи утравĕсен пайĕсенчиДал Риада йĕркеленĕ. Шотланди пайĕ хальхиАргайлăн территоринче шутланнă.Пикти çĕрĕФортриуне кĕнĕ, çапах таШотланди патшалăхĕн кун-çулне йăлипех843 çултанпа,Кеннет Макальпинскоттсемпепиктсен пĕрлешӳллĕ патшалăхĕн патши пулнăранпа шутлаççĕ.
Малашнехи çĕрçуллăхсенчеШотланди патшалăхĕн территорийĕ хальхи Шотландин лаптăкне çитиччен саралнă. Çак тапхăрта Англинуэссекс тăрамĕсемпе килĕшӳллĕ пурăннă, питĕ сапаланчăклă çĕр-шывĕ пулсан та экспансиллĕ политикăна пурнăçа кĕртме пултарнă. Тепĕртакран,945 çулта акăлчансен патшиЭдмунд IСтратклайда в тапăнса кĕрсен, провинциеМалкольм I-не панă.Индульф патша тытăмĕнче (954-62) шотландсем карман йышăнаççĕ, каярах ăнаЭдинбург теççĕ, — вăл ĕнтĕ вĕсенЛотианри пĕрремĕш тĕрек вырăнĕ пулса тăрать.Малкольм II тытăмĕнче шотланди çĕрĕсен пĕрлĕхĕ çирĕпленет. 1018 çултаНортумбририКарем патĕнчи çапăçураМалкольм II çĕнтерет.
Халĕ Аслă Британире официаллă йышăннă патшалăх чĕлхине палăртман, анчах та Шотланди территоринче виçĕ чĕлхепе —акăлчан (который де-факто является главным),шотланд гэл татаакăлчан –шотланд чĕлхи (скотс) чĕлхисемпе усă кураççĕ. Шотланд гэл тата акăлчан-шотланд чĕлхисене официаллă1992 çулта çирĕплетнĕ. Çак2001 çулта Аслă Британи правительстви ратифициленĕРегионсен тата сахалрахăшсен чĕлхисен Европа Хартипе килĕшӳллĕ пулать.
Апостол Андрей Шотландин пирĕшти шутланать, халапсенче çырнипе, унăн кĕлеткине VIII ĕмĕртеКонстантинопольренСент-Эндрюс шотланди хулине куçарса килнĕ. Апостолăн сăнĕ, çаплах X-евĕр хĕрес, халапра ăна ун çинче асаплантарса вĕлернĕ, Шотланди символĕ пулать.
Раçсейе пĕрремĕш шотландсем вунçиччĕмĕш ĕмĕртен каярах мар килсе вырнаçнă, анчах та паллă граждан тата çар ĕç вырăнĕсене вĕсем Аслă Петĕр тапхăрĕнче çеç тухма тытăнаççĕ.
