Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


بۆ ناوەڕۆک بازبدە
ویکیپیدیائینسایکڵۆپیدیای ئازاد
گەڕان

پاکستان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
Pakistan
پاکستان
پایتەختئیسلام ئاباد
33°40′N73°10′E /33.667°N 73.167°E /33.667; 73.167
گەورەترینکەراچی
زمانە فەرمییەکانئوردوو ئینگلیزی
دەوڵەتکۆماری فیدڕاڵی
 - سەرۆک کۆمارعارف عەلەوی
 - سەرۆک وەزیرانشەھباز شەریف
دامەزران
 - کۆماری ئیسلامی پاکستان٢٣ـی ئازاری ١٩٥٦ 
ڕووبەر
 - ٧٩٦٠٩٥ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٣٦)
ھەڵەی دەربڕین: پیتێکی نەناسراو ھەیە"٧" مایلی چوارگۆشە 
ژمارەی دانیشتوان
 - بەراوردی ٢٠١١٢٢٣٬٧٧٣٬٧٠٠ لەسەر ویکیدراوە دەستکاریی ئەمە بکە (٦)
 - سەرژمێریی ١٩٩٨١٣٢٣٥٢٢٧٩ 
 - چڕی٢١٤٠٣ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (٥٥)
ھەڵەی دەربڕین: پیتێکی نەناسراو ھەیە"٢"کەس لە مایلی چوارگۆشە
دراوڕووپیەی پاکستانی (PKR)
ناوچەی کاتیPST بەپێی کاتی پاکستان(UTC+٥)
لای لێخوڕینچەپ
پاوانی ئینتەرنێت.pk

پاکستان یان بە شێوەی فەرمی،کۆماری ئیسلامیی پاکستان، وڵاتێکە لەباشووری ئاسیا. ١٬٠٤٦ کیلۆمەتر کەنارەی ھەیە لەسەردەریای عەرەبی وکەنداوی عومان لەباشووری خۆیدا؛ لەباکوور لکاوە بەئەفغانستان، لەڕۆژاوا بەئێران و لەڕۆژھەڵات بەھێند و لە باکووری دوورەوە بەچین؛ بۆیە دەڵێن ئەموڵاتەئاسیای ناوەندی،ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست وباشووری ئاسیای گرێ داوە پێکەوە. پاکستان لە پێشدا شوێنی شارستانیەتیھیندوو بووە و، دواتر بووەتە وەرگری فەرھەنگەکانی ھێندووەکان، پارسەکان، یۆنانییەکان،موسوڵمانان،تورک وموغولەکان. ئەم شوێنە لە درێژەی مێژوودا مەیدانی ھێرشی ھێند وئاریاییەکان،پارسەکان،یۆنانییەکان،عەرەبەکان،تورکەکان، ئەفغانەکان،موغولەکان وبەڕیتانیایییەکان بووەدەقی پەڕە.[١]

کاتێھێند لەژێر دەسەڵاتیبەڕیتانیا ھاتەدەر و سەربەخۆ بوو، کێشە کەوتە ناو وڵاتەوە؛ زۆربەی کێشە ئایینی و نێوان دوو ئایینی سەرەکییھێندوو وئیسلام بوو. بۆیە پارێزگایەک جودا کرایەوە لەپێشدا بە ناوی ھێندی ئیسلامی و دواتر بە پاکستان و لە کۆتاییدا لە ساڵی١٩٥٦ بووە وڵاتێکی سەربەخۆ بەم ناوەی ئێستا.

دەقی پەڕە.[٢]

مێژوو

[دەستکاری]
وتاری سەرەکی:مێژووی پاکستان

پاکستان کە ئەوکات بەشێک بوو لەھیند لەژێر دەسەڵاتی بەریتانییەکان مانەوە ساڵی ١٩٠٦ پارتی ئیسلامی دامەزرا لە ماوەیجەنگی جیھانیی دووەم پشتیوانی بەریتانییەکان بوون، ئەمەش کاریگەریی ھەبوو لەوەی پشتیوانییبەریتانیا بەدەست بھێنن بۆ خۆیان. ساڵی ١٩٤٧ پاکستان سەربەخۆیی خۆی بە جیابوونەوە لە ھیند ڕاگەیاند. دواتر لە ساڵی ١٩٥٦ سەربەخۆی تەواوەتی ڕاگەیاند و سیستمی وڵاتیان کرد بە کۆماری ساڵی ١٩٥٨ ژەنەڕاڵ حەمە ئەیووب خان ئەبوو دەسەڵاتی سەربازی لەسەر پاکستان ڕاگەیاند. ساڵی ١٩٦٠ بە سەرۆک کۆمار ھەڵبژێردرا، پاشان لە ساڵی ١٩٦٥ دووبارە ھەڵبژێردرایەوە بەلام لەھەمان ساڵ شەڕی نێوان ھیند و پاکستان لەسەر سنوور دەستی پێکرد لەکەشمیر؛ ئەمەش بووە ھۆی ئەوەی دەست بکێشێتەوە. ژەنەڕاڵ یەحیا خان دەسەڵاتی گرتە دەست و یاسای عورفیی ڕاگەیاند؛ ئەمەش بووە ھۆی ئاژاوە و خۆپیشاندان و ڕێپێوان لە وڵات.

شەڕی ناوخۆیی و جیابوونەوەیبەنگلادیش

[دەستکاری]

لە ساڵی ١٩٧٠ ھەڵبژاردن ئەنجامدرا پارتی ئایینی ئیسلام زۆرینەی دەنگەکانیان بەدەست ھێنا لە پاکستانی ڕۆژھەڵات ئەو پارتەی کە داوایئۆتۆنۆمی دەکرد بە سەرۆکایەتی موجیب ڕەحمان بەڵام لە پاکستانی ڕۆژاوا زۆرینەی دەنگەکان بۆ پارتی گەلی پاکستان بوو ئەمەش بووە ھۆی دورست بوونی شەڕ لە نێوان ئەم دووبەشەی وڵات بەڵام لەگەل ئەوانەش یحی خان کۆمەڵەی نیشتیمانی یاخود پەرلەمان کۆنگرەی بەسترا، دانیشتووانی ڕۆژھەڵاتی پاکستان خۆیان بەبێ بەش دەزانی بەرامبەر بە زۆرینەی دەسەڵاتی پاکستانی ڕۆژاوا کە دەسەڵاتیان بەسەر ھەموو دام و دەزگاکانی دەوڵەت زاڵ بوو کە بەھۆی ئەوەیموجیب ڕەحمان باج و دەرامەتی ھەرێمەکەی ڕاگرت و نەیدات بە دەسەڵاتی ڕۆژاوا و بووە ھۆی ئەوەی دەسەڵاتی ناوەندی ڕۆژاوا ھێزی سەبازی بنێرێت بەمەش شەر لە نێوان ئەم دوو ھەرێمە ڕوویدا ١٦ ملیۆن کەس لە ئەنجامی ئەم شەڕە ئاوارەی سنوورەکان و ھیند بوون ئەمەش وای لە وڵاتی ھیندستان کرد ھێز بنێرێتە سەریان کە لە ئەنجامدا بەرەی ڕۆژھەڵاتی پاکستان خۆی بەدەستەوە دا و بەرەی ڕۆژئاواش ئاگربەستی ڕاگەیاند ئەم شەرە ناوخۆیییە وای کرد ھەرێمی پاکستانی ڕۆژاوا جیابوونەوەیان لە پاکستان ڕاگەیاند و ناویان لە خۆیان نا بەنگلادیش بە سەرۆکایەتیشێخ موجیب لەلایەن ھیندیستانەوە پشگیری دەکران. دوای ئەوەی زوولفەقار علی بۆتو بووە سەرۆک کۆماری پاکستان دانی بە بەنگلادیش وەک وڵات نا ھەروەھا لەگەڵ وڵاتی ھیندستان ڕێکەوتننامەی ئاشتی مۆرکرد بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانیان لەسەر سنوور و چارەسەرکردنی کێشەکانی دیکەشیان بەم شێوەیە لە ساڵی ١٩٧٦ پەیوەندی دیپلۆماسی لە نێوانیان دەستی پێکرد. لە ساڵی ١٩٧٧ زیاد ئەلحەق بە ھێزی سوپا و کودەتا دەسەلاتی گرتە دەست لە سالێ ١٩٧٩ زیاتر لە سێ ملیۆن ئەفغانی ئاوارەی پاکستان بوون بەھۆی داگیرکردنی ئەفغانستان لەلایەنیەکێتیی سۆڤیەتی پێشوو لە ساڵی ١٩٨٨ یەکیک لە گرینگترین ساڵەکانی پاکستان بوو ئەوەش بەھۆی ئەوەی بۆ یەکەم جار ژنێک بووە سەرۆک وەزیر ئەویشبێنەزیر بوتۆکچی زولفەقار بوتۆ بوو لە سەردەمی ئەم دا پاکستان لە ڕووی سیاسی و ئابوورییەوە کۆمەڵیک گۆرانکاری زۆری تێدا ڕوویدا بەڵام لە ھێرشێکدا لە ساڵی ٢٠٠٧ تیرۆرکرا.

دانیشتووان

[دەستکاری]

بەپێی ئامارەکانی ساڵی٢٠١٤ ژمارەی دانیشتووانی وڵاتی پاکستان ١٨٥٬١٣٢٬٩٢٦ کەس بووە کە دەکاتە ٢٫٥٦ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام‌ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٢٢٫٨ ساڵە. ھەروەھا ٣٧ لەسەدی دانیشتووانی وڵات لە شارەکان دەژین.[٣]

ئایین

[دەستکاری]
ئایینەکان لە پاکستان[٤]
ئاینەکانڕێژە
سوننە
 
٩٠٫٠٪
شیعە
 
٧٫٠٪
مەسیحی
 
١٫٠٪
هیندوو
 
١٫٠٪
ئەوانی تر
 
١٫٠٪

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ھەواڵی بی‌بی‌سی
  2. «سەربەخۆیی». لەڕەسەنەکە لە ٧ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢ی ئابی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  3. «Countries in the world (ranked by 2014 population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
  4. بەختیاری، سەعی.جوگرافیا. تاران: ڕێکخراوی جوگرافیاییو کارتۆگرافی گیتاناسی.ژپنک ٩٧٨-٩٦٤-٣٤٢-٤٣١-٢.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
وڵاتەکان و خودموختارییەکانیئاسیا
دەوڵەتە سەربەخۆکان
دەوڵەتە سنووردار ناسراوەکان
خودموختارییەکان
و ناوچە حکوومییە تایبەتەکان
ئۆسترالیا
کۆماری گەلی چین
شانشینی یەکگرتوو
سیاسەت
ئەندامەکان
ئەندامەکان
چاودێرەکان
دانیشتنەکان
ھێماکان
Stub iconئەم وتارەکۆلکەیەکە. دەتوانیت بەفراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.
ویکیمیدیا کامنز میدیای پەیوەندیداری بەپاکستان تێدایە.
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=پاکستان&oldid=1466025»
پۆلەکان:
پۆلە شاردراوەکان:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp