ژاپۆن یانیابان (بە ژاپۆنی : 日本 بە ئینگلیزی : Japan پاشایەتی ژاپۆن ناسراوە، وڵاتێکی دوورگەیییە لە ڕۆژھەڵاتی ئاسیا. دەکەوێتەزەریای ھێمن لە کەنارەکانی باکووری ڕۆژھەڵاتی وشکانی ئاسیا، لە ڕۆژاوا لەگەڵدەریای ژاپۆن ھاوسنوورە و لەدەریای ئۆخۆتسکەوە لە باکوورەوە تا دەریای ڕۆژھەڵاتی چین لە باشوورەوە درێژ دەبێتەوە. ژاپۆن لە چوار دوورگەی سەرەکی پێکھاتووە:ھۆکایدۆ ،ھۆنشوو ،شیکۆکو وکیوشو - و ھەزاران دوورگەی بچووکتر، کە ڕووبەرەکەی ٣٧٧٩٧٥ کیلۆمەتر چوارگۆشەیە (١٤٥٩٣٧ میل چوارگۆشە). ژمارەی دانیشتووانی ژاپۆن لە ساڵی ٢٠٢٥ زیاتر لە ١٢٣ ملیۆن کەسە، بەمەش ژاپۆن دەبێتە یازدەھەمین وڵات کە زۆرترین دانیشتووانی تێدایە.
پایتەخت و گەورەترین شاری ژاپۆنتۆکیۆیە.
ناوی ژاپۆن بەژاپۆنی بە بەکارھێنانی وێنەوشەیکانجی 日本 نووسراوە و بەنیپۆن یاننیھۆن بێژە دەکرێت.[ ١٠] وا یاماتۆ [ ١١] نیپۆن ، کە خوێندنەوەی ڕەسەنی چینی-ژاپۆنیی پیتەکانە، بۆ بەکارھێنانی فەرمی، لەوانەش لەسەرپارە و مۆری پۆستە بەکار دەبرێت.[ ١٠] نیھۆن بە شێوەیەکی گشتی لە ئاخاوتنی ڕۆژانەدا بەکار دەھێنرێت و ڕەنگدانەوەی گۆڕانکارییەکانیفۆنۆلۆژیی ژاپۆنییە لەسەردەمی ئێدۆدا .[ ١١] [ ١٠]
ناوی ژاپۆن لە وشەیفەڕەنسی Japon ەوە ھاتووەتە نێوزمانی کوردییەوە .
بەپێی ئامارەکانی ساڵی٢٠١٤ ژمارەی دانیشتووانی وڵاتی ژاپۆن ١٢٦٬٩٩٩٬٨٠٨ کەس بووە کە دەکاتە ١٬٧٥ لە سەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مامناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٤٦٬٢ ساڵە. ھەروەھا ٩٣ لەسەدی دانیشتووانی وڵات لە شارەکان دەژین.[ ١٤]
وڵاتەکان و خودموختارییەکانی
ئاسیا دەوڵەتە سەربەخۆکان دەوڵەتە سنووردار ناسراوەکان خودموختارییەکان
ئۆسترالیا کۆماری گەلی چین شانشینی یەکگرتوو
ویکیمیدیا کامنز میدیای پەیوەندیداری بە
ژاپۆن تێدایە.
.svg)
.svg)
