| Cf | 98 |
| 251,0796 |
| [Rn] 5f10 7s2 |
| Калифорни |
Калифорни — 98атом номерлĕхими элеменчĕ. Атом масси 251,0796; Cf тесе паллă тăваççĕ(лат.Californium),актиноидсен шутне кĕрет.
1950-мĕш çулта Калифорни университетĕнчеСиборг ушкăнĕ туса илнĕ. Калифорнин пĕрремĕш хытă çыхăнăвĕсене:249Cf2O3 тата249CfOCl1958-мĕш çулта уйăрнă.
Калифорни университечĕ яте панă. Авторсем каланă тăрăх вĕсемАмерика пионерĕсен ĕмĕр каяллаКалифорнине çитме мĕнле йывăр пулнă, çавăн пекех çĕнĕ элемент тупма вăй хумалла пулнă.
Калифорние е CfF3литипе хутшăнтарса уйăраççĕ:
CfF3 + 3Li = Cf + 3LiF,
е калифорни оксидне Cf2O3кальципе:
Cf2O3 + 3Са = 2Cf + 3СаО.
Ыттиактиноидсенчен калифорниеэкстракци ехроматографи майĕсемпе уйăраççĕ.
Калифорни питĕ çăмăл вĕçекенметалл. Икĕ модификаци пур. 600 °C сахалрах пулсан a-модификаци гексагоналлă решёткăпа (параметрĕсем: а = 0,339 нм, с = 1,101 нм), 600 °C çӳллĕрех пулсан — b-модификаци кубла гранецентрланă решёткăпа. Металл 900 °C ирĕлĕт, 1227 °C вĕрет.
Хими пахалăхĕсемпе лантаноидсем евĕрлĕ. Калифорнин галогенидсемпе (CfHal3) оксигалогенидĕсене (CfOHal) синтезланă.Калифорнин диоксидне (CfO2) туса илме калифорни оксидне (Cf2O3)10 МПА пусăмракислородпа хĕртсе çунтараççĕ. Cf3+ çыхăнăвĕсене вăйлă окислительсемпе хутшăнтарса Cf4+ ионĕсене растворсене тăваççĕ. Калифорнин хытă йодидне (CfI2) ситнезланă. Шыв растворĕсенче Cf3+ электрохимикăлла Cf2+ туса илеççĕ.
